Meer Zalman producten getest

Inleiding

Sinds de Zalman roundup van twee maanden geleden is deze Koreaanse fabrikant niet op haar lauweren blijven rusten. Verschillende nieuwe producten hebben het daglicht gezien en oude modellen zijn verbeterd. Space Promotions heeft ons voorzien van enkele nieuwe CPU koelers die wij vervolgens stevig onder handen hebben genomen. Geïnteresseerd in de resultaten? Je vindt ze hier in de review.

De CNPS6000-Cu

De eerste heatsink die Zalman op de markt bracht was de CNPS3000. Korte tijd later kwam de opvolger van deze koeler op de markt, de CNPS3100. De heatsink zelf was onveranderd gebleven, maar in plaats van een 80mm ventilator zat er nu een 92mm ventilator in de doos voor betere prestaties. Ook deze koeler is nu aan het eind van zijn leven gekomen. De opvolger, de CNPS6000, herbergt enige verschillen met zijn voorganger die ik hieronder zal bespreken.

Zoals je kan zien op de bovenstaande foto maakt de koeler nog steeds gebruik van het typische 'flower'-ontwerp van Zalman. De koeler bestaat uit verschillende dunne plaatjes koper die bij de basis stevig tussen twee blokken aluminium zijn samen geklemd. De koperen plaatjes lopen vervolgens in een waaiervorm weg van de basis waardoor het typische uiterlijk ontstaat. Vergeleken met de CNPS3100 heatsink is er één belangrijke wijziging doorgevoerd. De heatsink is breder geworden evenals de koperen koelvinnen. Hierdoor is het koeloppervlak toegenomen van 2000 cm² naar ongeveer 2750 cm². Op de bovenstaande foto kan je goed het verschil tussen beide heatsinks zien:

Links de CNPS6000-Cu, rechts de CNPS3100-Plus.

Het tweede grote verschil tussen beide heatsinks is de meegeleverde fan met toebehoren. De beugel waarmee je de koeler kan bevestigen en de ventilator zelf zijn onveranderd. De methode waarmee je de koeler in silent mode kan zetten is wel veranderd. In plaats van een verloopstukje waar een flinke weerstand tussen gebakken zit wordt nu een apparaatje, genaamd Fan Mate, meegeleverd.

De Fan Mate is een klein, zwart doosje dat je tussen de ventilator en het moederbord kan plaatsen. Hiermee kan je het toerental van de ventilator traploos instellen. Op de Fan Mate zit een klein knopje waarmee je het voltage over de ventilator kan variëren tussen ongeveer 5V en 11V. Als je het volle pond, 12V, wilt hebben zul je het apparaatje weg moeten halen.

Aangezien ik nieuwsgierig was naar de binnenkant van de 'black box' heb ik deze even open gesloopt. Wat we zien is een simpele, doch doeltreffende schakeling. Aanwezig is een klein variabel weerstandje die een transistor aanstuurt. De transistor neemt vervolgens het vermogen op wat niet naar de ventilator gaat. Om er voor te zorgen dat deze niet te warm wordt is er een klein koellichaampje op vastgeschroefd:

De CNPS6500-Cu

Sinds enige tijd worden Pentium 4's verkocht in de socket 478 smaak en het is dan ook niet meer dan logisch dat Zalman een bijpassende koeler heeft ontworpen. Dit is de CNPS6500-Cu geworden die gebruik maakt van een variant van het bekende 'flower'-ontwerp. Evenals de op de vorige pagina besproken CNPS6000 bestaat deze koeler uit een stapel koperen plaatjes die tussen twee aluminium blokken geklemd zijn:

Alleen de CNPS6500-Cu is een stuk zwaarder. Niet alleen letterlijk, de koeler weegt 914 gram in plaats van 462 gram, maar ook figuurlijk. De koperen plaatjes zijn nog breder dan bij de CNPS6000 waardoor er maar liefst een oppervlak van 3300 cm² ontstaat. Een ander verschil is de dikte van de plaatjes. In plaats van 0,3 mm zijn de plaatjes 1,0 mm dik wat de prestaties ook ten goede zal komen. Hoe dikker een materiaal hoe kleiner de warmteweerstand en dus hoe makkelijker de warmte weg van de processor kan bewegen.

