FFII toont problemen softwarepatenten

In een voorbeeld pagina laat de Foundation for Free Information Infrastructure zien wat de gevolgen zijn van de nieuwe patentwetgeving die nu van kracht gaat worden in Europa. Op de site is een schermafdruk van een webshop te zien waarin is aangegeven welke onderdelen vallen onder een toegewezen patent en onder welk patent. De voorbeelden varieren van het patent op de bestandsformaten jpeg en mp3 tot het gebruik van tabbladen om verschillende categorieën aan te duiden en het betalen met een creditcard. In totaal zijn er twintig patenten te vinden die betrekking hebben op de getoonde webshop. Overigens is er ook een patent op een webshop in het algemeen toegewezen, waardoor men dus al patenten schendt wanneer men überhaupt over een webshop beschikt.

Tijdens de stemming gisteren bleken een aantal landen zich niet aan de eerdere toezegging te houden om tegen de nieuwe wetgeving te stemmen. In eerste instantie waren Duitsland, Polen en Litouwen gereserveerd met betrekking tot de nieuwe wetgeving, maar een aanpassing van slechts één woord in de nieuwe wet overtuigden deze landen om toch vóór het voorstel te stemmen. Duitsland had zich, voorafgaand aan de stemming, opgeworpen als de leider van de tegenstanders van softwarepatenten. In een artikel op Heise Online liet de Duitse minister Brigitte Zypries weten dat de Duitse delegatie alleen voor de wet zou stemmen als er significante wijzigingen doorgevoerd zouden worden waardoor triviale patenten niet geldig zouden worden verklaard. Volgens de FFII is van deze uitspraak weinig over gebleven in de nu aangenomen wet.

De FFII heeft nu de hoop wederom gevestigd op het Europese Parlement. Deze kan nog de wet verwerpen indien er een absolute meerderheid is. In eerder peilingen zou het volgens de organisatie mogelijk zijn dat deze meerderheid er is. Ook met de verkiezingen voor Europa in het vooruitzicht acht de FFII het mogelijk dat de politici beter naar 'het volk luisteren' dan normaal.

Reacties (61)

[gill]

Dit is gewoon te gek om los te lopen... Als dit er door komt, kan elke site gewoon sluiten, en kunnen we beter het ganse internet opdoeken...
En dan niet alleen het internet, ook desktop applicaties zullen hieronder lijden, want hoogstwaarschijnlijk heeft er wel ergens iemand een patent op een knopje.

[Verwijderd]

Vind je?

Kijk hier maar eens

http://www.bie.nl/geendag/index.html

Heb ik zelf nou nooit veel last van ondervonden.

[gill]

Het verschil zit hem in het feit dat je als mens alleen meestal geen alledaagse dingen als een beker, map... zelf maakt, en er dus weinig hinder ondervindt.

Wanneer je zelf developer bent... dan gebruik je "dingen" waarop een patent rust voor jouw eigen creaties.

[Verwijderd]

Als mens maak ik over het algemeen ook geen websites.

Mensen die een nieuwe beker maken moeten rekening met bestaande patenten houden, waarom zou iemand die een website bouwt dat niet hoeven?

[ArnoudJ]

Ik denk dat je voor heel wat producten zonder dat je het weet meer betaalt dan nodig is omdat er aan de patenthouders betaalt moet worden. In sommige gevallen zal dat terecht zijn omdat die veel tijd en moeite hebben gestoken in het oplossen van een probleem.

In de software-wereld schuilt echter een veel groter gevaar. Als bepaalde grote bedrijven op standaard dingen patenten gaan aanvragen dan kunnen ze het de open source wereld erg moeilijk maken. Als ze een bepaald bedrag vragen per product, hoe laag ook, dan geeft dat een groot probleem als je de producten gratis weggeeft. Omgekeerd is het voor grote bedrijven die veel geld voor hun producten vragen geen enkel probleem om een paar dubbeltjes te betalen aan de patenthouders.

Daar komt nog bij dat de open source wereld heel open is. Als er een stuk software wordt gebruikt waar patent op zit dan kan iedereen dat meteen zien. Omgekeerd kunnen bedrijven die hun source code geheim houden in sommige gevallen (bewust of onbewust) stukken software gebruiken waar patenten op rusten zonder dat iemand daar achter komt.

[Verwijderd]

Op het punt van de standaard dingen zal ik niet meer reageren, dat heb ik al te vaak gedaan (zie bv hier onder)

Het OSS "probleem" blijkt bv in Japan en de USA niet te bestaan, ook daar kan men nog rustig OSS gebruiken en ontwikkelen. Dus ook hier geldt eigenlijk: onzin argument.

Het enige argument waarvan ik wel zie dat het gaat gebeuren is het feit dat bedrijven gepatenteerde code gaan gebruiken zonder ervoor te betalen. Echter dat is natuurlijk geen reden om dan maar geen patenten in te voeren. Het is meer een probleem voor de octrooihouder om licenties voor zijn octrooi te innen. Nu heeft deze zelfde persoon echter helemaal geen poot om op te staan. Het is wel niet perfect maar natuurlijk wel een vooruitgang dat je tenminste het recht hebt op een vergoeding, het innen is dan misschien een complicatie maar iets is beter dan niets.

Dat je bij OSS kan zien dat er een patent geschonden wordt is natuurlijk geen nadeel en misschien zelfs een voordeel. Een bedrijf dat gebruik maakt van OSS hoeft zich daardoor minder zorgen te maken over claims dat ze andermans patenten schenden.

[35MHz OC]

Je betaald straks wel meer voor producten omdat de extra kosten voor triviale patenten op WEBOPMAAK doorberekend worden aan de consument.

