Symposium 'Alternatieve modellen voor auteursrecht'

Inleiding op het auteursrecht

Op vrijdag 15 oktober werd in de Beurs van Berlage in Amsterdam een symposium gehouden rond het thema 'Alternatieve modellen voor auteursrecht'. Dit symposium werd georganiseerd door internetprovider Xs4all en voorvechter van burgerrechten op het internet Bits of Freedom. Het doel van de bijeenkomst was om eens te kijken naar de manier waarop in de toekomst het beste omgegaan kan worden met problemen rondom auteursrecht en internet. Onderzocht werd onder andere of met de komst van eenvoudige manieren om data te kopiëren en in grote hoeveelheden over de wereld te sturen, er geen beter passende vorm van auteursrecht te vinden is. Wij waren bij dit symposium aanwezig in de hoop uit te kunnen vinden hoe de toekomst er in dat opzicht uit zal zien.

Onder de sprekers bevond zich Christiaan Alberdingk Thijm, de advocaat die Kazaa met succes heeft verdedigd. Ook waren er wetenschappers van verschillende universiteiten gekomen om hun licht over de zaak te laten schijnen. Ten slotte waren er enkele leden uit de Eerste en Tweede Kamer aanwezig, die met elkaar in debat gingen over de wijzigingen van de Auteurswet, zoals die begin dit jaar door de Kamer behandeld zijn, en over de toekomst van het auteursrecht zoals zij die voor zich zagen. Alberdingk Thijm beet het spits af met een bijdrage waarin hij een inleiding gaf op het auteursrecht. Hij zette enkele van de problemen uiteen waarmee rechthebbenden geconfronteerd worden sinds het gebruik van internet een grote vlucht heeft genomen.

Inleiding op het auteursrecht

Het doel van de Auteurswet 1912 is tweeledig. Hoofdzakelijk wil de wet bescherming bieden aan rechthebbenden, door een 'return on investment' te waarborgen. In tweede instantie hoopt de wetgever met deze bescherming ervoor te zorgen dat creativiteit en innovatie gestimuleerd wordt. Dit doel wringt tegenwoordig nogal eens met de nieuwere technieken waarmee content van welke aard dan ook over internet verspreid wordt. Het doel van de wet blijft overeind, maar de manieren waarop de rechthebbende daadwerkelijk zijn recht hard kan maken zijn niet voorbereid op de nieuwe ontwikkelingen zoals we die in de afgelopen jaren hebben gezien. De Auteurswet is gebaseerd op een vrij statische driehoek van auteur, exploitant en consument, zo betoogde Alberdingk Thijm. Deze driehoek vormt een behoorlijk overzichtelijke situatie waarin iedere functie een vaste plaats heeft.

Christiaan Alberdingk Thijm aan het woord

Met de komst van zaken als p2p-netwerken en weblogs worden de personen die vroeger slechts eindgebruiker waren echter ineens afwisselend ook exploitant of auteur. De eindgebruiker die zijn bestanden deelt, is plotseling exploitant en de weblogger is auteur en dus rechthebbende ten aanzien van zijn geschriften. Voor deze situatie is de Auteurswet niet geschreven. In de 'ouderwetse' analoge omgeving wordt het auteursrecht via centrale tussenpersonen als een boekhandel of een bioscoop in de gaten gehouden en gereguleerd. Op het internet gebeurt juist alles decentraal en is controle vrijwel onmogelijk. Bovendien is er over het algemeen geen sprake meer van fysieke dragers, maar wordt het voorwerp waarop het auteursrecht rust onzichtbaar verplaatst. Het gebied waar dit alles zich afspeelt is wereldwijd, wat extra problemen veroorzaakt bij de handhaving van auteursrechten.

Ten slotte wordt op internet veel gebruikgemaakt van contracten omdat wetgeving meestal ontbreekt. Door deze complicaties is het oude auteursrecht eigenlijk niet effectief meer als middel om belangen van auteurs (creatieve producenten) te waarborgen. Om die reden is op Europees niveau een wetgevingsproces begonnen met als doel de bescherming van rechthebbenden in het internettijdperk op een passende manier vorm te geven. Voor Alberdingk Thijm is wetgeving overigens niet de enig denkbare manier om op een acceptabele manier recht te doen aan de rechthebbenden.

Denkbare alternatieven zijn bijvoorbeeld DRM (digital rights management), individuele contracten tussen auteur en eindgebruiker of een vorm van heffingen die verder gaat dan het huidige systeem van heffingen op blanco beeld- en geluidsdragers. Zo stelde hij eerder al voor om heffingen op bijvoorbeeld computers, cd-branders, mp3-spelers, breedbandinternet of op de peer-to-peersoftware in te stellen. Op die manier zouden rechthebbenden dan gecompenseerd kunnen worden. Ook is natuurlijk een mengvorm tussen deze verschillende opties denkbaar.

Alternatief model: DRM

Aangezien wetgeving nog steeds een voor de hand liggende oplossing is, heeft het Europees Parlement in 2001 de European Union Copyright Directive (EUCD) opgesteld. Deze richtlijn zal worden geïmplementeerd in de Nederlandse wet en bevat onder andere een verbod op het omzeilen van digitale sloten. Als die term valt, komt al vrij gauw ook het begrip DRM in beeld. DRM is een veelomvattende afkorting, die over het algemeen al snel negatieve reacties oproept. Ondanks dat was een van de sprekers op het symposium uitgesproken voorstander van het gebruik van digital rights management om het auteursrecht weer aan zijn doel te kunnen laten beantwoorden. Deze advocaat van DRM, Bernt Hugenholtz, is hoogleraar Informatierecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit van Amsterdam en is lid van de Commissie Auteursrecht, die de Minister van Justitie adviseert over auteursrechtelijke aangelegenheden.

DRM met een vriendelijk gezicht?

Bovenstaand kopje was de ondertitel van Hugenholtz' bijdrage. Hij zei het te betreuren dat het begrip DRM een negatief imago heeft, omdat de mening van veel mensen niet voldoende op feiten gebaseerd is. DRM bestaat namelijk uit meer componenten dan de kopieerbeveiliging die meestal als eerste genoemd wordt. In de eerste plaats gaat het om een manier om op individueel niveau auteursrechten te beheren, in tegenstelling tot de collectieve manier waarop Buma/Stemra dat nu regelt. Verder is het bij uitstek een methode om een directe relatie op te bouwen tussen de rechthebbende en de gebruiker, iets dat in het conventionele auteursrechtsysteem niet meteen aan de orde is. Het product waar het digitale-rechtenbeheer betrekking op heeft, komt normaal gesproken vergezeld van een gebruikslicentie waarin precies staat wat de rechten van gebruiker zijn. Handhaving en beveiliging van deze constructie gebeurt door techniek; dit kan een kopieerbeveiliging, een beperkte toegang met wachtwoord, encryptietechnologie of een vorm van monitoring zijn.

