Introductie
Draadloze netwerken zijn de afgelopen tijd vooral bij consumenten aan een grote opmars bezig. Met de komst van betaalbare sets en te delen breedbandverbindingen, is de populariteit van draadloze sets flink gestegen. Verschillende fabrikanten hebben hierop ingehaakt en bieden voor elk wat wils. Van simpele twee-delige sets bestaande uit een Access Point en een PCMCIA-wlankaartje tot uitgebreidere sets met meerdere PCI-wlankaarten en een multifunctionele draadloze router.
De zogenaamde IEEE 802.11a standaard was de eerste standaard op het gebied van Wireless Local Area Networks oftewel WLAN's. Het protocol dat bij de standaard hoort werkt op een frequentie van 5GHz met een maximale verbindingssnelheid van 54Mbps. Het 'broertje' van de 802.11a standaard genaamd 802.11b maakt gebruik van de 2,4GHz frequentie en heeft een maximale verbindingssnelheid van 11Mbps. Een derde standaard genaamd 802.11g combineert de 54Mbps van de 802.11a standaard met de frequentie van 2,4GHz van de 802.11b standaard. Een nieuwe standaard die de gaten in de WEP-beveiliging van voornoemde drie standaarden moet gaan oplossen heet 802.11i en zal gebruiken maken van de zogenaamde WPA-beveiliging (WiFi Protected Access).
Enkele jaren geleden waren deze sets nog vrij duur vanwege de 'nieuwigheid' van de technologie, maar de prijzen zijn in de loop der tijd flink gedaald. Ook twee nadelige aspecten, namelijk snelheid en beveiliging, zijn flink verbeterd in de loop der tijd. Met de 54Mbit-verbindingen die de nieuwste sets mogelijk maken is een doorvoersnelheid van ongeveer 2,4MB per seconde tegenwoordig haalbaar bij een sterk signaal, wat ongeveer een kwart is van het maximum dat met 100Mbit Ethernet is te halen.
De beveiliging van draadloze netwerken is aangepakt door zogenaamde WEP-keys aan te maken in de access points, en die WEP-keys toe te voegen aan de verbinding van de draadloze netwerkkaart in de pc of laptop. Op die manier wordt een zogenaamde 'shared key' gebruikt die ervoor zorgt dat het netwerk niet zomaar van buitenaf toegankelijk is. Het draadloze netwerk is mogelijk wel zichtbaar voor anderen met draadloze apparatuur in de buurt, maar inbreken wordt met het gebruik van de WEP-keys heel wat lastiger gemaakt. Zoals eerder hierboven genoemd zal WPA de beveiliging met WEP-keys moeten gaan vervangen met de komst van de 802.11i standaard.
Een ander type beveiliging voor draadloze netwerken is het zogenaamde CCX-systeem, waarbij CCX staat voor Cisco Compatible Extensions. CCX werkt met zogenaamde LEAP-credentials, waardoor men een gebruikersnaam en wachtwoord moet toevoegen aan de WLAN-utility voor het maken van een draadloze verbinding.
De drie sets nader bekeken
De drie wireless sets in deze review zijn van de merken MSI, Tornado, en Conceptronic. De MSI-set van het type 11G bestaat uit de volgende onderdelen: Een residential gateway/wireless router, model RG54GS. Als wireless netwerkkaart zit er een PCMCIA-notebookkaart bij, van het type CB54G. Deze set maakt gebruik van het 802.11b/g WiFi-protocol, inclusief WEP-encryptie.

De drie sets bij elkaar: links de Tornado set, in het midden de Conceptronic, en rechts de MSI set.
Van Tornado is er een drie-delige set onder handen genomen: als wireless router de 242, als wireless PCI-kaart de 212G, en als notebookkaart de 211G. Net als de MSI-set maakt ook deze set gebruik van het 802.11b/g WiFi-protocol met WEP-encryptie, op een maximale snelheid van 54Mbps.
Als laatste set is er de driedelige wireless set van Conceptronic, met een wireless access point van het model C54AP, een wireless PCI-kaart genaamd C54C, en een PCMCIA-kaart voor notebooks met het typenummer C54i. Ook de Conceptronic set is van het 11G-type, deze kan zowel 802.11b als g aan, inclusief WEP-encryptie op een maximale snelheid van 54Mbps of met Turbo mode op 108Mbps. Over dat laatste meer in de conclusie van deze review.
Voor het overzicht een tabel van de verschillende onderdelen:
 |
 | | MSI | Tornado | Conceptronic |  |
 |
 | Access point: |  | RG54GS |  | 242G |  | C54AP |  |
 |
 | Routerfunctie: |  | Ja |  | Ja |  | Nee |  |
 |
 | PCI-kaart: |  | geen |  | 212G |  | C54i |  |
 |
 | PCMCIA-kaart: |  | CB45G |  | 211G |  | C54C |  |
 |
MSI wireless set
De MSI-set bestaat weliswaar uit maar twee onderdelen, de wireless router RG54GS en de notebook-netwerkkaart CB54G, maar dat maakt de set er niet minder om. Zo heeft de wireless router een multifunctionele rol te vervullen: Hij dient als Access Point voor draadloos verbonden computers, als mini-printserver door de USB-aansluiting, en als gewone router gezien de vier 100Mbit Ethernet-poorten. Bovendien kan er via de router nog een ADSL/kabel-modem worden aangesloten. Een erg complete router dus.

