Inleiding
De vakanties zijn begonnen en de zomer zal hopelijk ook niet meer al te lang op zich laten wachten. Het grootste gedeelte van de Nederlandse bevolking kijkt al maanden uit naar deze periode van het jaar, maar voor de op de zolder opgesloten nerds is het geen pretje. De processortemperatuur stijgt namelijk zo mogelijk nog harder dan de buitentemperatuur en het gebruik van een lawaaierige ventilator vindt niet iedereen een even aantrekkelijke remedie. Vandaag nemen we een mogelijk alternatief, de Kingwin AWC-1 waterkoelingset, onder de loep. De Kingwin AWC-1 heeft een adviesprijs van slechts 139 euro, maar hoe presteert de set? Je leest het hier.
Uitpakken
Kingwin heeft de moeite genomen om de AWC-1 waterkoelingset keurig te verpakken. Het bedrijf heeft niet een handvol onderdelen semi-lukraak samen in een kartonnen gegooid, maar alle onderdelen zijn keurig verpakt in een doos die doet denken aan de verpakking van een gemiddeld moederbord. De eerste indruk die we krijgen van de set is in ieder geval positief. Wanneer we de doos openmaken vinden we een aantal onderdelen. Het meest opvallende onderdeel is ongetwijfeld een unit die gemonteerd kan worden in een 5,25-inch bay. Verder vinden we in de doos een radiator, een CPU-koelblok, een GPU-koelblok, een viertal slangen en een lading klein spul zoals schroefjes. De belangrijkste onderdelen zal ik op de komende pagina bespreken.

Alle onderdelen keurig verpakt in de doos
De 5,25-inch bay koelunit
Zoals gezegd op de vorige pagina is het meest opvallende onderdeel van de set ongetwijfeld de unit die gemonteerd kan worden in een lege 5,25-inch bay. Deze unit neemt een groot aantal taken voor zijn rekening. Zo vinden we onder andere een radiator, een ventilator, een reservoir en een pompje in het apparaat. Het compacte pompje is in het reservoir geplaatst en wordt voorzien van stroom door middel van een molex-aansluiting. Het pompje heeft dus geen 230V nodig om te werken zoals het geval is bij vele andere waterkoelingsetjes en gaat daarnaast ook gewoon automatisch aan samen met de rest van de pc.

De 5,25-inch bay koelunit
Het enige punt waar ik toch een vraagteken bij moet zetten is de kwaliteit van het pompje. Vaak is de levensduur van een pompje met een (12V) gelijkstroommotor minder lang dan een pomp met een (230V) wisselstroommotor. Een pompje dat op wisselstroom werkt wordt namelijk meestal aangedreven door magnetische inductie en heeft als enig bewegend onderdeel de schoepen. Bij een pompje dat op gelijkstroom werkt is meestal een motor aanwezig die direct verbonden is met de schoepen. Het feit dat het behuizing van het pompje gemaakt is van een goedkoop uitziende plasticvariant doet het vertrouwen ook niet groeien. Het zou echter best kunnen dat ik er helemaal naast zit en dat het pompje zonder moeite jaren dienst kan blijven doen. Wat in ieder geval vast staat is het feit dat de capaciteit van het pompje niet bijzonder groot is.

Het pompje gezien door het reservoir
Nu we het eerste minpunt gehad hebben kunnen we direct doorstomen naar het tweede en tevens laatste grote minpunt, namelijk het reservoir. Het vullen van het reservoir met water c.q. het ontluchten van het systeem kan je namelijk gerust een regelrechte ramp noemen. Het toevoegen van water moet namelijk gebeuren door een opening die niet veel groter dan een paar vierkante millimeter is. Allereerst moet je hierbij het geluk hebben dat je thuis een trechtertje hebt of iets dergelijk om hierin water te kunnen schenken. Een groter probleem is het feit dat de opening letterlijk een druppel breed is. Aangezien er lucht moet kunnen onsnappen uit het reservoir voor elke drup water die er in komt vormt dit een probleem.