Juist die monitoring en kopieerbeveiligingen zijn waarschijnlijk de redenen dat veel mensen argwanend naar DRM-toepassingen kijken. De constructie op zich is echter intrinsiek noch goed, noch kwaad, zoals met eigenlijk alle techniek, zo betoogt Hugenholtz. Het karakter ervan hangt af van de manier waarop het uiteindelijk praktisch toegepast wordt. Het feit dat er in dat opzicht risico's aan kleven weerhoudt Hugenholtz er niet van om te pleiten voor de technologie. Ook aan het huidige systeem zitten nadelen evenals aan een ander denkbaar systeem van heffingen, waar verderop in dit artikel nog op ingegaan zal worden. Als nadelen van DRM erkent Hugenholtz dat de kopieervrijheid aan banden gelegd wordt. Hierbij tekent hij echter direct aan dat er niet zoiets bestaat als een recht op een thuiskopie. De auteurswet staat toe dat iemand een kopie voor eigen gebruik maakt, maar dat is iets anders dan 'recht erop hebben'. Dat zou kunnen inhouden dat men kan eisen dat een kopieerbeveiliging van het werk afgehaald wordt, wat niet het geval is.

Verder gaf Hugenholtz toe dat de informatievrijheid door DRM-toepassingen beperkt kan worden. Dit kan voor de wetenschap of de journalistiek problematisch zijn. Bovendien doet zich momenteel al het probleem voor dat mensen met een visuele handicap, die gebruik maken van een brailleleesregel om digitale teksten te kunnen lezen, hinder ondervinden wanneer een werk beschermd is door middel van DRM. Verder zou het een probleem kunnen zijn dat het 'publiek domein' verlies lijdt op deze manier. Onder het huidige recht vervalt het auteursrecht van een werk zeventig jaar na de dood van de maker. Het werk valt dan in het publieke domein, wat betekent dat het vrij te gebruiken is. Een ander probleem zou kunnen zijn dat de interoperabiliteit in gevaar komt door gebrekkige standaardisatie. Ten slotte komt uiteraard de vraag op of de privacy van de eindgebruiker niet geschaad wordt. Op deze vraag werd echter niet direct een aannemelijk antwoord gegeven.

Hugenholtz zou natuurlijk geen voorstander van constructies met DRM zijn als het hierbij zou blijven. Volgens hem zitten er overtuigende voordelen aan een dergelijk systeem, die dit naar zijn mening een aantrekkelijker optie maken dan een systeem met heffingen op allerhande zaken als harde schijven, internettoegang en gebruik van peer-to-peersoftware. Door de individuele zelfhandhaving is er bijvoorbeeld minder behoefte aan een krachtige rechtshandhaving waarbij belangenbehartigers consumenten voor de rechter dagen. Om dezelfde reden is een sterk auteursrecht dan ook minder noodzakelijk. Heffingen op blanco beeld- en geluidsdragers kunnen afgeschaft worden, omdat er natuurlijk niet twee keer voor dezelfde content betaald hoeft te worden. Bovendien hoeft de eindgebruiker alleen te betalen voor datgene wat hij daadwerkelijk consumeert, in plaats van dat iedereen die een lege cd of dvd koopt, meebetaalt aan het downloadgedrag van anderen.

Als ultiem voorbeeld van een goed werkende DRM-toepassing ziet Hugenholtz de iTunes Music Store van Apple. Daar wordt een vorm van technische beveiliging gekoppeld aan een individuele relatie tussen de exploitant en de consument. Het succes van de muziekwinkel bewijst volgens de wetenschapper de haalbaarheid van een dergelijk systeem. Verder noemt Hugenholtz de Creative Commons License in dit verband. Artiesten die hun werk onder dit licentieprogramma uitbrengen, kunnen zelf aangeven in hoeverre hun creatie aan het publieke domein toevalt. Dit initiatief wordt wel de GPL van de creatieve producenten genoemd. Zo bevat het programma een licentie waarbij werk dat daaronder valt gebruikt en gemodificeerd mag worden, als deze gewijzigde versie dan maar weer onder diezelfde licentie wordt vrijgegeven. In Nederland werkt onder andere Simuze met de Creative Commons License, waarbij relatief onbekende artiesten door het (deels) prijsgeven van hun auteursrecht een betere verspreiding van hun muziek en zo een betere naamsbekendheid hopen te bereiken.

De Creative Commons License is ook een vorm van DRM

Alternatief model: heffingensysteem

Het tweede alternatief dat aan de orde kwam, was een systeem op basis van heffingen. Deze constructie zou op verschillende manieren vormgegeven kunnen worden. Hugenholtz haalde het voorstel aan van de Amerikaanse professor Neil Netanel. In dat concept, dat peer-to-peerheffing wordt genoemd, komt er een wettelijke gebruikslicentie in combinatie met heffingen op digitale dragers, pc's, p2p-software en diensten van internetproviders. Dit idee is ontstaan uit de gedachte dat de groei van p2p-gebruik toch niet meer te keren is, dus dat de rechthebbenden dan beter kunnen zorgen dat ze nog een beetje compensatie krijgen. In zo'n heffingensysteem zou elk niet-commercieel gebruik van beschermde werken toegestaan zijn. Elke vorm van DRM zou dan verboden moeten worden, aangezien een dergelijke beperking niet strookt met de gedachte dat je door het betalen van al die heffingen een wettelijke licentie verkrijgt, dat wil zeggen, het recht om de werken vrij te gebruiken zolang dat maar niet voor commerciële doeleinden is.

De voordelen van een dergelijke constructie zitten hem voor een groot deel in de eenvoud. De kosten per heffing zijn laag, omdat er voor elke soort heffing een vast tarief wordt gerekend. Het is dus duidelijk en overzichtelijk wat er over welke zaken wordt geheven. Bovendien zijn de kosten van handhaving van auteursrechten in dit systeem erg laag, omdat er weinig handhaving meer hoeft plaats te vinden wanneer iedereen vrij gebruik mag maken van beschermde werken zolang men maar die heffingen betaalt. In het systeem van de p2p-heffing zoals Netanel die voor zich ziet, worden de vergoedingen uit de 'heffingenpot' direct afgedragen aan de auteurs in plaats van aan de muziekindustrie. Verder kan de 'zwarte markt' die in de afgelopen jaren ontstaan is op deze manier gelegaliseerd worden. Een ander groot voordeel van een heffingensysteem is het feit dat er geen privacyrisico aanwezig is zoals bij de DRM-constructie. Ten slotte ziet Hugenholtz het als een voordeel dat er een vorm van solidariteit wordt gecreëerd doordat iedereen die heffingen moet betalen.

