Inleiding
In 1976 kwamen twee engineers uit Quebec op het idee om een videokaarten bedrijf te starten. Het bedrijf, genaamd Matrox, bracht in het begin videokaarten op de markt voor de professionele markt (denk bijvoorbeeld aan de beursvloer), maar werd later ook actief op de desktop markt.
De zaken ging goed bij Matrox, totdat de markt voor videokaarten compleet veranderde. 3dfx vond het namelijk nodig om een kaart te maken die geen 2D beeldjes kon toveren, maar 3D beeldjes. Op zich was dit nog niet zo vervelend voor Matrox aangezien er nog altijd een 2D kaart aanwezig moest zijn, in de vorm van bijvoorbeeld van Matrox kaart. Deze rol werd Matrox echter niet gegund, en de eerste 2D / 3D combokaarten verschenen op de markt.
De meeste gamers hadden geen interesse meer in kaarten die geen 3D beeldjes konden generen, en Matrox was bezig langzaam marktaandeel te verliezen. Lijdzaam konden ze dit niet toezien, en ook zij kwamen met een 3D kaart. Dit werd de Matrox G200, de eerste kaart van Matrox met een 3D engine. De hardware van de kaart was prima in orde, maar de drivers absoluut niet. De kaart kon ‘native’ alleen Direct3D aan. OpenGl was wel mogelijk, maar daar moest een baggertrage wrapper voor worden gebruikt. In die dagen was OpenGL ook nog eens een stuk belangrijker dan wat het nu is en derhalve werd Matrox op het gebied van 3D de grond in gestampt.
Na zichzelf weer opgegraven te hebben kwamen ze wederom met een nieuwe kaart, de Matrox G400. Deze kaart kon in tegenstelling tot de G200 prima met OpenGL omgaan en wist daarnaast ook nog redelijke prestaties neer te zetten. Helemaal meezitten deed het echter voor Matrox niet, de G400 Max, de kaart die 'iedereen' wilde was namelijk erg lang erg slecht verkrijgbaar.
Op het gebied van 3D ging het allemaal niet zo van een leien dakje, maar op het gebied van 2D bleef Matrox de nummer één positie houden. Een positie die met de komst van de Matrox G400 DualHead alleen verder verstevigd werd. Matrox werd daarmee namelijk de eerste en enige fabrikant die een huis, tuin en keuken kaart op de markt had die ondersteuning bood voor twee monitoren.
Niet lang geleden kwam Matrox met de G450 kaart op de markt. Deze kaart is de opvolger van de G400 en heeft als doel de nummer één positie van Matrox op het gebied van 2D onbetwist te houden. Tweakers.net kreeg van Matrox een G450 opgestuurd en aan ons was het dus om te kijken of de G450 geschikt is voor deze rol en of het de concurrentie in de vorm van nVidia aankan...
De kaart
Als we de kaart uit de doos halen zien we een keurig groen stukje PCB (Printed Circuitry Board) met daarop een viertal geheugen chips, een tweetal monitor aansluitingen en een zwarte heatsink waaronder de core zit verstopt.
De voorkant van de G450, plaatje geleend van AnandTech. De achterkant van de G450, plaatje wederom geleend van AnandTech. Een van de dingen die meteen opvalt aan de kaart is de oranje draad van de heatsink naar de kaart (zie bovenste foto). De draad heeft als doel de heatsink te aarden, en doet dat door het verbinden van de heatsink met de aarde pin van de voltage regulator op de kaart. Matrox heeft dit niet zonder reden gedaan blijkt uit een bijgeleverd papier. Het schijnt dat er een probleem, wat wordt niet vertelt, optreed bij de G450 als de heatsink niet verbonden is met de aarde. Hoe je hiermee ooit problemen kan krijgen is mij meer dan onduidelijk, maar blijkbaar kan het. De draad is een nogal lompe oplossing, maar gelukkig weer Matrox ook te vertellen dat de oranje draad bij de winkel versie netter zal worden. Daar zal een kleinere zwarte schroef tussen de heatsink gestopt worden en de oranje draad zal vervangen worden door een dunnere zwarte versie.
Op de kaart vinden we natuurlijk ook een aantal geheugenchips. Het exemplaar van tweakers.net was uitgerust met een viertal geheugenchips op de bovenkant van de kaart goed voor een totaal van 32MB RAM. Het geheugen loopt op 166MHz, maar omdat het DDR geheugen is word dit effectief 333MHz. Jammer genoeg is de geheugenbus slechts 64-bit breed in tegenstelling tot de 128-bit van bijvoorbeeld de Matrox G400 of de nVidia GeForce2 GTS. Het voordeel van de DDR bus wordt dus tenietgedaan door de smalle 64-bit bus. Matrox heeft de geheugenbandbreedte niet zonder reden gehalveerd, een smallere geheugenbus betekend minder pinnen en PCB lijntjes en dus lagere productiekosten
.