De opening van het reservoir voor het vullen/ontluchten
Wanneer je het reservoir de eerste keer vult en er dus nog geen water in de slangen zit kan je het probleem oplossen door de slangaansluiting van bijvoorbeeld het processorkoelblok los te schroeven. Wanneer je echter voor de tweede keer water toe wilt voegen werkt deze oplossing niet langer. Wat overblijft is het werk om het water bijna druppelsgewijs in het reservoir te knoeien. In ieder geval niet mijn favoriete bezigheid.
Naast een reservoir en een pompje herbergt de unit ook een koperkleurige radiator met een bijbehorende 80mm ventilator. De radiator is enkele centimeters hoog, ongeveer acht centimeter diep en even breed als een 5,25-inch bay. De radiator bestaat uit een groot aantal koelvinnen waardoor een buis heen en weer loopt. Gezien het kleine pompje van de set wellicht niet de meest optimale configuratie omdat de grote hoeveelheid 180° bochten de doorstroomweerstand flink verhogen. Het is overigens verstandig om de 5,25-inch bay boven de unit vrij te laten omdat er anders nauwelijks verse lucht door de radiator geblazen kan worden.

De radiator
Naast de waterkoelingcomponenten vinden we in de 5,25-inch bay koelunit ook nog een stukje elektronica. Aanwezig is een grote draaiknop waarmee de snelheid van de ventilator van de geïntegreerde radiator als geregeld kan worden. Deze knop wordt dankzij een LED'je omgeven door een blauwe gloed. Wanneer de snelheid van de ventilator wordt verhoogd veranderd de kleur langzaam naar paars/roze. Deze overgang start ongeveer wanneer de ventilator op driekwart van de volledige snelheid zijn werk doet.
Naast de ventilatorregeling vinden we aan de voorkant van de unit nog een groenverlichte LCD waarop we kunnen zien hoe warm de processor is, en of de pomp en ventilator nog wel werken. Tevens kunnen we met behulp van het LCD en een drietal knoppen die daaronder zijn gepositioneerd instellen bij welke processortemperatuur we het ingebouwde alarm willen laten afgaan. Hiervoor is het uiteraard wel nodig om de meegeleverde temperatuursensor te bevestigen in de buurt van de processor. Het laatste wat we vinden aan de voorkant van de unit is een klein 'metertje' waarop we kunnen zien hoeveel water er in het reservoir zit. Deze wordt verlicht in de zelfde groene kleur als het LCD.

De electronica in het apparaat

Het uiterlijk van het de unit in 't donker
De rest van de set
De tweede radiator
Zoals vermeld is de 5,25-inch bay unit uitgerust met een geïntegreerde radiator. Om het koelvermogen van de set te vergroten wordt ook nog een tweede radiator meegeleverd. Deze radiator is een compacte unit die bevestigd kan worden in de kast op de plaats van een (outtake) casefan. De tweede radiator meet 85x95x40mm en wordt gekoeld door middel van een 80mm ventilator. De radiator is qua design in hoofdlijnen gelijk aan de eerder besproken radiator en maakt dus ook gebruik van een flink aantal 180° bochten waar het water zich langs moet persen. Hoe effectief dit is zal straks blijken.

De tweede radiator inclusief de meegeleverde ventilator
Het CPU-koelblok
Het volgende belangrijke onderdeel van de waterkoelingset is het CPU-koelblok. Het koelblok ziet er netjes uit, maar niet extreem bijzonder. De onderkant is van koper, de bovenkant van verchroomd staal en de binnenkant is hol. Hiermee is eigenlijk het volledige blok omschreven. De koperen onderkant van het blok wordt beschermd tegen krassen door een stuk plakfolie.

't glimt in ieder geval mooi

Ook de onderkant van het blok (nog met beschermende sticker) schittert ons tegemoet
De installatie van het blok is even simpel als het blok zelf wanneer je een Socket 478-processor gebruikt. Het installeren van de koeler op een Socket 478-processor is bestaat uit een drietal stappen. Als eerste moet je het plastic geraamte dat aanwezig is voor de bevestiging van luchtkoelers verwijderen. De volgende stap is het plaatsen van het koelblok op de processor en de laatste stap is het vastdrukken van het blok door het vastdraaien van een viertal duimschroeven. De installatieprocedure voor Socket 370- of Socket 754/939/940-moederborden heb ik niet uitgeprobeerd, maar deze zal niet veel complexer zijn.

Het blok geinstalleerd op het moederbord
Het GPU-koelblok
Het GPU-koelblok vertoont veel overeenkomsten met het CPU-koelblok. Ook deze heeft een koperen onderkant en een glimmende bovenkant, maar is logischerwijs qua formaat een stapje kleiner. De bevestiging van de GPU-koelblok is evenals bij het CPU-koelblok geen ingewikkelde operatie. Het is een kwestie van het blok op de GPU plaatsen en vervolgens een clipje in de gaten te drukken die rond de core zitten. Hiervoor worden twee verschillende clipjes meegeleverd, één voor ATi-kaarten en één voor nVidia-kaarten. De laatste stap is het aandraaien van een schroefje boven het blok op deze zo stevig vast te drukken op de GPU.