De voor- en nadelen van een heffingensysteem op een rijtje

Veel van deze voordelen hebben echter ook een keerzijde. Hoewel de kosten per heffing laag zijn kost het wel veel moeite om per heffing de tarieven vast te stellen. Door de vaste vergoeding betaalt de gebruiker eigenlijk niet direct voor wat hij consumeert. Het kan dus zo zijn dat er in verhouding te veel of te weinig betaald wordt, iets dat bij toepassing van DRM minder snel zal spelen. Aan de solidariteit kleeft het nadeel dat ook mensen die nooit beschermde werken downloaden toch moeten betalen, iets dat al snel als onredelijk zou kunnen worden ervaren. Tegenover de lage handhavingskosten staan hoge administratiekosten, omdat steeds moet worden bijgehouden hoeveel er binnenkomt en vervolgens bekeken moet worden naar wie dat geld toe moet. Bovendien is het waarschijnlijk ondoorzichtig of de compensatiegelden wel bij de juiste rechthebbende terechtkomen. Verder wordt de 'witte markt' mogelijk ondermijnd door het legaliseren van de 'zwarte markt'.

Een algemeen praktisch bezwaar tegen een op heffingen gebaseerd systeem is het feit dat de wet niet toestaat dat er over pc's wordt geheven. Een heffing kan namelijk plaatsvinden op producten waarvan vaststaat dat deze bedoeld zijn voor het maken van inbreuk op auteursrechten. Het primaire doel van een computer is echter niet het schenden van dit recht. Er bestaat dus geen noodzakelijke relatie tussen het gebruik van een computer en het downloaden van beschermd werk, zodat een dergelijke heffing onmogelijk is. Verder zouden heffingen in bepaalde gevallen onterecht moeten worden afgedragen, aangezien bijvoorbeeld open-sourcesoftware of verjaarde werken al vrij verkrijgbaar zijn. Ten slotte zou er dubbel betaald worden wanneer iemand downloadt via een dienst als iTunes, maar toch op alle mogelijke manieren heffingen moet afdragen. Het is afhankelijk van het belang dat aan de verschillende voor- en nadelen wordt toegekend, of men kiest voor dit systeem. Hugenholtz meent dat DRM dan toch een aantrekkelijker optie is; Kamiel Koelman van de Vrije Universiteit betoonde zich voorstander van een heffingensysteem, maar erkende dat er geen overduidelijke winnaar is.

De toekomst en het politieke debat

Toen de omzetting van de Europese richtlijn 'Auteursrecht in de informatiemaatschappij' in de Tweede Kamer werd behandeld, is een motie aangenomen die de regering verplichtte om de Kamer nog dit jaar een update te sturen over de toekomst van het auteursrecht, "waarbij expliciet wordt ingegaan op de houdbaarheid en handhaafbaarheid van het huidige rechtenstelsel en de belangen van consumenten en eerlijke mededinging." Minister Donner heeft deze notitie afgelopen week naar de Kamer gestuurd. In ieder geval is duidelijk dat in de nieuwe regeling wordt afgezien van een heffingensysteem en dat de voorkeur wordt gegeven aan een DRM-constructie. De wetgever had hier echter weinig keus, aangezien deze beslissing al in Brussel is gevallen en in de richtlijn opgenomen is. De vraag is dus eigenlijk niet zozeer welk systeem uiteindelijk gaat gelden in Nederland, maar veeleer de manier waarop dat geregeld zal worden.

Als laatste onderdeel van het symposium 'Alternatieve modellen voor auteursrecht' stond een debat op het programma tussen de Tweede-Kamerleden Nicolien van Vroonhoven (CDA), Martijn van Dam (PvdA), Kees Vendrik (GroenLinks) en Eerste-Kamerlid Ankie Broekers-Knol (VVD). Ieder van hen pleitte voor een grondige vernieuwing van het auteursrechtelijk regime. "Het huidige systeem is niet te handhaven. Criminalisering van burgers doordat grote rechthebbenden achter elke voordeur willen kijken, is iets dat we niet willen", aldus Kees Vendrik. Nicolien van Vroonhoven bepleitte een complete herziening. De huidige wet is volgens haar niet geënt op het internet. Naar haar mening moet men niet achter de feiten aan blijven lopen, maar naar de toekomst kijken en de ontwikkelingen een stap voor proberen te zijn. Ook Martijn van Dam liet weten een voorstander te zijn van het ontwikkelen van een compleet nieuw model, in plaats van gaten te blijven dichten.

Vlnr: Nicolien van Vroonhoven, Maartijn van Dam, Ankie Broekers-Knol, Kees Vendrik

Over de vraag of DRM nu wel een betere oplossing vormt dan een systeem dat gebaseerd is op heffingen waren de kamerleden verdeeld. Vendrik maakte zich zorgen over de macht van grote exploitanten. Hoewel een systeem van digital rights management uitgaat van individuele regelingen tussen auteurs en consumenten, kan dat niet kan werken omdat de contractsvrijheid van die eindgebruikers in de praktijk weinig voorstelt tegenover zulke grote partijen, zo stelde hij. Dat soort problemen zou bij een heffingensysteem geëlimineerd worden, maar komen bij een DRM-oplossing juist ten volle naar boven. Ankie Broekers-Knol reageerde met de stelling dat de consument niet zo zielig is als Vendrik deed voorkomen. Het zou volgens haar raar zijn als een gebruiker momenteel wel zelf een computer kan kopen en beschermde werken downloaden, maar daarover in de toekomst geen individuele contracten kan sluiten. Martijn van Dam liet weten ook voorstander te zijn van een DRM-systeem, als de belangen van consumenten maar gewaarborgd worden, een taak die volgens hem juist door de overheid gewoon uitgevoerd kan worden.