Het laatste belangrijke onderdeel op de kaart wat nog niet besproken is, is de core. De core is niet zoals de G400 gebakken op 0.25 micron, maar op 0.18 micron. Deze verkleining heeft Matrox niet gebruikt om de core snelheid te verhogen, die is evenals bij de G400 op 125MHz blijven steken. Ongebruikt is de move naar een kleiner productieproces gelukkig niet gebleven, Matrox heeft de vrijgekomen ruimte gebruikt om zo veel mogelijk functies die bij de oude G400 een aparte chip nodig hadden te integreren in de core.
In de core heeft Matrox naast de primaire Ramdac lopend op 360MHz nu ook de secundaire Ramdac geplakt welk op 230MHz loopt. De TV-out chip van Matrox met geïntegreerde Ramdac heeft nu ook een plaatsje in de core. Verder heeft Matrox ook nog een TMDS transmitter in de G450 core geplakt om kaarten met een DVI output voor digitale LCD monitoren mogelijk te maken. Al deze intergratie zorgt er voor dat de layout van de G450 kaart er erg schoon uit ziet en als het goed is brengt het de productiekosten nog verder naar beneden.
DualHead
Ook deze kaart is in het bezit van de handige DualHead feature waarmee het mogelijk wordt om twee beeldschermen tegelijk te gebruiken. Qua DualHead functionaliteit is er niks veranderd tussen de G400 en G450, de enige verandering is de intergratie van de secundaire Ramdac in de core. Wat wel veranderd is, is de concurrentie. nVidia biedt namelijk sinds de introductie van de GeForce2 MX chipset de mogelijkheid om TwinView kaarten te bouwen. TwinView is de tegenhanger van Matrox’ DualHead en bied ook de mogelijkheid om twee beeldschermen tegelijk te gebruiken.
De belangrijkste configuratieopties voor Matrox' DualHead.Zoals je hierboven kan zien kan de Matrox kaart DualHead Clone, Zoom, DVDMax en Multi-Display aan. Clone is simpelweg het beeld van de eerste monitor ook op de tweede monitor zetten. Met Zoom kan je een gedeelte van de eerste monitor vergroot op de tweede monitor plakken, bijvoorbeeld handig als je aan het fotosjoppen bent. DVDMax is een andere handige feature die het mogelijk maakt om bijvoorbeeld op de eerste monitor een DVD film in een venster af te spelen en hem fullscreen op de tweede beeldbuis te bekijken. Maar de feature die waarschijnlijk het belangrijkste is, is de laatste. Met DualHead in de Multi-Display mode kan je, je bureaublad over twee monitoren uitspreiden
.
Alle configuratieopties voor nVidia's TwinView.Zoals je hierboven kan zien heeft nVidia niet zoveel opties in het TwinView tabblaadje gestopt. De GeForce2 MX TwinView kan alleen maar in een Clone- en Extended Desktop mode. De Clone mode doet hetzelfde als de Clone mode van Matrox, te weten op beeld 2 een kopie van beeld 1 te laten zien. Extended Desktop is hetzelfde als de Multi-Display mode van Matrox, hiermee kan je dus je bureaublad over twee monitoren uitspreiden.
De verschillen tussen TwinView en DualHead zijn echter nog een stukje groter. Matrox heeft namelijk op hun DualHead tabblad nog een aantal knopjes gestopt waarachter nog wat instellingen schuil gaan. Instellingen die we daar kunnen vinden zijn onder ander nuttig voor een optimale refreshrate op beide monitoren en voor het tweaken van de DVDMax en Zoom functionaliteit.
Een ander verschil tussen DualHead en TwinView is de hoeveelheid aansluit mogelijkheden. De Matrox Millennium G450 kan beeld sturen naar één analoge monitor plus één analoge monitor of naar één analoge monitor plus een TV. Als er een DVI flatpanel moet worden aangesloten heeft Matrox de Millennium G450 DVI kaart te koop. Deze kaart heb ik zelf niet in handen gehad, maar hiermee zijn nog een paar extra combinaties mogelijk. In principe zijn al deze combinaties ook mogelijk met een GeForce2 MX kaartje, maar de meeste fabrikanten komen echter niet verder dan analoog plus TV.
