De nieuwe VapoChill kast getest

Van Asetek kregen wij de onlangs aangekondigde VapoChill kast opgestuurd. Deze kantenklare diepvriezer voor de processor heeft talloze wijzigingen ondergaan ten opzichte van het vorige model. In de review nemen we deze veranderingen onder de loep en leggen we het vuur aan de schenen van enkele processors om te kijken wat het effect van een frisse temperatuur is op de tweakbaarheid. Geïnteresseerd in de resultaten? Je vindt ze hier.

De techniek

Alvorens te beginnen met het bespreken van de nieuwe VapoChill kast zal ik eerst kort uitleggen hoe het koelsysteem werkt. De techniek om de processor koud te houden is dezelfde techniek die gebruikt wordt in diepvriezers om de inhoud onder de 0° C graden te houden. In de kast wordt een vloeistof (in dit geval R134a) verdampt boven de processor core. Dit proces kost energie waardoor de temperatuur afneemt. Vervolgens komt de warme damp langs een compressor die de druk zover opvoerd dat het gas kan condenseren.

De volgende stap in het traject is de condenser waar het gas weer van fase veranderd tot vloeistof. Logischerwijs levert dit proces energie op waardoor we nu de warmte van de processor hebben verplaatst naar de condenser. De condensor is gemaakt van een lange, heen en weer gebogen koperen buis waartussen dunne aluminium koelvinnen zijn geplaatst. Hier wordt door een ventilator frisse lucht doorheen geblazen om alle warmte snel kwijt te raken. De laatste stap in het traject is het verlagen van de druk. Als de druk te hoog is kan de vloeistof namelijk niet snel genoeg verdampen. Hiervoor wordt simpelweg een koperen buisje gebruikt met een kleine binnendiameter. Nu kan het hele verhaal weer van boven af aan beginnen.

Specificaties:

Een tweetal lijstjes met spannende specificaties :


	Specificaties kast

	Drive bays		- 3 * 5,25" extern - 1 * 3,5" extern - 5 * 3,5" intern

	Slot brackets		7

	Koeling		- 1 * 120mm - 1 * 120mm (optioneel) - 3 * 60mm (optioneel)

	Geluid		35 dB

	Afmetingen		56 * 56 * 26 cm

	Gewicht		18 kg


Specificaties compressor

Model	BD-35F	BD-50F

Prestaties bij < 0° C	>130 W	>150 W

Compressor capaciteit @ -5° C	122 W	159 W

Energiegebruik @ 0 W heatload	56 W / 4.7 A	56 W / 4.7 A

Energiegebruik @ 100 W heatload	73 W / 6.1 A	81 W / 6.8 A

Het is eerste dat opvalt aan de kast is het gewicht. Als je last hebt van je rug kan je deze kast beter niet aanschaffen, zonder computer apparatuur wijst de weegschaal namelijk al 18 kilogram aan. Hiervoor zijn twee oorzaken aan te wijzen. Allereerst is de kast redelijk aan de grote kant en opgebouwd uit stevige stukken staal. Tevens vinden we in de kast het complete koelsysteem dat ook grotendeels is opgebouwd uit staal en koper, en daardoor 6 van de 18 kilo voor zijn rekening neemt.

Dat de kast flink uit de kluiten is gewassen is geen overbodige luxe. De compressor heeft namelijk de nodige ruimte nodig waardoor je in de bovenkant van de kast niks kwijt kan. Daardoor heeft de kast, ondanks de afmetingen, niet meer dan drie externe 5,25" bays, één externe 3,5" bay en vijf interne 3,5" bays. Dit is al een redelijke vooruitgang ten opzichte van de vorige VapoChill kast aangezien je daar slechts de beschikking had over twee interne 3,5" bays, maar echt veel ruimte heb je nog steeds niet. Wat ook een positieve verandering is de mogelijkheid om een 120mm intake ventilator te plaatsen bij de harde schijven. Verder kunnen een drietal 60mm fans geplaatst worden naast de insteekkaarten als outtake.

De kast is 50mm gegroeid in de diepte waardoor er nu full-length videokaarten in de kast passen en Extended ATX moederborden. Weinig tweakers zullen dit soort hardware in huis hebben, maar in professionele workstations wordt wel vaak dergelijke hardware geplaatst. Hoewel je het misschien niet zou verwachten: daar is ook een markt voor dit type kasten.