Met betrekking tot het privacyvraagstuk bij digital rights management waren Van Vroonhoven en Broekers-Knol het erover eens dat de consument niet als een zielig weerloos wezen moet worden afgeschilderd. Volgens Van Vroonhoven kan de eindgebruiker best zelf beslissen wat hij wil kopen en op welke voorwaarden hij dat wil doen. Vendrik stelde dat er wel voldoende waarborgen moeten worden opgenomen in de nieuwe wetgeving. Het zou volgens hem raar zijn als dat niet zou gebeuren, terwijl bijvoorbeeld voor telecomgegevens precies in de Telecomwet vastgelegd is wat er om welke reden waar en voor welke duur mag worden opgeslagen. Naar zijn mening is het griezelig om aan de industrie wel toe te staan dat informatie over gebruikers verzameld en gesystematiseerd opgeslagen wordt, terwijl dat zelfs aan de overheid niet zomaar wordt toegestaan. Ook Van Dam vond dat dergelijke zaken voldoende gewaarborgd zouden moeten worden in nieuwe regelgeving. Net zoals banken niet mogen weten wat iemand op welke plaats gekocht heeft met zijn pinpas, mogen exploitanten die DRM gebruiken ook niet alles weten. "Dat moet geregeld worden, omdat de consument in zulke gevallen altijd het onderspit delft", zo redeneerde hij.

Afgezien van deze voortgang op het gebied van wetgeving zijn er ook bepaalde ontwikkelingen in de praktijk waar te nemen. Volgens sommige onderzoeken neemt illegale filesharing op dit moment af, waar legale downloads juist aan terrein winnen. Het belangrijkste voorbeeld daarvan is natuurlijk Apple iTunes, maar ook kan in dit verband gedacht worden aan ringtones die tegen betaling gedownload worden. Een andere ontwikkeling is de daling van verkoopprijzen van cd's, die onlangs ingezet is. Verder is het interessant dat dat Sony Japan vanaf november geen beveiligde cd's meer aanbiedt.

Apple iTunes interface

Conclusie

Samenvattend kan worden gezegd dat er niet echt een ei van Columbus gevonden is waarmee volledig tegemoet wordt gekomen aan zowel de belangen van rechthebbenden, als aan de wens van consumenten om eenvoudig en goedkoop aan digitale content te kunnen komen. Nu vrijwel zeker in de nieuwe wetgeving voorlopig uitgegaan wordt van een regeling gebaseerd op digital rights management, moet gezegd worden dat ook dit geen compleet alternatief vormt voor het auteursrecht. Het auteursrecht zal hoe dan ook een functie blijven vervullen om bijvoorbeeld de relatie tussen exploitanten en intermediairs (zoals bibliotheken) vast te leggen. Wel zorgt de constructie ervoor dat de rechthebbenden op een betere manier 'return on investment' gewaarborgd zien dan onder het huidige systeem. Erkend wordt door alle partijen dat de zwakke schakel van op kopieerbeveiliging gebaseerd DRM ligt in de kans dat één iemand erin slaagt om deze te breken. Dan is de content in korte tijd weer net zo eenvoudig beschikbaar te stellen als nu.

Hugenholtz stelt echter in dit verband dat het een volstrekte misvatting is om te menen dat DRM perfect moet zijn. Prikkeldraad als omheining voor een weiland is ook niet waterdicht en perfect, maar het remt wel, zo redeneert hij. Verder wees Van Vroonhoven nog eens op het punt dat eerder ook al door Alberdingk Thijm was genoemd: het probleem van de deterritorialisering, de grenzeloosheid van internet. Van een nieuw Nederlands auteursrecht kan sowieso niet verwacht worden dat het alle moeilijkheden uit de wereld helpt. Het grote struikelblok voor alle nationale wetgeving ten aanzien van internetgerelateerde zaken is nu juist dat het internet zich uitstrekt over landsgrenzen heen. Wettelijke regelingen kunnen dan ook daadwerkelijk pas effectief zijn, wanneer deze geharmoniseerd zijn op wereldniveau, of in ieder geval op Europees niveau. Met dit alles ligt er nu eerst een belangrijke taak bij de wetgever om de privacyrechten van gebruikers voldoende te beschermen in de nieuwe regeling.

Reacties (37)

[Mentalist]

Erkend wordt door alle partijen dat de zwakke schakel van op kopieerbeveiliging gebaseerd DRM ligt in de kans dat één iemand erin slaagt om deze te breken. Dan is de content in korte tijd weer net zo eenvoudig beschikbaar te stellen als nu.

Precies.. En aan mijn AWE64 kunnen ze niets meer doen (geen macrovision-wannabe dingen), dus een kopie zal altijd weer op kunnen duiken, zélfs als iedere nieuwe geluidskaart van een beveiliging voorzien zou worden . En voorlopig zullen beveiligingen ook wel digitaal gekraakt kunnen worden, dan heb je ook nog eens precies dezelfde kwaliteit.

DRM heeft wat mij betreft geen kans. Hoe je het ook went of keert, DRM is een beperking op je mogelijkheden, en dat slaat nergens op als je wel alle rechten krijgt door niet te betalen. Dat is toch krom?

Persoonlijk zou ik wel iets zien in een links systeem. Ook niet perfect, maar voor het idee : betalen naar inkomen. Imho heeft iedereen wel recht op muziek, maar niet iedereen kan zoveel ophoesten, en ik zou het niet erg vinden als een arme student (nee, niet alle studenten hebben geld om 3 avonden per week zich lam te zuipen!) (veel) minder hoeft te betalen dan iemand die gewoon een dik salaris heeft. Hoe ik dat dan wil realiseren? Dunno, maar het lijkt me een goede insteek opzich . In tegenstelling tot tastbare dingen kost muziek "niets" om te verspreiden, je betaald alleen de rechten, en de hoogte daarvan kan naar mijn mening evengoed naar inkomen bepaald worden. Ook omdat muziek dus toch iets is wat iedereen wel nodig heeft, ik bedoel, wie luistert er _nooit_ naar muziek, afgezien van doven?

En ja, ik weet dat er nog zoiets als radio en TV bestaat wat niet direct geld kost (kijk/luistergeld betaal je waarschijnlijk toch al), maar daarop hoor je wel voornamelijk "populaire" muziek, en iemand met een andere smaak maar een (erg) laag inkomen moet imho wel gewoon zijn/haar eigen muziek kunnen luisteren. Liefst legaal, eigenlijk. Maar dan moet het wel op te hoesten zijn.

Ook zou ik graag een duidelijker onderscheid zien tussen mensen die muziek maken vanaf een zolderkamer of artiesten die voor een platenmaatschappij werken. Platenmaatschappijen branden bergen geld op aan crapartiesten (en dan voornamelijk hun promotie), dat kan veel goedkoper, en ik ben ervan overtuigd dat je vanaf een zolderkamer ook heel aardig muziek kan maken. Luister maar eens een mix van DJ Doboy (allemaal copyrighted nummer achter elkaar), die gast heeft afaik toch echt geen loeidure studio (evenmin loeidure promotie), maar de mixes luisteren heerlijk weg . Met een duidelijker onderscheid tussen artiesten die het zonder platenmaatschappij doen waarbij je dan ook niet meer mee hoeft te betalen aan de crapmuziek waar de platenmaatschappijen het geld aan opbranden moet het simpelweg ook goedkoper kunnen. Wellicht een idee voor een website, een soort online platenmaatschappij waar "zolderartiesten" muziek kunnen uploaden. Veel kosten kan je zo laten vervallen.. Bestaat zoiets eigenlijk al niet? Lijkt me wel interessant

En als een artiest eenmaal wat populairder zou worden, dan zullen de opbrengsten ook stijgen en kan er eens een studio gehuurd worden en kan je dus ook technisch dezelfde kwaliteit muziek krijgen.