Zoals je kunt zien op de bovenstaande foto zijn er een achttal gaten aanwezig in de voet van de koeler. Deze moeten gebruikt worden om de koeler via de gaten in het moederbord te bevestigen. Hiervoor levert Zalman een stapel schroeven en veertjes mee waarmee dit mogelijk is. Een punt waardoor de CNPS6500-Cu positief opvalt is de complete levering hiervan: er is zelfs een zakje reserveonderdelen aanwezig. Het installeren van de koeler is niet moeilijk, een kind kan de spreekwoordelijk was doen. Enig nadeel is dat je het moederbord compleet uit de pc-kast moet halen om de heatsink te installeren, maar omdat ik aanneem dat je niet dagelijks je heatsink wilt verwisselen is het geen groot probleem.

Volgens de specificaties is deze heatsink ook te gebruiken op een socket 423 moederbord, maar een snelle test wees uit dat dit problemen oplevert. Omdat de heatsink voor een socket 478 processor een stuk breder mag zijn dan een socket 423 heatsink kom je in de problemen als je de CNPS6500-Cu op een socket 423 moederbord wilt installeren. Op het Asus P4T moederbord paste het van geen kant, de heatsink is simpelweg te breed. Dus voordat je deze heatsink wilt aanschaffen voor een socket 423 moederbord eerst alle afmetingen goed checken!

De koeling van de heatsink wordt verzorgt door dezelfde ventilator als bij de CNPS6000-Cu. Volgens de specificaties van Zalman draait de meegeleverde ventilator tussen de 1600 en 2800RPM. Hierbij wordt respectievelijk 20,0 of 36,1 dB aan geluid geproduceerd. Dit heb ik niet na kunnen meten, maar geloven doe ik het graag. Als je de koeler op 5V laat draaien is hij niet stil, maar gewoon onhoorbaar! Op volle snelheid begint de ventilator meer lawaai te maken, maar nog steeds blijft hij erg stil.

De bevestiging van de ventilator gebeurt via een speciale beugel. Deze moet je met een drietal schroefjes vastzetten op de plekken waar je normaal de insteekkaarten vastschroeft. In tegenstelling tot eerdere modellen is de plaats van de ventilator goed regelbaar. Door middel van een flinke schroef kan je deze van links naar recht bewegen en de beugel zelf kan naar boven en naar beneden bewogen worden. Op deze manier is het dus praktisch altijd mogelijk om de ventilator mooi recht boven de heatsink te hangen.

De CNPS5100-Cu

De laatste heatsink die we bespreken is de CNPS5100-Cu. Dit is de enige heatsink van Zalman die niet gebruik maakt van het kenmerkende 'flower'-ontwerp. De techniek achter de heatsink is echter wel het zelfde: koperen plaatjes die zijn ingeklemd tussen twee aluminium blokken, maar de uitwerking is anders. In plaats van horizontaal zijn de aluminium blokken verticaal geplaatst en de koperen plaatjes zijn cirkelvormig gerangschikt:

De bevestiging van de koeler gaat op vergelijkbare manier als bij de CNPS6500-Cu. Het moederbord moet losgehaald worden uit de computerkast en vervolgens kun je de heatsink op de processor vastschroeven. Hierbij geldt wederom dat de procedure wat tijdrovend is, maar als je een koeler van 430 gram bevestigd kan je hem maar beter goed vast hebben zitten.

Vergeleken met de CNPS5001-Cu zijn er een tweetal verbeteringen doorgevoerd aan de koeler. Allereerst is de ventilator vervangen door een beter exemplaar. Zoals al bleek in de vorige review liep de ventilator bij het oude model erg snel aan. De CNPS5005-Cu is uitgerust met een nieuw exemplaar die dat probleem gelukkig niet meer kent.