Het CPU-koelbok (links) naast het GPU-koelblok (rechts)

Het GPU-koelblok geinstalleerd op een nVidia-videokaart
Overigen
De overige noemswaardige componenten die we in de doos vinden zijn een klein flesje antivries en een viertal slangen. Het flesje antivries is bedoeld om door het koelwater te mixen met als doel algengroei te voorkomen. Verder worden een viertal slagen meegeleverd: twee korte slangen en twee langere slangen. De korte slangen hebben een lengte van circa 42 centimeter en de lange slangen een lengte van 57 centimeter. Deze kunnen uiteraard verkort worden indien dit nodig is. Opmerkelijk aan de slangen zijn de aansluitingen die eraan bevestigd zijn. De slangen kunnen namelijk heel simpel aan de componenten vastgeschroefd worden die ze met elkaar moeten verbinden. Het is zonder twijfel de gemakkelijkste bevestigingsmethode die ik tegen ben gekomen in de afgelopen jaren dat ik waterkoelingsetjes test. Het enige nadeel is dat het inkorten van de slangen arbeidsintensiever is geworden.

De meegeleverde slangen inclusief de handige aansluitingen
Prestaties
De prestaties van de set hebben we getest met behulp van het onderstaande systeem. We hebben de AWC-1 getest met en zonder GPU-koeler. Dit laatste hebben we gedaan om een vergelijking mogelijk te maken met verschillende waterkoelingsetjes die we eerder de revue hebben laten passeren op Tweakers.net. De resultaten van de Silverprop, Asetek Waterchill en Zalman Reserator 1-systemen zijn opgenomen in de resultaten als vergelijking. Tevens hebben we de resultaten behaald met de standaard Intel Socket 478-luchtkoeler meegenomen. Het systeem hebben we getest door de SiSoft Sandra burn-in wizzard te draaien om zo de processor flink aan het werk te zetten. De temperatuur is gemeten met behulp van Motherboard Monitor in samenwerking met de Pentium 4-temperatuursensor.
 |
 | Het testsysteem | |  |
 |
 | Processor |  | Intel Pentium 4 3,0GHz 800MHz FSB & HT |  |
 |
 | Moederbord |  | Asus P4C800 |  |
 |
 | Geheugen |  | 2x Corsair TWINX 256MB 466MHz |  |
 |
 | Videokaart |  | AOpen GeForce FX 5200P |  |
 |
 | Harde schijf |  | Maxtor D740x, 40GB |  |
 |
 | Voeding |  | Antec Truepower 480P |  |
 |
Resultaten
 |
 | Temperaturen met 100% load |  |
 |
 | Silverprop |   27 |  |
 |
 | Waterchill |   30 |  |
 |
 | Kingwing (high) |   32 |  |
 |
 | Reserator |   33 |  |
 |
 | Kingwing (low) |   35 |  |
 |
 | Luchtkoeling |   42 |  |
 |
Als eerste hebben we gekeken naar de prestaties van de set wanneer alleen het processorkoelblok in de kringloop is opgenomen. Zoals bovenstaande grafiek laat zien zijn de prestaties van de set niet echt om over naar huis te schrijven. Wanneer de ventilatoren op maximale snelheid werken zet de set een temperatuur neer van 32° Celsius wat slechts één graden minder is dan de temperatuur van de Zalman Reserator 1 die geen enkele ventilator gebruikt. Wanneer we de ventilatoren op een zachtere stand zitten stijgt de temperatuur van de processors zelfs naar 35° Celsius. Hiermee blijft de temperatuur nog wel ruim onder de prestaties behaald met de standaard luchtkoeler, maar vergeleken met de overige waterkoelingsetjes is het resultaat niet bijzonder.
 |
 | Temperaturen met 100% load |  |
 |
 | Zonder GPU-koeler (high) |   32 |  |
 |
 | Met GPU-koeler (high) |   34 |  |
 |
 | Zonder GPU-koeler (low) |   35 |  |
 |
 | Met GPU-koeler (low) |   37 |  |
 |
Wanneer we ook het GPU-koelblok opnemen in de kringloop zien we de temperatuur van de processor licht stijgen. Erg drastisch is de stijging gelukkig niet wat waarschijnlijk wordt veroorzaakt door het feit dat de warmteproductie van een GeForce FX 5200 beperkt is. Daarnaast werd de videokaart niet volledig belast tijdens het testen (alleen de processor) wat de warmteproductie verder beperkt. Het koelen van een heethoofd zoals de GeForce 6800 Ultra of Radeon X800 XT zal een aanzienlijk groter negatief effect hebben op de temperatuur.