Ach.. Ik vrees dat dit hele stukje een beetje een utopia is en waarschijnlijk nooit werkelijkheid zal worden. Maar, het zou mooi zijn.

[botoo]

W3rd_N3rd:

En aan mijn AWE64 kunnen ze niets meer doen (geen macrovision-wannabe dingen), dus een kopie zal altijd weer op kunnen duiken, zélfs als iedere nieuwe geluidskaart van een beveiliging voorzien zou worden . En voorlopig zullen beveiligingen ook wel digitaal gekraakt kunnen worden, dan heb je ook nog eens precies dezelfde kwaliteit.

je kijkt nu net als zovelen tegen DRM aan als zijnde een foutloze beveiliging terwijl Hugenholtz al aangeeft dat dit een misvatting is.

Quote:

Prikkeldraad als omheining voor een weiland is ook niet waterdicht en perfect, maar het remt wel, zo redeneert hij.

Verder noem je DRM een beperking op je mogelijkheden, persoonlijk zie ik het meer als beperking van de mogelijkheden. Een auteursrechthebbende zal immers niet alle rechten in een contract (koop c.q. licentie-overeenkomst) af willen staan (b.v. de vrije exploitatie van zijn werken).
Voorbeeld: met een werkbaar DRM systeem zou jij de mogelijkheid kunnen krijgen om een film of een muziekstuk te mogen bekijken/luisteren, maar je zou het b.v. niet mogen exploiteren (uitzenden via rtv/internet/etc.).
Wil je het product b.v. wel commercieel uitbuiten dan kan daar een ander contract voor afgesloten worden.

In bovenstaande geschetst (fictief) stukje ontstaat er een win/win situatie voor beiden, jij kan het product immers aanschaffen voor hetgeen je er mee wilt doen, en de auteursrechthebbende kan inkomsten genereren voor zijn werken.

[Mentalist]

je kijkt nu net als zovelen tegen DRM aan als zijnde een foutloze beveiliging terwijl Hugenholtz al aangeeft dat dit een misvatting is.

Dat is het zeker niet, en zal het nooit worden. Maar stiekem, als het zou kúnnen, zou DRM dat absoluut worden. En dat kunnen we beter voorzijn zover nodig.

En als het toch gekraakt zal worden, waarom zou je DRM dan eigenlijk toepassen? De mensen die met de content willen doen wat niet mag kunnen dat nog steeds, en de eerlijke consument loopt er alleen maar mee tegen beperkingen op. Het is nutteloos.

En de vergelijking met de prikkeldraad om het weiland werkt ook niet. Zodra er één gat in het hek zit kunnen alle schapen ontsnappen .

Verder noem je DRM een beperking op je mogelijkheden, persoonlijk zie ik het meer als beperking van de mogelijkheden. Een auteursrechthebbende zal immers niet alle rechten in een contract (koop c.q. licentie-overeenkomst) af willen staan (b.v. de vrije exploitatie van zijn werken).

Dat is er nu ook al. Je kan niet zomaar andermans werk verkopen. Beveiliging á la DRM zal daar niets in veranderen.

Voorbeeld: met een werkbaar DRM systeem zou jij de mogelijkheid kunnen krijgen om een film of een muziekstuk te mogen bekijken/luisteren, maar je zou het b.v. niet mogen exploiteren (uitzenden via rtv/internet/etc.).

En als je het braaf met p2p download kan je dat wel? Dus weer : meer mogelijkheden door niet te betalen. Dat is en blijft krom, "imho". En echt werkbaar is het ook niet. Als je er een stukje uit wil knippen en voor je eigen lol bewerken, dan kan dat niet. En het zal altijd mis gaan, een dergelijk systeem zal nooit helemaal goed werken en jou de rechten geven die je zou moeten hebben.

En geloof me, jij gaat balen als je met je mobile music player in de trein gaat zitten, nog 9 uur treinen voor de boeg hebt.. En je muziekspelertje geeft je dan de melding dat je niet genoeg rechten hebt om te luisteren. Persoonlijk zou ik een schroevendraaier recht door de DRM chip rammen op zo'n moment. Waarschijnlijk helpt het niet, maar het lucht op . En geloof me, zo gaat het wel gebeuren, een dergelijk systeem zal nooit écht goed werken. Zelfs als het technisch in orde is zal het mogelijk zijn dat een consument zonder alle technische kennis een klein foutje maakt waardoor zijn muziekspeler niet werkt. Die gaat er toch op achteruit. En zelfs zo niet.. Dan gaat hij er niet op vooruit.

DRM is slechts een onnodige check die false negatives zal kennen (je muziekspeler in de trein) en gegarandeerd false positives gaat maken (gekraakt). Conclusie : voor de consument is het alleen nadelig, en zodra de consument dat beseft zal het voor de muziekindustrie ook nadelig worden. Waarom ergens voor betalen waar moedwillig beperkingen ingebouwd zijn als je voor niks wel volledig bruikbare muziek krijgt die niet weigert in je Mp3 speler?

In bovenstaande geschetst (fictief) stukje ontstaat er een win/win situatie voor beiden, jij kan het product immers aanschaffen voor hetgeen je er mee wilt doen,

Ten eerste kan dat dus niet.. En ten tweede zal het niet goedkoper worden. De consument gaat er dus op achteruit.

en de auteursrechthebbende kan inkomsten genereren voor zijn werken.

Niet méér dan zonder DRM. Als het aan de illegale kopieën ligt : de kopie zal binnen 2 uur na release toch weer beschikbaar zijn.

Een dergelijk initiatief is er middels Simuze.

Leuk, eens kijken

[botoo]

n de vergelijking met de prikkeldraad om het weiland werkt ook niet. Zodra er één gat in het hek zit kunnen alle schapen ontsnappen

Hele mooie beeldspaak

Toch lijkt het er op dat er een weilandvorm met prikkeldraad wel lijkt te werken n.l. die van de beltonen.
Verschillende beltoonexploitanten hebben een modus gevonden waarmee ze beltonen succesvol kunnen verkopen, en waarbij het 'gat in het hek' schijnbaar niet groot genoeg is om alle schapen te laten ontsnappen.