De tweede verbetering is de Fan Mate. De CNPS5100-Cu wordt geleverd met hetzelfde apparaatje als de CNPS6500-Cu en de CNPS6000-Cu om de snelheid van de ventilator te regelen. Hiermee is het toerental van de ventilator traploos te regelen tussen de 5000 en 3000RPM. Volgens Zalman komt dat overeen met respectievelijk 36,0 en 20,0 dB aan geluid, maar daar zet ik mijn twijfels bij. De koeler van de CNPS5100-Cu maakt duidelijk mee geluid dan de CNPS6000-Cu of de CNPS6500-Cu die volgens Zalman qua geluidsniveau dezelfde specificaties heeft. Toch is het nog geen lawaaierige koeler, alleen niet zo stil als de rest.

Resultaten

Voor het testen van de verschillende koelers zijn twee verschillende systemen gebruikt. Voor het testen van de socket A/370 koelers is gebruikt gemaakt van een IWill XP333 moederbord en een AMD Athlon 1,33GHz. Om het wat extra moeilijk te maken voor de koelers werd het voltage van de CPU verhoogt naar 1,92V. De temperaturen zijn gemeten via de onboard temperatuursensor van het moederbord.

Voor het testen van de CNPS6500-Cu werd gebruik gemaakt van een Soyo P4S Dragon Ultra moederbord met 1,7GHz Pentium 4 @ 1,85V. Als vergelijkingsmateriaal zijn een tweetal Spire Icestream koelers gebruikt. De één was uitgerust met een ventilator die 4500 rondjes per minuut draaide en de andere was uitgerust met een 3500RPM ventilator. De heatsink bestaat uit een flink stuk aluminium zoals je kunt zien:

Om processors volledig te belasten is gebruik gemaakt van de SiSoft Sandra Burn-in Wizard. Deze werd aangezet en na een uurtje zinloos rekenen werd de temperatuur uitgelezen met behulp Motherboard Monitor 5. De omgevingstemperatuur bedroeg bij alle testen 20 C. Dit geeft het volgende grafiekje voor de Pentium 4 koelers:

In de bovenstaande grafiek staan alle koelers tweemaal opgenomen. Links staat de ventilator in de low-noise mode en rechts loopt hij op volledige snelheid. Zoals je kunt zien presteert de CNPS6500-Cu niet slecht. Met de ventilator op volle snelheid koelt de CNPS6500-Cu beter dan de Spire Icestream, maar met veel minder geluidsproductie. Op de laagste snelheid dalen de prestaties drastisch, maar daar staat wel tegenover dat je de koeler zo stil wordt dat je hem praktisch niet kan horen.

Bij de socket A/370 koelers zien we hetzelfde beeld terug qua verschil tussen volledige snelheid en silent mode. Er is geen twijfel over mogelijk dat de silent mode ook daadwerkelijk stil is, maar een positieve invloed op de temperatuur heeft het niet. Wat betreft het verschil tussen de CNPS3100-Plus en de CNPS6000-Cu: het grotere oppervlak van heatsink is duidelijk een verbetering. In silent-mode is het verschil 3 C in het voordeel van de CNPS6000-Cu en op volledige snelheid is het verschil 2 C. De beste heatsink is echter nog steeds de CNPS5100-Cu. In silent-mode presteert hij 3 C beter dan de CNPS6000 en op volledige snelheid loopt het verschil terug naar 1 C.

Conclusie

Ik denk dat het duidelijk is. Met deze nieuwe producten laat Zalman wederom zien dat ze de fabrikant zijn als het gaat om stille luchtkoelers. Met uitzondering van de CNPS50005-Cu zijn de koelers in silent-mode zo stil dat je ze eigenlijk niet kan horen. De prestaties zijn dan echter ook niet meer al te best zoals je op de vorige pagina hebt kunnen zien, maar nog goed genoeg. Alleen als je wilt overclocken kan je de ventilator beter iets harder laten ronddraaien, maar ook dan blijft de geluidsproductie nog verrassend laag.