 |
 | Temperaturen met overklokken |  |
 |
 | |  | Kloksnelheid |  | Voltage |  | FSB |  | Temperatuur |  |
 |
 | Silverprop |  | 3720MHz |  | 1,70V |  | 248MHz |  |   30 |  |
 |
 | Waterchill |  | 3690MHz |  | 1,70V |  | 246MHz |  |   34 |  |
 |
 | Kingwing (high) |  | 3544MHz |  | 1,65V |  | 236Mhz |  |   40 |  |
 |
 | Kingwin (low) |  | 3544MHz |  | 1,65V |  | 236Mhz |  |   41 |  |
 |
 | Reserator |  | 3601MHz |  | 1,70V |  | 240MHz |  |   41 |  |
 |
 | Luchtkoeling |  | 3571MHz |  | 1,65V |  | 238MHz |  |   45 |  |
 |
Het testen van de overklokbaarheid van de processor in combinatie met dit setje hebben we gedaan zonder de GPU-koeler aangesloten. Het blijkt dat de processor niet hard vooruit te branden is in combinatie met de Kingwin AWC-1 waterkoelingset. De maximale haalbare kloksnelheid voordat het systeem instabiel werd was slechts 3544MHz wat zelfs een klein stukje slechter is dan het resultaat dat we bepaalden met de standaard Socket 478-luchtkoeler. Vreemd genoeg is de temperatuur wel lager dan bij de luchtkoeling, maar dat mocht geen invloed hebben op de maximale kloksnelheid. Een verklaring kan ik hiervoor niet bieden, maar een crashende SiSoft Sandra-benchmark liegt in ieder geval niet.
Wat betreft de geluidsproductie doet de set het redelijk. Wanneer de koeling op de laagste stand wordt gezet produceren beide ventilatoren een bescheiden gezoem. Helaas is de set niet zo stil als mogelijk zou kunnen zijn. Het pompje maakt een licht ratelend geluid en ook de ventilator die op de tweede radiator zit ratelt een klein beetje. Het ratelen van het pompje wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat er nog een geringe hoeveelheid lucht in het systeem is achter gebleven. Het lichtjes ratelen van de tweede ventilator is waarschijnlijk toe te schrijven aan een niet perfecte balans. Desondanks is de geluidsproductie van het setje niet slecht, de meeste luchtkoelers schoppen meer herrie. Wanneer we de ventilator op de hoogste stand zetten verandert de situatie, de associatie met de stofzuiger komt dan bovendrijven. Gezien de geringe prestatiewinst die samenhangt met de herrie zou ik niet voor deze optie kiezen.
Conclusie
Het grootste pluspunt van de Kingwin AWC-1 waterkoelingset is ongetwijfeld de prijs. Voor het bedrag van slechts 139 euro krijg je een bijzonder complete set inclusief een fancontroller, GPU-koelblok en een tweede radiator. Bij de meeste setjes moet ongeveer het dubbele neergeteld worden voor een vergelijkbare collectie onderdelen. Helaas kunnen de prestaties zich niet meten met de duurdere waterkoelingsets. Wanneer we de vergelijking met luchtkoeling trekken komt de set positiever uit de bus. Er zullen ongetwijfeld stillere luchtkoelers zijn dan de hier besproken set. Ook luchtkoelers die de processor op een lagere temperatuur kunnen houden zullen niet bijzonder zijn. De combinatie van geluidsproductie en koelcapaciteit is echter wel bijzonder in het wereldje van luchtkoeling.
Koppel de lage prijs en de redelijke prestaties aan de gemakkelijke installatieprocedure en je hebt de ideale waterkoelingset voor beginners. Alleen het feit dat het vullen van de set erg moeilijk gaat is een flink minpunt, vooral voor de wat minder handige computer-gebruiker. Desondanks is de Kingwin AWC-1 een aantrekkelijke set waarmee je prima de zomer door kunt komen. Wonderen moet je echter niet verwachten van het product.
De Kingwin AWC-1 set zal binnenkort in het assortiment van Informatique verschijnen.