En natuurlijk ga ik balen als DRM me verhinderd om tijdens die 9 uur treinen naar mijn muziek te luisteren. Maar we kunnen het er allemaal over eens zijn dat DRM in z'n huidige vorm niet werkt, maar denk eens vanuit de positie van een auteur: hoe kan die dan wel inkomsten genereren (en dan het liefst met zo min mogelijk 'strijkstok' tussenstations)?

Het blijft een lastige materie, misschien moeten we er eens over nadenken in welke vorm DRM wel aanvaardbaar is i.p.v. oppositie kiezen met als doel om elke mogelijkheid onderuit te halen?

FYI: * 786562 botoo

[botoo]

Quote WN:

Ook zou ik graag een duidelijker onderscheid zien tussen mensen die muziek maken vanaf een zolderkamer of artiesten die voor een platenmaatschappij werken.
<knip>
bestaat zoiets eigenlijk al niet? Lijkt me wel interessant

Een dergelijk initiatief is er middels Simuze.

[Olaf van der Spek]

Ook omdat muziek dus toch iets is wat iedereen wel nodig heeft, ik bedoel, wie luistert er _nooit_ naar muziek, afgezien van doven?

En wat wilde je met film/video doen dan?
En boeken?
Ook iedereen daarvoor laten betalen?

[smokalot]

Het is een feit dat DRM altijd te kraken is. Je kunt het moeilijk maken door je OS helemaal dicht te timmeren, maar de vraag is of mensen dat willen.

als ik op die slides de nadelen van zo'n heffingsysteem zie valt me vooral het puntje "hoge administratiekosten" op. en met DRM dan? lijkt me nog wel een stukje lastiger om zulke systemen te maken (OS/software/media moeten allemaal aangepast worden), en je zult steeds weer iets nieuws moeten verzinnen, want gekraakt wordt het toch wel.

Verder moeten we ook niet vergeten dat alles voor mensen een stuk makkelijker zal worden. Snellere internetverbindingen, genoeg om realtime DVD-kwaliteit te bekijken, zullen over 10 jaar toch in een belangrijk deel van de huishoudens te vinden zijn. Maar wat misschien wel belangrijker is: slimme software! software die steeds beter in staat is om allemaal handelingen voor jou uit te voeren, liefst spraak-gestuurd. Nu kan mijn oma nog geen mp3tje downloaden, maar op het moment dat ze de muis niet eens meer hoeft aan te raken moet dat toch wel lukken.

We leven nu in een wereld waarin alle informatie vrij beschikbaar is! er valt niet te controleren wie naar welk liedje luistert, dus kun je ook niet zorgen dat ie ervoor betaalt. Enige oplossing is dus een heffing-systeem, waarbij wat mij betreft de artiesten direct uit de algemene middelen betaald mogen worden, bij gaan houden wie een digitaal apparaat koopt en daar een heffing op geven lijkt mij onnodig lastig.

[bartvb]

Die hoge administratie kosten gaan vooral over de andere kant. Het bijhouden van de inkomsten (heffingen op DVD-Rs, internet verbinding, dat soort spul) is allemaal wel te doen, dat lukt nu ook al. Wat een veel groter probleem wordt dat zijn de uitgaven. Het rijk krijgt op deze manier flink wat geld binnen aan heffingen, maar dan? Hoeveel gaat er naar de makers van de nieuwste blockbusters? Hoeveel krijgt Marianne Weber voor haar laatste hit? En wat krijgt jouw buurjongen die een CDtje in elkaar gedraaid heeft met zijn band?

Dat is met het hele heffingen systeem een heel stuk moeilijker te regelen en daar zit vooral de lastige administratie. Don't get me wrong: ik zie heel dat DRM verhaal niet zitten, ik vind het zelfs ronduit eng, waar we nu heen gaan kan je niet eens meer doen met je PC wat _jij_ wilt, je kan alleen de dingen die je toegestaan worden door een paar grote bedrijven als Apple, Microsoft, Sony, etc. En erg grote kans dat ik met mijn Linux PC weer helemaal niets kan met al die DRM beveiligde rommel.

Wat volgensmij nog het beste werkt is de huidige trend. We gaan nu richting wat normalere prijzen (20 euro voor een CD is gewoon belachelijk). Ik vind het helemaal prima mijn muziek en films legaal aan te schaffen. Graag zelfs! Maar niet voor 20 euro voor een stuk of 16 nummers waar ik er maar 4 echt goed van vind. Het gaat IMO helemaal nergens over dat de gemiddelde popster een inkomen heeft van tig miljoen, zelfde voor de enorme platen maatschappijen. Back to basic wat mij betreft De meeste low budget films zijn ook een stuk interessanter dan de nieuwste film van Universal die 200 miljoen heeft gekost

[Olaf van der Spek]

Enige oplossing is dus een heffing-systeem, waarbij wat mij betreft de artiesten direct uit de algemene middelen betaald mogen worden

De algemene middelen van welk land?
En hoeveel gaat er dan naar elke artiest?
Moet elke Nederlanders betalen voor een zanger die alleen Zuid-Chinese liedjes zingt?

[Snikker]

Een handige website waar ook de in het artikel genoemde VU expert aan heeft meegewerkt is http://www.euro-copyrights.org

[botoo]

Wettelijke regelingen kunnen dan ook daadwerkelijk pas effectief zijn, wanneer deze geharmoniseerd zijn op wereldniveau, of in ieder geval op Europees niveau.

Niet mee eens, in dit tijdperk van de digitale snelweg moet het op wereldniveau geregeld worden, indien er één landje niet meewerkt verword dat onmiddelijk tot een digitale vrijhaven voor iedereen die zich niet in de regelingen kan vinden en.

Ook al zal handhaving altijd moeizaam blijven.

[Soultaker]

Er is al uitgebreid beargumenteerd dat DRM niet werkt en dat een algemene heffing uitermate oneerlijk is. Wat ik vreemd vind is dat de meest voor de hand liggende optie in deze discussie nooit genoemd wordt, namelijk: het vervolgen van mensen die de wet overtreden!

Als het illegaal aanbieden van auteursrechtelijk materiaal strenger aangepakt zou worden, zou het waarschijnlijk gereduceerd worden tot zulke proporties dat het niet nodig is dat artiesten en distributeurs hun eigen maatregelen treffen. Dit lijkt mij een hele goede oplossing, omdat eerlijke consumenten dan alleen betalen voor de producten die ze gebruiken (in tegenstelling tot de heffing op blanco media) en bovendien een volwaardig product voor hun geld krijgen (in tegenstelling tot kreupele files, CD's en DVD's met DRM).