Het enige grote nadeel wat aan de koelers kleven is het prijskaartje. Voor de koelers moet ongeveer tussen de 50 à 60 euro neergeteld worden wat aanzienlijk meer is dan het prijskaartje van een standaard heatsink. En hier ben je er natuurlijk nog niet als je echt een stille PC wilt hebben. Zodra het geluid van de CPU-koeler is verstomd begin je andere koelers te horen zoals in de voeding, het moederbord of de videokaart. Maar een beter alternatief is er niet en als je het geld er voor over hebt dan is er geen betere keus dan de Zalman koelers.

De Zalman 'flower'-heatsinks op een rij.

Als laatste wil ik Space Promotion bedanken voor het leveren van de koelers.

Reacties (48)

[JT]

Wat ik erg jammer vind, en waarom ook deze review niet compleet is, is dat ze niet vermeld hebben of dit MET of zonder casefans is. Zalman blokken schijnen namelijk gigantisch te profiteren van extra airflow.

Nou gaan er natuurlijk gelijk mensen denken 'ja maar extra fans maakt meer lawaai'. Dat is ergens wel zo, maar niet als je Papst neemt.

Deze 92 mm fan is op 20db onhoorbaar. Een papst fan is 12db, 12dbx2 word niet 24, maar 15 db (elke verdubbeling is 3 db erbij opgeteld). Dat is dus ook compleet onhoorbaar. Erg jammer, zo weet je niet of dit wel de volledige prestaties zijn van de koelers.

[Hielko]

Dit is getest zonder extra casefan's. Op zich logisch: Zalman levert standaard geen extra casefan's en als je dat zou toevoegen meet je niet langer de prestaties van het product zoals je het in de winkel vindt.

[JT]

Dat is wel zo, maar het is ook zo dat je nu niet het vollede poentieel heb laten zien en de meeste tweakers hebben wel 2 casefans in hun kast.

[Verwijderd]

Dit soort coolers zijn gericht op de low-noise markt (hoera, einde aan die &*$&(#@-herrie). Met twee case-fans denk ik dat je het low gedeelte van noise al ruimschoots hebt overteden.

[JT]

Ik zal mezelf quoten :

Deze 92 mm fan is op 20db onhoorbaar. Een papst fan is 12db, 12dbx2 word niet 24, maar 15 db (elke verdubbeling is 3 db erbij opgeteld). Dat is dus ook compleet onhoorbaar.

[Verwijderd]

Ja, al een tijd in het bezit van een 6500Cu, let op je moet heel je mobo er voor uithalen om m te instaleren, niet echt handig als je het mij vraagt.

Alleen ben ik niet te spreken over Space Promotion, mijn FanMate deed het niet, teruggestuurd dus en daarna (nu al een maand) niks meer van gehoord.

[Verwijderd]

Als je slim bent dan zaag je een klein vierkantje uit het metaal waar je mobo aan bevestigd zit.
Ter hoogte van de cpu.
Dan hoef je hem ook niet meer uit te bouwen.

(Ik haal zelf wel de mobo er in zijn geheel uit. Ik speel liever op safe dan dat ik een paar minuten eerder klaar ben).

[RetepV]

let op je moet heel je mobo er voor uithalen om m te instaleren, niet echt handig als je het mij vraagt

Als je een heatsink gaat plaatsen en je haalt je motherboard er niet uit, ben je naar mijn mening niet echt handig bezig!

Weet je wat voor krachten er ontstaan als je je heatsink plaatst! Als je dat niet op een stabiele vlakke ondergrond doet, vind ik het niet gek als je een keer je CPU-core breekt of een pootje van de koelerbevestiging van je CPU-socket afbreekt!!!

[sorted.bits]

Tja er van uitgaande dat de 6500 een P4 koeler is en niet een AMD coeler. Ik weet niet wie er hier ooit een P4 cooler geinstalleerd heeft? Maar daar komt op mijn mainboard compleet geen kracht aan te pas. Daarnaast kan je een core van een P4 niet kapotdrukken omdat daar weer zo'n heat-ding-achtig-iets overheen zit...

[Hielko]

Nee, maar als je een removable motherboard tray hebt dan hoef je hem in ieder geval niet helemaal los te schroeven. De Zalman methode kost toch wel meer tijd.