De MSI-set bestaande uit de RG54GS wireless router en de CB54G PCMCIA-netwerkkaart.
Dit blijkt ook uit het configuratiescherm van de router: uitgebreide mogelijkheden tot het instellen van beveiligingen, port forwarden, DHCP en internettoegang. Bij het firewall gedeelte zijn verschillende service filters en policies aan te maken om zo het netwerk van binnen en van buiten te beschermen. Het uitgebreide configuratiescherm kan sommigen die niet al teveel netwerkkennis hebben afschrikken, maar anderen zullen de vele instelopties juist prettig vinden.

De CB54G wireless PCMCIA-kaart voor notebooks leverde eveneens geen problemen op bij de installatie, configuratie, en het gebruik. De CB45G ondersteunt zowel Windows 98, ME, 2000 als XP en komt met een handige utility op de cdrom genaamd MSI Wireless LAN-utility. Dit programma maakt het mogelijk om, als de WLAN-verbinding geactiveerd wordt, te zoeken naar wireless access points. Verder kunnen er WEP-keys ingesteld worden evenals de verbindingssnelheid, en de access point kan ook geconfigureerd worden zogauw men verbonden is.
Op het gebied van prestaties is er weinig reden tot klagen: met een aantal testfiles en het netwerkbenchmarkprogramma NetIO werden er gemiddelde snelheden van zo'n 2,2MB per seconde gehaald. Die snelheden werden natuurlijk lager naarmate de afstand tot het access point groter was: de genoemde 2,2MB per seconde werd gehaald op ongeveer 0,5 tot 3 meter afstand van het access point. Om een meer 'real-life' scenario na te bootsen, werden de snelheidstests herhaald op een afstand van 12 meter met verschillende muren ertussen, en op een afstand van 30 meter, met muren, deuren, en plafonds. In de 12 meter test halveerde de overdrachtsnelheid naar iets meer dan 1MB per seconde, en op een afstand van 30 meter, waar het signaal dan ook erg slecht was volgens de LAN-utility, zakte de snelheid naar 300KB per seconde. Deze snelheden konden echter wel goed volgehouden worden zonder enige vertragingen, wat natuurlijk een goede zaak is.
 |
 | Transfersnelheden per afstand, in kilobytes per seconde |  |
 |
 | Afstand 0,5 tot 3 meter |   2200 |  |
 |
 | Afstand 12 meter |   1040 |  |
 |
 | Afstand 30 meter |   300 |  |
 |
Al met al levert de MSI-set, ook al bestaat deze uit 'maar' twee onderdelen, goede prestaties. Op het gebied van installatie, configuratie, beveiliging en netwerkprestaties heeft de set geen steken laten vallen. Het gegeven dat de RG54GS wireless router voor zowel netwerkprinten, gewone lanverbindingen, een internetverbinding èn WLAN-verbindingen te gebruiken is, is daarbij nog eens een flink pluspunt.
Tornado wireless set
Van Tornado zijn de volgende drie draadloze netwerkonderdelen getest: de 242 wireless router, de 211G wireless notebooknetwerkkaart, en de 212G PCI-wireless netwerkkaart. De serie wordt in een herkenbare rood-witte verpakking geleverd, waarbij de netwerkkaarten inclusief quickstart, driver-cdrom en handleiding op cdrom komen.