Overigens staat dit los van het feit dat de auteurswet wel wat verbeterd mag worden. Iedereen is er bij gebaat als de auteurswet aansluit bij wat in het algemeen onder 'fair use' wordt verstaan. Er zitten nu een aantal rare inconsistenties in (zoals dat het uploaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal illegaal is, maar het downloaden niet, terwijl het twee delen van een enkele activiteit zijn). De enige reden dat dat tot nu toe steeds goed is gegaan is dat de auteurswet eigenlijk nooit in de praktijk nageleefd is door overtreders te bestraffen.

[botoo]

Het vervolgen van overtreders stuit op een keten van problemen:

- de auteurswetten zijn nog niet voldoende voorbereid op internetverspreiding.
- wetten verschillen van land tot land (voor internet is de wereld niet verder dan de plek waar je computer staat).
- beheersbaarheid: b.v. hoe wil jij je recht halen als er iemand in Pakistan jouw rechten misbruikt?
- privacy: hoe weet jij wie degene is die achter een bepaald ip-adres zit?

Met name de privacy en de daarbij horende wet(ten) op bescherming persoonsgegevens is een heel heet hangijzer.

[SirBlade]

- privacy: hoe weet jij wie degene is die achter een bepaald ip-adres zit?

Dat is het makkelijkst op te lossen door de bewijslast om te draaien. De ISP's kunnen zien welke abbonee op een bepaald moment welk IP heeft gebruikt. Dan is die abbonee aansprakelijk en mag hij gaan bewijzen dat het iemand anders was die van zijn internet-aansluiting gebruik heeft gemaakt.

Hetzelfde word nu al met auto's gedaan: als jij je auto uitleend aan iemand en die persoon word geflitst dan krijg jij als eigeneer de boete.

[Quarks]

Alleen wat jammer dat je een ip adres zo gemakkelijk kunt spoofen, daarnaast is het altijd mogelijk om dergelijke informatie via een anomynous proxy binnen te halen, dan is je IP ook niet meer zichtbaar.

Maar via spoofing zou het dus mogelijk zijn om ervoor te zorgen dat iemand een flinke rekening zou krijgen terwijl hij nog nooit een mp3 gedownload heeft. Zou wel eens willen weten wat ze daartegen zouden kunnen doen.

Overigens is het volgens mij wettelijk niet toegestaan dat een IPS jou persoonsgegevens doorgeeft aan instanties als Stemra.

[Olaf van der Spek]

Dan is die abbonee aansprakelijk en mag hij gaan bewijzen dat het iemand anders was die van zijn internet-aansluiting gebruik heeft gemaakt.

En hoe mag een simpele ziel dat doen?

[Soultaker]

Raar dat het in de Verenigde Staten wel kan. Je kunt natuurlijk nooit in een keer misbruik wereldwijd uitbannen, maar dat hoeft ook niet. Ik zou niet weten waarom we het auteursrecht niet alleen in Nederland of (liever nog) in de Europese Unie zouden kunnen handhaven.

Verder vind ik het proces in de Verenigde Staten ontzettend onrechtvaardig verlopen, maar dat terzijde.

[alt-92]

Wat ik vreemd vind is dat de meest voor de hand liggende optie in deze discussie nooit genoemd wordt, namelijk: het vervolgen van mensen die de wet overtreden!

Simpel te beantwoorden met basis economische kennis....

Dat kost geld, meer dan dat het ooit op kan leveren.(Plukze wetgeving is ook jammerlijk gefaald).
Met andere woorden: dat is geen reele optie.

En voordat iemand met de bijdehande opmerking komt dat de Betuwelijn immers ook meer geld kost dan ie ooit zal opleveren maar dat die wel aangelegd wordt:
dat is een tastbaar en zichtbaar iets waar je een bepaalde prestige aan zou kunnen verlenen ( ).

Dat voordeel heeft een plukze beleid nou eenmaal niet.

[Soultaker]

De discussie was toch hoe we auteursrecht op een rechtvaardige manier kunnen handhaven? Of is die nu toch vervallen tot de vraag hoe de platenmaatschappijen zoveel mogelijk geld uit de zakken van domme consumenten kunnen schudden?

We betalen met z'n allen belasting zodat de overheid kan investeren in zaken van publiek belang. Het handhaven van het recht is daar een van. Als de overheid niet bereid is dat recht te handhaven kunnen we alle rechtsregels die meer geld kosten dan ze opleveren wel afschaffen.

Verder lijkt mij dat het toch wel mogelijk moet zijn om winst te maken op het vervolgen van overtreders, als je ze een flinke boete oplegt.

[Verwijderd]

Quote:

We leven nu in een wereld waarin alle informatie vrij beschikbaar is! er valt niet te controleren wie naar welk liedje luistert, dus kun je ook niet zorgen dat ie ervoor betaalt. Enige oplossing is dus een heffing-systeem, waarbij wat mij betreft de artiesten direct uit de algemene middelen betaald mogen worden

Hoe wil je het geld eerlijk verdelen over de artiesten? Het valt immers niet te controleren welke mp3tjes hoe vaak worden gedownload. Ik denk dat ik morgen meteen artiest wordt!

[Soultaker]

Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe dat nu werkt, eigenlijk. Op internet is er weinig over te vinden.

Waarschijnlijk worden de heffingen uit Nederland op een grote hoop gegooid en proberen allerlei grote platenmaatschappijen elkaar dan met wilde claims over gigantische gemiste inkomsten de loef af te steken, om zo een groter deel van de buit binnen te slepen. Of misschien gaat al het geld linea recta naar Buma, Stemra en BREIN.

Ik denk niet dat je als zelfstandige artiest enige kans maakt op een deel van de koek. Als buitenlandse artiest zonder binnenlandse connecties zul je het helemaal wel kunt schudden.

Maar goed, ik weet er feitelijk niets van. Wie hier meer informatie over heeft: graag!

[botoo]

k ben eigenlijk wel benieuwd hoe dat nu werkt, eigenlijk. Op internet is er weinig over te vinden.

Daar is wel wat over te vinden hoor ook al blinkt de informatie uit in onduidelijkheden als het over absolute cijfers gaat

De verdeling van de vergoedingen onder de rechthebbenden is gebaseerd op de uitkomsten van marktonderzoek.

Het audio-incasso kent de volgende verdeling:
40%: auteurs - Stemra.
Nadere verdeling van het Stemra-deel: Stemra 92,5%, Lira 7,5%.
30%: uitvoerend kunstenaars - Norma, Irda.
30%: producenten - NVPI.