Zoals gezegd vinden we boven in de kast de compressor. Deze is gemaakt door Danfoss en het BD-35F model wat we in de kast vinden kan meer dan 130 Watt verplaatsen bij een temperatuur van 0 graden. Om te voorkomen dat de compressor ongewenste trillingen doorgeeft aan de kast is deze gemonteerd op rubberen steuntjes. Voor mensen die niet snel tevreden zijn komt er ook een Premium Edition van de VapoChill die uitgerust wordt met het BD-50F model dat meer dan 150 Watt kan verplaatsen. Dit extra vermogen is goed om de temperatuur met nog enkele graden te verlagen aldus de gegevens van Asetek:

Prestaties VapoChill standard edition en premium edition

Zoals je waarschijnlijk al hebt gezien op de boven- en onderstaande foto's is het uiterlijk ook onder handen genomen. De vorm van het frontje is gelijk gebleven aan die van de vorige generatie, maar er zijn toch enkele opvallende verschillen aan te wijzen. Allereerst is de kleurstelling veranderd, in plaats van wit met rood is de kast nu stijlvol zwart (zilverkleurig is ook mogelijk). Ook de LED'jes zijn veranderd van kleur, deze hebben een trendy blauw kleurtje gekregen. Verder is het display van de ChillControl veranderd. Naast de temperatuur van de evaporator kan deze nu ook de temperatuur weergeven van een tweede sensor, de snelheid van de compressor en de kloksnelheid van de processor. Verder kan het apparaat een tiental foutcodes weergeven als er ergens iets fout is gegaan.

Enkele foto's van het koelsysteem

De compressor
De VapoChill condenser

De condenser en de bijbehoorende ventilator
De VapoChill evaporator

De evaporator geplaatst boven de processor
De bevestiging van de compressor

De compressor is bevestigd op rubberen steuntjes

Omdat de VapoChill niet zomaar een kast is, is er een stukje hardware aanwezig dat optreed als regelneef. Dit stukje hardware is geplaatst tussen de voeding en het moederbord en uitgerust met verschillende stroomaansluitingen en I/O-poorten. De ATX-kabel van de voeding is aangesloten op de ChillControl en vanaf daar loopt een tweede ATX-kabel naar het moederbord. Hetzelfde is gedaan met de reset en aan/uit knop.

Zodra we op de aanknop drukken komen we meteen de eerste functie van de ChillControl tegen. In plaats van de computer op te starten, wat je zou verwachten als je op de aan knop hebt gedrukt, wordt eerst alleen het koelsysteem aangezet. Hiervoor zijn twee goede redenen. Allereerst moet de compressor op druk komen alvorens er warmte getransporteerd kan worden. Zeker als je de computer een lange tijd niet hebt gebruikt wordt het R134a geabsorbeerd door de olie die aanwezig is in de compressor waardoor het even duurt voordat het systeem op gang komt. De tweede reden is de stabiliteit van de processor. Als je deze hebt overgeklokt of thermisch geaccelereerd (volgens Asetek twee verschillende dingen) en de processor is nog niet koud genoeg dan kan deze vastlopen. Als de processor loopt op 3GHz bij een temperatuur van - 10° C dan loopt hij hoogstwaarschijnlijk niet op 3GHz bij kamertemperatuur.

Als het systeem eenmaal is opgestart zien we op het schermpje van de VapoChill de temperatuur van de condenser. Tevens is het mogelijk om de temperatuur van een tweede temperatuur sensor weer te laten geven, de snelheid van de compressor en de snelheid van de processor. Tussen de verschillende gegevens kan geschakeld worden doormiddel van het kortstondig indrukken van de reset-knop. Ook kan dit schermpje verschillende foutmeldingen weergeven zoals gezegd.

Een belangrijke verbetering ten opzichte van de oude ChillControl is het feit dat deze ChillControl door middel van een seriële kabel verbonden kan worden met de computer. Als je dat hebt gedaan is het mogelijk om met behulp van een speciale opstartdiskette een dozijn variabelen te wijzigen. Tevens kan via deze kabel de firmware geüpdate worden mocht dat nodig zijn. Hiervoor is wel een tweede computer nodig aangezien je de firmware niet mag updaten terwijl de VapoChill aanstaat. De volgende opties heb je in de software:


	Optie		Beschrijving

	Hold temp. at		De temperatuur waarop de VapoChill de processor moet proberen te houden. Dit wordt gedaan door de snelheid van de compressor te variëren.