De Tornado-set met de 242G wireless router, de 212G PCI-netwerkkaart, en de 211G PCMCIA-netwerkkaart.
De 242 wireless router kan net als de RG54GS meerdere functies vervullen: niet alleen draadloos verkeer kan worden doorgestuurd via de antenne waardoor de 242 als access point fungeert, ook zijn er vier 100Mbit Ethernet-poorten beschikbaar voor 'normaal' netwerkverkeer. Bovendien zijn er nog twee andere aansluitingen: een parallelle poort-aansluiting voor een netwerkprinter, en een aansluiting voor een ADSL/kabelmodem voor internettoegang. Waarom Tornado voor een parallelle poort heeft gekozen voor de printer in plaats van een USB-aansluiting zoals de MSI wireless router heeft, is enigszins vreemd te noemen, daar veel van de tegenwoordige printers alleen maar via USB aan te spreken zijn.
Het instellen van de wireless router gaat vrij vlot: na het aansluiten van de router aan het vaste netwerk is het apparaat direct via de browser te benaderen door het invoeren van het standaard IP-adres. Dat IP-adres is daarna direct aan te passen, evenals vele zaken omtrent beveiliging, draadloze verbindingen, en port forwarding. Het aanmaken van WEP-keys voor gebruik door draadloos verbonden computers is ook vrij simpel: binnen enkele minuten is het draadloze gedeelte van het netwerk in de lucht.

Die paar minuten zijn ook te danken aan het vloeiend verlopen van de installatie van de 211G-notebooknetwerkkaart. Direct bij het aansluiten van de PCMCIA-kaart in de notebook wordt deze gevonden en vraagt Windows om de drivers, die prompt vanaf de cd worden gehaald en er een herstart nodig is. Na de herstart kon aan de hand van de meegeleverde wifi-utility een WEP-key worden ingevoerd, die eerder in de 242 router was aangemaakt. Door het scannen op aanwezige netwerken werd de Tornado router gevonden en kon er verbinding worden gemaakt.

De Tornado 212G PCI-netwerkkaart.
De PCI-wireless kaart van het model 212G leverde eveneens geen problemen op: zowel de hardware als de bijgeleverde software draaide binnen korte tijd vloeiend. Het was wel even nodig een ander PCI-slot te kiezen voor de kaart, omdat er een conflict optrad met andere PCI-kaarten in de testmachine. Met zowel de 211G PCMCIA-kaart als deze 212G PCI-kaart wordt een configuratie-utility genaamd TI 11G 54M meegeleverd. Met deze utlitiy is het, net als die van de MSI-set, mogelijk om een aantal zaken van de wireless verbinding in te stellen. Hieronder vallen beveiliging, snelheid, type verbinding en de maximale snelheid daarvan. Met de utility vallen ook uitgebreide statistieken van het netwerkverkeer tussen de wireless netwerkkaarten en de wireless router te raadplegen.
Op het gebied van snelheid en bereik presteert de Tornado set net als die van MSI zeer goed, zoniet zelfs beter. Voor het testen van de doorvoersnelheid werd wederom de 3dmark03 installfile van 180MB gebruikt. Deze werd tussen beide wireless clients met een snelheid van 2,4MB gemiddeld overgezet, een nette score. Ook op grotere afstanden tussen de clients en de wireless router werden nette prestaties neergezet: op 12 meter afstand was de transfersnelheid ongeveer 500KB per seconde, en op 30 meter was deze nog 400KB per seconde.
 |
 | Transfersnelheden per afstand, in kilobytes per seconde |  |
 |
 | Afstand 0,5 tot 3 meter |   2400 |  |
 |
 | Afstand 12 meter |   500 |  |
 |
 | Afstand 30 meter |   400 |  |
 |
De Tornado-set komt als geheel dus goed uit de bus: gebruiksgemak qua installatie, configuratie en ingebruikname is prima in orde, evenals de prestaties op verschillende afstanden. Daarbij opgeteld de complete ondersteuning van verschillende beveiligingstypen en het uitgebreide menu van de wireless router maken dit een fijne wireless set.
Conceptronic wireless set

De Conceptronic set met de C54AP Access Point, de C54i PCI-netwerkkaart, en de C54C PCMCIA-netwerkkaart.
De Conceptronic set wordt in herkenbare grijs/groene dozen geleverd, en de onderdelen zijn in stijlvol zilvergrijs uitgevoerd. De set bestaat uit drie onderdelen: een wireless access point C54AP, een PCI-wireless netwerkkaart C54i, en een PCMCIA-wireless netwerkkaart C54C. Zoals de naam al suggereert is de C54AP alleen als access point bedoeld: er is alleen een enkele Ethernet-aansluiting aanwezig op het apparaat. In dit geval is het apparaat dus niet zo multifunctioneel als beide wireless routers van MSI en Tornado, maar indien dergelijke functionaliteit door al aanwezige routers niet nodig is, zal de C54AP prima voldoen.
De C54AP is vlot aan de gang te krijgen: simpelweg aansluiten en het standaard-IP intikken in een browserwindow om te configureren volstaat. In het configuratiescherm is er een setup wizard aanwezig, evenals een advanced setup-gedeelte. Met de setup wizard is er snel het SSID en kanaal aan te passen van de AP, evenals de encryptie-instellingen. Bij de advanced setup krijgt men uitgebreidere functies ter beschikking, zoals PtMP bridging, encryptie-instellingen, en de mogelijkheid tot het resetten, gebruiken van een configuratie-file en het updaten van de AP door middel van firmwares. Ook al ziet deze Access Point er van de buitenkant 'simpel' uit, van binnen missen er in ieder geval geen opties om het apparaat naar wens in te stellen.