Het video-incasso kent de volgende verdeling:
33,75%: auteurs - Stemra.
Nadere verdeling van het Stemra-deel: Stemra 30,52%, Lira/Vevam 34,96%, Vevam 30,22%, Beeldrecht/Burafo 4,3%.
25,50%: uitvoerend kunstenaars - Norma, Irda.
40,75%: producenten - Sekam video, NOS.

bron: Stichting Thuiskopie

Zoals je in bovenstaand lijstje kunt zien worden de opbrengsten na aftrek van kosten doorgeschoven naar andere stichtingen/organisaties, die natuurlijk op hun beurt eerst 'wat' kosten opvoeren en vervolgens een deel van het resterende naar een aantal rechthebbenden doorsluist. Je mag je wmb terecht afvragen hoeveel geld er in zakken van de diverse stichtingen/organisaties blijft 'plakken'.


[edit]
Bijkomend vraagstuk is hoe de relatie precies ligt van al die stichtingen/organisaties met cedar (Centrum voor Dienstverlening Auteurs- en aanverwante Rechten).

[Firestorm666]

hmm, DRM is zeker ten doode opgeschreven, aangezien het meer nadeel als voordeel heeft (er is maar 1 voordeel, de platenmaatschapij wordt er NOG rijker van )

Mijn ervaring met DRM:
- Licentie ophalen van t net -> server is down, kan je niet eens kijken/luisteren wanneer je wil
- Je krijgt bij het ophalen een kadertje, dat laat je MP bijna vastlopen, en.... het is NIET beveiligd, hoe goed je systeem ook dichtgetimmerd is... nooit geen popups ziet & dialers....het gaat nog steeds, dankzij het Licentie-ophaal venstertje.
- Best kun je normaal beluisteren (niet doorspoelen) want als je dat doet........rara........zoeken achter licentie -> TRAAG

DRM heeft maar 1 voordeel: de platen/filmbazen kunnen hun zwembad van geld NOG groter maken, voor de consument & sommige artiesten is het 1 en al nadeel, enzoals eerder gezegt: de illegale versies die je "gratis" van t net download, hebben geen nadelen, t nadeel is omdat t illegaal is -> ma is dat wel een nadeel?

Conclusie DRM:
legaal:
Betaal veel te veel geld voor wat het is, en je kan er bijna niets mee -> zie bovengenoemde nadelen
illegaal: tis "gratis" en je hebt geen nadeel eraan verbonden

[botoo]

illegaal: tis "gratis" en je hebt geen nadeel eraan verbonden

Met dergelijke kort door de bocht uitspraken kom je nergens en is korte termijn denken.

Als auteursrechthebbenden geen inkomsten kunnen genereren uit hun werken (en dat is niet alleen muziek, maar ook film, boeken, etc.), dan zal er na een tijdje veel minder geproduceerd worden, een mens moet kunnen leven nietwaar?
Slechts hobbyisten of mensen die geen inkomsten nodig hebben zullen het zich kunnen veroorloven om iets te maken waar ze geen opbrengsten van zullen krijgen.

Per saldo zit er dus wel degelijk een nadeel aan verbonden,
uiteindelijk ook voor jou . . .

Verder zal ik niet ontkennen dat DRM in z'n huidige vorm allesbehalve zaligmakend is, zoals het er nu bij staat is het nog onwerkbaar, maar het idee er achter mag best een kans krijgen om er over na te denken.

[Soultaker]

Het feit dat artiesten niets verdienen aan een illegale kopie is voor veel mensen maar een onderschikt argument. De voordelen van een illegale kopie (lagere prijs, overal en altijd af te spelen) wegen voor veel mensen zwaarder.

Als je wil dat mensen minder illegaal kopieren, moet je het illegale product minder aantrekkelijk maken of het legale product aantrekkelijker. Zoals Firestorm666 ook zei, is de huidige trend met DRM om het legale product minder aantrekkelijk te maken door er allerlei beperkingen aan toe te voegen. Je hoeft geen econoom te zijn om in te zien dat dit illegaal kopieren alleen maar in de hand werkt; behalve de lagere prijs krijgt de illegale kopie namelijk ook het voordeel dat ze overal en altijd af te spelen zijn.

Het lijkt mij veel zinniger om juist de illegale kopie minder aantrekkelijk te maken. Daarom pleitte ik al voor het vervolgen van illegale gebruikers (wat illegaal kopieren minder aantrekkelijk maakt). Natuurlijk kun je om hetzelfde effect te bereiken ook de legale versie aantrekkelijker maken, door de prijs te verlagen of er meer waarde aan toe te voegen, maar dat alleen zal nooit genoeg zijn: alles is immers te kopieren, en gratis is altijd goedkoper dan een willekeurige lage prijs.

[Verwijderd]

dat laatste geloof ik niet in...
verkoop cd's aan 8euro het stuk en mijn soulseek zal stukken minder aanstaan (ookal was het dan gratis)

wat je zegt over legale versies aantrekkelijker maken zit wel serieus wat in, ik geloof wel dat dat alleen zou kunnen volstaan

[Verwijderd]

En hoe zit het dan met café's, sportkantines e.d. Die gebruiken vaak een muziek computer, waarbij muziek gehuurd is van de fabrikant van de computer. Toch moeten zij (lees: De beheerder van het cafe én de fabrikant van de muziek computer)
Beide de rechten aan buma Stemra en .........vage naam afdragen, Is dat niet dubbel dan?

[0rbit]

Nee, dat is niet dubbel. Je huurt de beschikbaarheid van de muziek. Voor het afspelen ervan draag je rechten af.

[Edwin78]

Misschien is een Open Source Platenmaatschapij iets.
Een soort van linux in de muziek industrie
Onze geweldige regering is toch zo voor concurrende bedrijven. Laat maar komen zou ik zeggen.
Overgens blijft het een rare zaak dat ik heffing moet betalen op een lege cd omdat ik daar mogelijker wijs gedowloade muziek op ga zetten.

Krijg ik die heffing terug als ik dat niet gedaan heb??
Niet dus, gewoon weer een vorm van uitmelken.

Waar onze regering overigens ook erg goed in is

[wvdburgt]

ik vind tot nu toe de itunes manier redelijk geslaagd jammer dat nou net de verkeerde mensen rijk van worden. ik zie liever mijn geld verdwijnen in apple dan in al die ziekmakende organisaties. we zouden eens gewoon alle organisaties door moeten spitten en alle on nodige eruit knikkeren. gewoon 1 organisatie die alles regelt met een afdeling per land en niet al die oganisaties die er nu allemaal zijn. er gaat te veel geld op met bezig zijn dat alles legaal blijft en de illegale dingen weg te werken dan voor de artiesen terwel die eigelijk het meeste recht hebben op dat geld