	Start PC at		De temperatuur die bereikt moet worden alvorens de computer in te schakelen (standaard -5° C).

	Warning at		De temperatuur waarbij je wilt dat de ChillControl de ingebouwde 'sirene' af laat gaan.

	Shut Down at		De temperatuur waarbij je wilt dat de computer wordt uitgeschakeld.

	Fan1 Speed (Condenser)		De snelheid waarop de ventilator die de condensor koelt moet draaien (instelbaar in procenten).

	Fan2 Speed (External)		De snelheid waarop een extra ventilator moet draaien (wederom instelbaar in procenten).

	Pin Heater Load		Het vermogen dat de verwarmingselementen bij de socket moeten uitstralen (0-4W).

	CPU Speed		De snelheid van de processor (nodig als je deze wilt weergeven op het schermpje).

	Temperature Output		Voor alle mensen die in plaats van ° C liever ° F zien of omgekeerd.

	Default View		Hiermee kan je instellen wat je standaard wilt zien op het schermpje; temperatuur 1, temperatuur 2, compressor snelheid of de processor snelheid.

De mogelijkheid om met de computer verbinding te maken met de ChillControl is in mijn ogen erg fijn, maar de uitvoering van Asetek laat te wensen over. Allereerst is het gebruik van een opstartdiskette niet de beste keuze. Diskette's hebben de neiging om kapot te gaan en daarnaast zijn er tegenwoordig ook een redelijk aantal mensen dat geen diskette drive meer in de computer heeft zitten. Ook het gebruik van een seriële poort is tegenwoordig niet meer ideaal. Abit heeft al geruime tijd moederborden op de markt zonder seriële poorten en in de toekomst zullen ongetwijfeld meer fabrikanten volgen.

De installatie van een systeem in de VapoChill is geen moeilijke operatie, maar omdat er het nodige moet gebeuren is het wel verstandig als je de handleiding erbij pakt. De eerste stap op weg naar een succesvolle installatie is het verwijderen van het frame waar normaal de heatsink op wordt geïnstalleerd. Dit is in het geval van een socket 478 moederbord, bij een socket A exemplaar is het verhaal hoogstwaarschijnlijk een klein beetje anders.

Vervolgens plaatsen we het frame dat geleverd wordt door Asetek op het moederbord. Omdat alles moet worden geïsoleerd in verband met condensatie moet er een stukje schuimrubber onder het frame geplaatst worden. Dit is al voorgesneden waardoor het perfect rond het socket past. Het frame kan doormiddel van een viertal boutjes en nylon moeren vast gezet worden zonder kans te lopen op kortsluiting.

De volgende stap is het isoleren van de binnenkant van het socket. Hiervoor is onder andere een klein tubetje met HCC (Heat Conduction Compound) aanwezig. Je dient deze substantie in alle 478 gaatjes van het socket te smeren en binnen in het socket zodat er geen lucht meer aanwezig kan zijn. Voor de binnenkant vinden we in het pakket ook nog een klein vierkant stukje rubber. Als je dit hebt gedaan ziet het er als volgt uit:

Nu is het tijd voor het aanbrengen van nog meer HCC aan de onderkant van de processor. Om te voorkomen dat er condens kan vormen bij de condensators aan de onderkant van de processor moeten deze allen verstopt zijn onder een laag witte prut.

Niet alleen de bovenkant van het moederbord moet geïsoleerd worden, ook de achterkant moet er aan geloven. Allereerst moet een klein verwarmingselement op het moederbord geplakt worden. Zoals je hieronder kan zien gaat dit niet helemaal goed bij het Epox 4G4A+ plankje. Aan de achterkant zijn namelijk enkele condensators/weerstandjes aanwezig die ervoor zorgen dat het element niet perfect op het moederbord geplakt kan worden. Ik heb hier niks van aangetrokken, omdat de hoeveelheid lucht onder het verwarmingselement erg klein is. Tevens zal je dankzij dat verwarmingselement daar niet snel last van condens krijgen, maar als je echt verstandig bent zorg je ervoor dat er absoluut geen lucht aanwezig meer is:

Als dat gedaan is plakken we nog een stukje schuimrubber op de achterkant van het moederbord. Het schuimrubber heeft, evenals het verwarmingselement, één plakkende zijde waarmee het makkelijk vast te zetten is. Als dit gedaan is draaien we het moederbord weer om en plaatsen we nog een laagje schuimrubber rond het socket. Nu hoeven we alleen nog het tweede verwarmingselement hier op vast te plakken en we zijn klaar met het isoleren van het socket. Zoals je kunt zien heeft Asetek er alles aan gedaan om condensatie te voorkomen.