Het menu van de C54AP.
De C54C notebook-netwerkkaart volgt in grote lijnen hetzelfde traject als die van MSI en Tornado: inpluggen in de PCMCIA-port van het notebook, het zoeken op de bijgeleverde cdrom naar de driver-file, en daarna het installeren van de WLAN-software. De bijgeleverde software heet simpelweg WLAN-Utility, en is iets simpeler uitgevoerd dan de software van MSI en Tornado. Desalniettemin is al het nodige aanwezig in de software: van het zoeken naar netwerken tot het instellen van encrypties en IP-adressen. Een no-nonsense netwerkkaart die z'n werk gewoon goed doet, wat ook blijkt uit de behaalde transfersnelheden: de 3Dmark03 installfile werd met een nette 2,4MB per seconde over het netwerk heen gehaald. Bij de 12- en 30-meter test werden er ook goede snelheden gehaald: op 12 meter was dat 1MB per seconde, en op 30 meter zo'n 550KB per seconde.
 |
 | Transfersnelheden per afstand, in kilobytes per seconde |  |
 |
 | Afstand 0,5 tot 3 meter |   2400 |  |
 |
 | Afstand 12 meter |   1020 |  |
 |
 | Afstand 30 meter |   550 |  |
 |
Met de C54i PCI-wireless netwerkkaart zijn ook geen problemen voorgekomen: simpelweg inbouwen, driver en software installeren, en het instellen van de WEP-key was voldoende om ook met deze kaart verbinding te krijgen met de C54AP. De WLAN-Utility werkt hierbij op eenzelfde manier als bij de C54C in de laptop: zoeken naar beschikbare netwerken, eventueel WEP-key(s) toevoegen, en men kan aan de slag. Het icon in de systemtray rechtsonder geeft bovendien netjes aan hoe sterk het signaal is, wat wel handig is voor het geval men niet al te dicht bij de Access Point zit en op een betere positie moet gaan zitten om goed bereik te krijgen.
Ook al is de Conceptronic set wat beperkter dan de andere twee sets door de enkele functie van Access Point van de C54AP, toch levert de set solide prestaties op het front van software, transfersnelheden, en bereik.
Conclusie
De drie sets van MSI, Tornado, en Conceptronic hebben de verschillende tests goed doorstaan. Met de sets van Tornado en Conceptronic was ook een turbo-mode mogelijk van 108Mbps, maar deze is expres niet getest om de 'normale' werking van de apparatuur te testen, en omdat de MSI-set deze mode niet aan boord heeft.
De algemene indruk van alledrie de sets is goed, zowel op het gebied van installatie en configuratie, meegeleverde drivers/software, en het gebruik/prestaties zelf. Van de drie sets leverde de Conceptronic set nog de hoogste snelheden en het beste bereik, echter was dit vergeleken met de andere sets slechts marginaal meer. Geen van alle waren ze dus grote uitschieters, hetzij positief, hetzij negatief.
Dat laatste maakt het dan ook moeilijk om een duidelijke winnaar aan te wijzen. Voor de mensen die een simpele wireless oplossing zoeken, zonder verder een Ethernet-router nodig te hebben, is de Conceptronic set prima. De C54AP mist multifunctionaliteit zoals de MSI en Tornado wireless routers die kennen, maar dat is ook terug te zien in de prijs.
Als men meer functionaliteit wil echter, is de keuze tussen de MSI en de Tornado sets lastig. Beide wireless routers leveren prima prestaties, zijn in te zetten als Ethernet-router voor het vaste netwerk èn er kan een netwerkprinter worden aangesloten. Op de Tornado router is dat echter een verouderde parallelle poort, op de MSI router is dat een USB-aansluiting. Over het geheel genomen leveren alle drie de sets en de afzonderlijke onderdelen dus correcte prestaties: bij aanschaf van een van de drie sets zal dan ook vooral een afweging op prijs en functionaliteit gemaakt moeten worden.

De PCMCIA-kaarten van de drie merken naast elkaar.
Met dank aan 2L International en Allied Data voor het ter beschikking stellen van de netwerkapparatuur.