[JeroenNietDoen]

Ik vraag me echt af waar de koeler geplaatst wordt op die Flowers. Er zit toch een cooler op zag ik Iemand een duidelijker plaatje voor me?

[Flake]

De fan van de waaiers wordt bevestigd aan het gedeelte waar je het metaal van je PCI/ISA/AGP kaarten aan bevestigt. Het klinkt een beetje onduidelijk, maar misschien helpt het plaatje uit mijn vorige review de boel te verduidelijken:

http://athena.tweakers.net/ext/i.dsp/1010162712.jpg

Die beugel monteer je dus aan het uitbreidingsgedeelte van je kast (bij de PCI sloten dus)

[Verwijderd]

Heb ik wat gemist of wat is de omgevingstemperatuur?

[Snijkoek]

De omgevingstemperatuur bedroeg bij alle testen 20 C.

Staat er dus wel degelijk

[Devian]

Volgens mij worden die p4's ook wel redelijk warm... tenminste de amd's zijn koeler.. of verbeeld ik me dat?

[SH007]

een P4(op 0.18 micron) produceerd minder hitte dan een Athlon thunderbird(ook 0.18 micron).

[Verwijderd]

Niet waar:

Athlon XP 2000+ (1.66GHz Palomino) 62.5 W (typical) 70 W (max)

P4 2.0 GHz (256KB L2) 71.8 W (typical) 95.7 W (estimated max)

P4 2.0 GHz (socket 478) 75.3 W (typical) ?? W (estimated max)

zie users.erols.com/chare/elec.htm, hier staan specificaties van heel veel processors ooit op de markt geweest.

[Ronald]

Lezen is MOEILIJK

52.4 watt TYPICAL Thermal power != MAX theral power
MAX zal ongeveer 75-80 watts zijn, maar Intel geeft de MAX thermal power niet in de specsheets.

De p4 op 2.2Ghz is dus ongeveer even dorstig als de XP 2000+

Bravo Intel marketing!!! door geen max te geven maar alleen typical, waar AMD max geeft duurt de mythe voort dat Intel cpu's zuiniger zijn dan AMD

[ReseT]

Niet waar:

Athlon XP 2000+ (1.66GHz Palomino) 62.5 W (typical) 70 W (max)

P4 2.0 GHz (256KB L2) 71.8 W (typical) 95.7 W (estimated max)

P4 2.0 GHz (socket 478) 75.3 W (typical) ?? W (estimated max)
De PIV's die jij noemt zijn de 'oude' willemete PIV's.
De nieuwe PIV 'northwood' 2Ghz heeft maar 52,4W.

Intel spec charts

[gooddaddy]

vergelijken is nog moeilijker. Ik vind het een beetje krom om een Intel P4 2 GHz te vergelijken met een AMD XP 2000+ (1.67 GHZ).

Joost

[RetepV]

vergelijken is nog moeilijker. Ik vind het een beetje krom om een Intel P4 2 GHz te vergelijken met een AMD XP 2000+ (1.67 GHZ)

Waarom? Ze halen (op de memory-intensieve dingen na) toch ongeveer dezelfde performance? Zo dom vind ik dat niet hoor.

[gooddaddy]

Voorbeeldje:

Als een processor 2000 bewerkingen per seconde doet of 1670 bewerkingen per seconde scheelt nogal in de warmte.

Er wordt hier geen performance getest, maar warmteafgifte. Warmteafgifte wordt bepaald door het werk wat de cpu moet doen en niet door de effectiviteit ervan.

[Idéfix]

http://athena.tweakers.net/ext/i.dsp/1014932972.jpg

In de bovenstaande grafiek staan alle koelers tweemaal opgenomen. Links staat de ventilator in de low-noise mode en rechts loopt hij op volledige snelheid.

Als ik het dus goed begrijp, wordt de processor met de "low-noise"-versie van de Spire Icestream (3500 RPM) kouder dan de "volledige snelheid"-versie van de Spire Icestream (4500 RPM)?

[Hielko]

Klein foutje , het is nu gefixed .