Voor de goede orde moet ik wel vermelden dat ik niet echt heb kunnen spelen met een GeForce2 MX met TwinView. De screenshot hierboven heb ik bijvoorbeeld doorgemaild gekregen (thx Eltjan). Desondanks denk ik dat ik genoeg GeForce2 MX’s in levende lijve en op internet heb gezien om het bovenstaande te kunnen beweren.
Benchmarks
Voor het benchmarkfeest kon beginnen moest ik eerst de laatste drivers van nVidia en Matrox door m’n ISDN lijntje heen pompen. De keuze voor de GeForce2 drivers had ik laten vallen op de 6.47 versie en de G450 moest het doen met de 6.04.028 versie. De installatie van beide kaarten ging probleemloos. Het is gewoon een kwestie van oude drivers weggooien, PC uitzetten, nieuwe kaart erin en drivers installeren.
Daniel heeft in de testverantwoording beschreven hoe hardware testen hier uitgevoerd worden bij tweakers.net, dus dat zal ik hier niet uitgebreid behandelen.
Het testsysteem bestond uit een 800MHz Thunderbird, 128MB SDRAM, een GeForce2 GTS 32MB van Hercules en een 20GB hardeschijf van WD. Als OpenGL benchmark software werd Quake III Arena gebruikt in de fastest en highest quality modes. Om de Direct3D performance te meten werd 3DMark 2000 uit de kast getrokken.
Resultaten
We zien hier dat de Matrox G450 meteen in 640x480x16, een resolutie die normaal gelimiteerd wordt door de CPU, een redelijke achterstand heeft op de GeForce2. Als we naar de high quality mode op 640x480 overschakelen zien we dat de framerate dramatisch zakt, zelfs al onder de magische 60FPS grens. Op 1024x786 in de fastest mode weet de G450 nog wel een speelbare framerate neer te zetten, maar blijkt wederom flink achter bij de GeForce2. Op 1600x1200 draaien met de G450 vond Quake III Arena niet goed. Op zich jammer voor de benchmarks, maar niet echt een probleem voor de gebruiker aangezien de kaart hier nooit en te nimmer een speelbare framerate neer kan zetten.
Ook bij 3DMark 2000 zien we dezelfde (belabberde) resultaten terug wat betreft de 3D snelheid. Ook hier heeft de Matrox G450 meteen in 640x480 al een flinke achterstand op de GeForce2, en deze wordt in 1024x786 niet kleiner. 3DMark 2000 vond het in tegenstelling tot Quake3 wel goed om een benchmark op 1600x1200 te draaien, maar ook hier moeten we het zonder een 32-bit score doen. Wat we wel zien is dat deze kaart in die resolutie uitermate geschikt is voor slideshows.
Overclocken
Als tweaker zijnde was mijn natuurlijke reactie op de benchmark resultaten op de vorige pagina het opstarten van Powerstrip en het zoeken naar het tabje waar de core en geheugensnelheid aangepast kunnen worden. Jammer genoeg kwam ik daar van een koude kermis thuis, Powerstrip herkent de G450 kaart prima als een G450 kaart, maar overclocken mag van Powerstrip niet. Powerstrip zet namelijk meteen het slidertje voor de geheugen- en core snelheid all the way naar rechts. Zoals je begrijpt kan je hem dan moeilijk nog verder naar rechts verschuiven, en dus is overclocken niet mogelijk. Ik heb nog gezocht naar andere programma’s om de G450 te tweaken, maar alle overclock programma’s met ondersteuning voor Matrox kaarten in het pakket hadden of nog nooit van de G450 gehoord of weigerden te werken.
Dat het mij niet is gelukt om de G450 wat op te voeren wil natuurlijk nog niet zeggen dat het niet mogelijk is. Maar zover ik weet kan het nu nog niet, en dat is erg jammer. De G450 wordt overigens redelijk warm als ie hard aan het renderen is, dus als je echt serieus wilt overclocken zal een blauwe Orb erop vast geen pijn doen
.
2D kwaliteit:
In een review over een Matrox kaart mogen natuurlijk een paar zinnige (?) woorden over de tweedee kwaliteit niet ontbreken. Enige tijd geleden had ik een Iiyama A902MT monitor in huis staan en aangezien dat de beste monitor was die ik thuis had staan heb ik die gebruikt om de beeldkwaliteit te testen. Meten kan je de 2D kwaliteit niet (oke, het kan, maar niet zonder dure apparatuur…) en dus zul je moeten vertrouwen op mijn beschrijvingen.