De volgende stappen zijn niet zo ingewikkeld. We moeten de verdamper zo positioneren dat deze recht boven de processor terecht komt. De verdamper is verbonden met de compressor met behulp van een metalen buis. Het lijkt eerst wat vreemd om deze te verbuigen, maar dat levert geen problemen op aangezien hij daarvoor ontworpen is. Nu moet je alleen nog maar de verdamper vast te schroeven en de VapoChill is geïnstalleerd. Als je de handleiding volgt kan er praktisch niks mis gaan, maar het moge duidelijk zijn dat je wel even bezig bent.

De bevestiging van het moederbord aan de kast is in mijn ogen een minpuntje. Hiervoor wordt namelijk gebruik gemaakt van plastic plugjes in plaats van schroeven. Het moederbord vast zetten is een kwestie van stevig drukken, maar losmaken is erg vervelend zoals ik aan den lijve heb ondervonden. Je kunt namelijk niet de plugjes één voor één losmaken omdat ze automatisch weer vastgedrukt worden als de rest van het moederbord nog wel vast zit. Het enige wat je kunt doen is alle plugjes een klein beetje naar binnendrukken en dan in één keer het moederbord loshalen.

Wat wel verbeterd is zijn de zijpanelen van de kast. De oude VapoChill was uitgerust met een kap in een U-vorm waardoor je dus niet snel even één zijpaneel kon losschroeven. De nieuwe VapoChill is uitgerust met een tweetal afneembare zijpanelen die te verwijderen zijn door het losschroeven van een tweetal duimschroeven.

Verder kwam ik tijdens de installatie nog enkele kleine problemen tegen. Veel schroeven zijn moeilijk vast te schroeven, of helemaal niet, omdat de gaatjes niet helemaal goed gepositioneerd zijn. Ook zijn bijvoorbeeld de kabeltjes van de harde schijf en power LED bijzonder kort. Dit zijn allemaal bekende problemen die verbeterd zullen zijn in de modellen die in de winkels komen te liggen.

De opstelling

Voor het testen van de VapoChill hebben we dezelfde hardware gebruikt als in de Klax waterkoelingkit review en dezelfde testmethode. Hierdoor hebben we resultaten uit die review mee kunnen nemen als vergelijkingsmateriaal in deze review. De luchtkoeling bestond uit een standaard Intel socket 478 koeler en de waterkoeling bestond uit de Klax waterkoelingset in combinatie met de Klax radiator in plaats van de Maxxpert radiator. Voor het meten van de processortemperatuur werd wederom gebruik gemaakt van MotherBoard Monitor en SiSoft Sandra zorgde voor een volledige processorbelasting. Daarnaast hebben we ook de temperatuur van de condensor genoteerd aangezien deze standaard door de VapoChill zelf gemeten wordt. Het testsysteem bestond uit de volgende onderdelen:


	Processor		2,4GHz Pentium 4 (533MHz FSB)

	Geheugen		512MB PC2700 Dane Elec

	Moederbord		Epox 4G4A+

	Videokaart		Asus V6600 DeLuxe

	Harde schijf		Maxtor D740x, 40GB

	CD-ROM		52x LG

	Voeding		340W Chieftec

	Netwerk		Onboard

De resultaten


	Temperaturen zonder overklokken

	Luchtkoeling	44

	Waterkoeling	34

	VapoChill (CPU)	10

	VapoChill (Condenser)	-17

Zoals te verwachten was presteert de VapoChill aanzienlijk beter dan het waterkoelingsysteem of de luchtkoeling. Waar de waterkoeling en de luchtkoeling genoegen moeten nemen met een temperatuur ruim boven de kamertemperatuur (20° C) weet de VapoChill ruim onder de kamertemperatuur te blijven. Wat wel opvallend is, is het grote temperatuur verschil tussen de processor en de verdamper. MotherBoard Monitor meet met behulp van de thermische diode die geïntegreerd is in de processor een temperatuur van 10° C terwijl het volgens de VapoChill minus 17° C is aan de zijkant van de verdamper.