[Verwijderd]

Jammer dat de standaard 'boxed' P4 cooler er niet ter vergelijking bij staat want die is ook best wel stil.
Ook leuk geweest was een test op hoe snel de P4 zou draaien als je de 92 mm fan helemaal uit zo zetten. Met de speed trottle van de P4 zou dat veilig kunnen. Met een beetje goede airflow in je kast wie weet. Een passief gekoelde P4
Maar wat ik me nou afvraag is in hoeverre het monteren van een koelelement van bijna een kilo (!) problemen geeft met het moederbord. Trekt die niet helemaal krom?

[Hielko]

Jammer dat de standaard 'boxed' P4 cooler er niet ter vergelijking bij staat want die is ook best wel stil.

De Spire heatsink met de 3500RPM koeler is wel aardig vergelijkbaar met de standaard P4 retail heatsink.

Maar wat ik me nou afvraag is in hoeverre het monteren van een koelelement van bijna een kilo (!) problemen geeft met het moederbord. Trekt die niet helemaal krom?

Nee, dat is geen probleem. De koeler zit stevig vastgeschroefd op het moederbord en kromtrekken zit er echt niet in .

[Xandrios]

is het ook mogelijk om zelf een of meerdere fan's bij te plaatsen in de beugel? Dit hoeft niet meer geluid te produceren, maar brengt de temp. zeker nog iets omlaag

[Scalle--]

ik denk wel dat ik dit al eens gezien heb
maar dit zal wel meer geluid opleveren hoor
on the other hand kan je ze dan zeker op silent mode zetten...

edit:
typo gevonden bij de conclusie: [quote]
Met uitzondering van de CNPS50005-Cu
[/quote]
moet CNPS5005-Cu zijn

[DSmarty]

Ik denk toch dat we het moeten hebben van CPU's die minder hitte afgeven dan van stillere en mooiere coolers die onze geliefde CPU'tjes bijna in vuur en vlam doet springen ... en niet uit liefde

[iNSaNe-oNe]

Ik denk toch dat we het moeten hebben van CPU's die minder hitte afgeven dan van stillere en mooiere coolers die onze geliefde CPU'tjes bijna in vuur en vlam doet springen ... en niet uit liefde

Ik neem aan dat je bedoelt dat die coolers het juist moeten voorkomen dat je CPU in vuur & vlam opgaan.

[thomasfilius]

Het zou idd mooi zijn als processoren minder warmte zouden produceren. Zijn we ook eindelijk verlost van die koelers. Misschien in de toekomst?

[mvt]

VIA C3

[MetalStef]

MVT, ik begrijp je punt.

Maar dan zeg ik: 80386
En dan heb ik ook gelijk, een 386 heeft ook geen koeler nodig.
Thomasfilius zei:

Het zou idd mooi zijn als processoren minder warmte zouden produceren. Zijn we ook eindelijk verlost van die koelers. Misschien in de toekomst?

en daarmee bedoelt hij waarschijnlijk processors die niet alleen weinig warmte produceren, maar die ook nog eens goed presteren.
En niks ten nadele van de Via C3, maar ik denk dat die het best te vergelijken valt met een ondergeklokte P!!!-proc (maar dan net niet helemaal).

Overigens verwacht ik niet dat procs in de nabije toekomst minder warmte zullen gaan ontwikkelen. Want de winsten die daarin geboekt worden, zullen teniet gedaan worden doordat de procs ook sneller worden (en dan dus meer warmte gaan produceren).
Voor de verre toekomst weet nog niemand wat er gaat gebeuren. DNA-computers? Wie zal het zeggen...

[Dr C]

Ik heb een tijdje geleden een PIII 600 2e hands gekocht en daar zat een passieve koeler op!! hij zei zelf dat ie zo er altijd ingezeten had, dus het kan wel!(ik heb er zelf een andere opgezet, omdat het koellichaam te groot was).

[Verwijderd]

Nog effe en dan hebben we een fundering in onze kast nodig om het gewicht op te kunnen vangen van alle componenten in onze kast. Dit waaierdingetje weegt bijna een kilo!