Een simpele maar effectieve test laat mooi zien hoeveel beter de Matrox kaart is op het gebied van 2D. Als je Microsoft Word opent met een flinke lap tekst op 6 punten en de resolutie op 1600x1200 instelt blijft alles scherp en leesbaar. Als je dit probeert te doen met een GeForce2 MX is het beeld misschien nog wel leesbaar, maar scherp zeker niet.
Je hoeft overigens niet zo extreem bezig te zijn om te zien hoeveel beter de 2D van Matrox is. Als je op 1024x786 of 1280x960 gewoon aan het surfen bent ziet alles er net wat fijner en scherper uit. Ik zal niet beweren dat er een extreem groot verschil zit tussen de 2D kwaliteit van Matrox en die van nVidia, maar een verschil is er zeker.
2D snelheid:
Een ander punt waar Matrox belang aan hecht is de snelheid van de kaart op het 2D vlak. Jammer genoeg voor Matrox hecht ik daar absoluut geen belang aan, ik heb nog nooit en dan ook nooit een modere videokaart gezien waar de 2D snelheid te laag lag. Als ik bijvoorbeeld op m’n werk PC (PII 392, GeForce SDR) een paar 2D benchmarks draai zie ik alles met de snelheid van het licht voorbij schieten. Er zullen ongetwijfeld wel verschillen bestaan tussen de snelheid van videokaarten op 2D vlak, maar of je beeld nou in één duizendste seconde wordt opgebouwd of in twee duizendste seconde boeit niet echt.
Daarnaast is het ook zo dat goede 2D benchmarks heden ten dagen niet echt meer bestaan. De meesten zijn erg oud en ze benchmarken in de meeste gevallen meer de CPU snelheid dan de snelheid van de videokaart. Maar als je nu nog steeds 2D benchmark resultaten wilt weten: Wintune98 en WinBench vinden tussen de Matrox G450 en nVidia GeForce2 GTS op 1280x1024 een niet groter verschil dan 20 procent…
Conclusie
Als we alleen naar de 3D-benchmarks kijken kunnen we concluderen dat Matrox een baggertrage kaart op de markt heeft gezet. Een GeForce2 MX, of zelfs een TNT2 Ultra is sneller. Als we ook naar de prijs kijken wordt het plaatje voor Matrox nog een stuk ongunstiger, een adviesprijs van 395 gulden en een realworld prijs van 425 gulden is niet niks. Voor de gamers is deze kaart dus echt helemaal niks, en je kan voor minder meer krijgen als je een Ati of nVidia kaart in huis haalt.
Gelukkig voor Matrox zijn er meer mensen op deze aardkloot dan alleen gamende tweakers, en voor een gedeelte daarvan heeft Matrox een aantrekkelijke kaart in huis. Voor office gebruik is de kaart met z’n scherpe 2D kwaliteit en DualHead uitermate geschikt. Als je eenmaal gewend bent om in Excel een grafiek op de ene monitor weer te geven en de data op de andere monitor is er geen weg terug. Hetzelfde geld voor de verwoede fotosjopper die graag de Zoom functie gebruikt of de werkbalken op een andere monitor zet.
nVidia kan met zijn TwinView qua functionaliteit voorlopig nog niet tippen aan Matrox’ DualHead, maar rekeninghoudend de reputaties van beide fabrikanten op gebied van driverupdates zal nVidia op den duur op gelijke voet komen te staan met Matrox. Voorlopig is dat nog niet het geval en is Matrox voor iemand die slechts af en toe gamed maar wel perfecte 2D kwaliteit wil de betere keuze.
Als je wel van gamen houd en ook van DualHead heb je een probleem. In dat geval kan je het best investeren in een flinke lading geduld. Als het goed is komt Matrox in het begin van volgend jaar met de G800 op de markt en ook ATi zal met wat geluk hun versie van DualHead introduceren. Overigens moet je, je bij de G800 geen bloedsnelle kaart voorstellen, maar verwacht wordt dat de dualchip versie van de G800 wel aardig zal kunnen concurreren met nVidia op het gebied van 3D performance
.
Een andere teleurstelling van deze kaart is dat ie eigenlijk niks anders is dan de G400: hij is wat goedkoper, en er zijn wat componenten geïntegreerd op de kaart, maar that’s all. De kaart weet zich eigenlijk niet echt te onderscheiden van de vorige DualHead Matrox kaarten, niet qua snelheid, en niet qua features
.
Als we deze dingen in het achterhoofd houden komen we tot de volgende score:

Positief:
Negatief:
- 3D baggertraag
- Prijs aan de hoge kant