Temperaturen met overklokken

	Kloksnelheid	Voltage	FSB	Temperatuur

Luchtkoeling	2,74GHz	1,70V	152MHz	57 C

Waterkoeling	2,83GHz	1,75V	157MHz	40 C

VapoChill	2,97GHz	1,80V	165MHz	16 C / -11 C

In overgeklokte toestand zijn de prestaties van de VapoChill allerminst slecht te noemen. Terwijl de kloksnelheid met 0,57GHz is toegenomen en het voltage met 0,30V is de processortemperatuur slechts gestegen van 10° C naar 16° C. De temperatuur van de verdamper is eveneens toegenomen met 6° C, van -17° C naar -11° C. Vergeleken met het waterkoelingsysteem weet de VapoChill de temperatuur met 24° C te verlagen wat goed is voor een verhoging van de kloksnelheid met 160MHz. Dit ligt ongeveer in de lijn der verwachting: het temperatuurverschil tussen de luchtkoeling en waterkoeling betrof 17° C en dat was goed voor 90MHz extra.

Naast de kast kregen we van Asetek ook de beschikking over een processor, een moederbord en geheugen. Aangezien dat al helemaal geïnstalleerd was hebben we de mogelijkheid om dat te testen op overklokbaarheid niet voorbij laten gaan. Aanwezig was een 2,4GHz Pentium 4, een Asus P4B533 moederbord en 256MB PC2700 geheugen van Samsung. De overige onderdelen waren hetzelfde als bij bovenstaande opstelling.


Resultaten met Asetek's hardware

	Kloksnelheid	Voltage	FSB	Temperatuur

Idle	2,42GHz	1,50V	135MHz	-1 C / -23,0 C

Standaard	2,42GHz	1,50V	135MHz	9 C / -17,5 C

Getweaked	3,24GHz	1,80V	180MHz	24 C / -10,0 C

Het valt onmiddellijk op dat 2,4GHz processor van Asetek een stuk verder komt dan ons eigen 2,4GHz rekenwondertje. Wat hier de oorzaak van is, is moeilijk aan te wijzen. Mogelijk komt het doordat de Pentium 4 van Asetek nieuwer is en dat de yields van Intel beter zijn geworden. Een andere optie is dat het Asus moederbord een hogere FSB aankan dan de Epox plank. Wat natuurlijk ook mogelijk is dat Asetek de geleverde processor speciaal heeft geselecteerd op overklokbaarheid. Hoe dan ook, het laat zien dat je met de VapoChill lekker kan overklokken.

Zoals je hebt kunnen zien is er het nodige in positieve zin veranderd aan de VapoChill. De kast is groter geworden waardoor er nu plek is voor een serieus systeem. De meeste tweakers die zullen overwegen om deze kast aan te schaffen zullen hoogstwaarschijnlijk een systeem bezitten dat uit meer onderdelen bestaan dan één harde schijf en één cd-rom drive. Tevens is de koeling verbeterd; de processor werd al ijskoud gehouden, maar nu is het ook mogelijk om ventilators te plaatsen om de overige componenten zoals de harde schijven te koelen.

Asetek logo Een ander punt dat aanzienlijk is verbeterd is de ChillControl. De functionaliteit van dit apparaatje is drastisch uitgebreid. Alle broodnodige opties zijn nu zelf in te stellen via de meegeleverde software en het display kan meer weergeven dan alleen de temperatuur. Dat hiervoor wel een diskette en een seriële poort nodig is, is jammer, maar dat probleem is te overzien.

Weinig tweakers zullen echter mogen genieten van al dit moois. Hoeveel de kast precies gaat kosten in Nederland is nog even afwachten, maar dat zal in ieder geval weinig verschillen tot opzichte van de oude VapoChill. Misschien dat de kast iets goedkoper wordt, maar met een prijskaartje van ruim 600 euro is het geen zeker koopje. Als geld echter geen probleem is en je het beste van het beste wilt hebben dan zal de VapoChill geen miskoop zijn. Alleen een Prometeia zou in dat geval ook het overwegen waard kunnen zijn...

Met dank aan Asetek voor het beschikbaar stellen van de VapoChill.

Update:

De adviesprijzen van de VapoChill zijn als volgt:

VapoChill, Standard edition, White case: 559 Euro

VapoChill, Standard edition, Titanium: 609 Euro

VapoChill, Premium edition, White case: 619 Euro

VapoChill, Premium edition, Titanium: 669 Euro