Ik weet niet hoe het met jou zit Pietje, maar ik voel me al citroen genoeg en het knijpen mag wel eens een halt toegeroepen worden.

[Verwijderd]

Triviale zaken zijn niet te patenteren. laten we aub wel redelijk blijven.

Als een webdesigner moet gaan betalen voor het gebruik van niet triviale zaken die door een ander zijn bedacht en het kost mij geld, so be it. Ik vind namelijk niet dat je zomaar iemand anders zijn kennis mag gebruiken zonder dat je daar een redelijke vergoeding voor betaald. Dat dit nu wel gebeurd is waar maar het hoort uiteindelijk niet. Deze patenten geeft mensen de mogelijkheid "belangrijke" ideeen te beschermen. En ik vind dat men daar in principe recht op heeft.

Dus mogelijke prijsverhogingen zijn jammer maar eigenlijk niet echt relevant.

[TheEmperor]

Triviale zaken zijn niet te patenteren. laten we aub wel redelijk blijven.

Dus een button is niet triviaal? Tabs zijn niet triviaal?

[Verwijderd]

Laat ik het anders formuleren.

Het is mogelijk een patent te krijgen op triviale zaken. Dit komt doordat er weinig tot geen onderzoek gedaan wordt naar de vraag of een patent een nieuw idee beschrijft. Zo'n patent heeft echter geen waarde doordat op het moment dat iemand voor zo'n patent geld probeert te innen en de zaak voor een rechter komt de rechter het patent nietig zal verklaren.

Dus ofwel iets is triviaal en het patent wordt bij een rechter vernietigd, ofwel het patent wordt niet vernietigd wat aangeeft dat het gepatenteerde niet triviaal was.

Of buttons of tabs triviaal zijn lijkt mij van wel en ik wacht met spanning af totdat iemand mij aanklaagt voor het gebruik van buttons op mijn websites.

[Verwijderd]

Punt is dat veel grote bedrijven dit soort patenten zullen hebben (aanvragen is niet goedkoop!) en dus kleintjes bang gaan maken.

Deze kleine bedrijven kunnen de kosten niet dragen van zulke rechtzaken (die lang gerekt kunnen worden) en gaan dus onderuit.

Dan maakt het niet uit of het 'theoretisch' te handhaven valt, want praktisch lukt dat dus aardig.

[Jefrey Lijffijt]

Dit is gewoon te gek om los te lopen... Als dit er door komt, kan elke site gewoon sluiten, en kunnen we beter het ganse internet opdoeken...
En dan niet alleen het internet, ook desktop applicaties zullen hieronder lijden, want hoogstwaarschijnlijk heeft er wel ergens iemand een patent op een knopje.

[sarcasme:]
Ja, waarschijnlijk is het een groot plan van christen-fundamentalisten om het kwade internet en alle computers van de aarde te verbannen!

[Verwijderd]

Ik heb net even D66 gemaild dat ze mijn stem niet meer krijgen! Ik denk dat het verstandig dat iedereen even zijn reactie hier post:

http://www.d66.nl/contact?d66=c7fdfe93017440f5dc0009d777e593db

Ze hebben daar in Den Haag volgens mij geen flauw benul wat ze hebben gedaan

[Fireshade]

waarom heb jij tegen d66 gestemd over EU patenten voor software???
ze zijn er tegen!

"Dat betekent dat ik zal blijven strijden tegen patenten op software. In het Europees Parlement heb en zal ik blijven verduidelijken dat de opbrengsten van de patenten enkel ten goede komen van de grote bedrijven. Tegelijkertijd is het de dood in de pot voor het midden en kleinbedrijf en de kenniseconomie."
zie: http://www.d66.nl/Maak%20kennis%20met%20Johanna%20Boogerd

[Left]

Ehh ja, dat is het 'officiele standpunt' van D66. Maar hun eigen Brinkhorst heeft juist voor de patentwetgeving gestemd. Een sterk staaltje kiezersbedrog als je het mij vraagt

[Verwijderd]

Hier ook een, tot voor kort, D66 stemmer. Maar D66er Brinkhorst heeft vrolijk voor software patententen gestemd. Dan mogen alle andere partijleden tegen software patenten zijn, als ze hun eigen mensen niet eens kunnen bewegen om tegen deze wet te stemmen, wat voor nut heeft mijn stem op hun dan nog?

Uiteindelijk gaat het er toch om hoe er gestemd word en niet om wat er geroepen word als er niks vanaf hangt.

[edit] ook ik te laat zie ik.

[XiQ]

Misschien al iets te ver offtopic, maar kan iemand mij nu melden wie ik wel kan stemmen? (naast SP)

[Verwijderd]

kan iemand mij nu melden wie ik wel kan stemmen? (naast SP)

Groenlinks

Verder is 't niet zo veel idd.. (wat wel een hoop zegt over de toestand van de politiek van tegenwoordig).

[Verwijderd]

edit:
net te laat

[trogdor]

Ik heb maar een pissig mailtje naar Brinkhorst gestuurd (kan via hun site) met daarin de boodschap dat dit kiezers bedrog en broodroof is, en dat ik nooit meer op ze zal stemmen. (doe ik al 12 jaar consequent wel, maar dit kan ik echt niet verkroppen)

Oproep aan alle D66 stemmers: doe dit ook.

[beantherio]

Wat ik nog steeds niet snap aan deze hele kwestie is waarom door ons gekozen volksvertegenwoordigers akkoord gaan met wetten die a) concurrentie verkleinen, b) software duurder maken, c) kleine Europese bedrijven en consumenten benadelen, d) grote Amerikaanse bedrijven beschermen en e) uiteindelijk een berg banen van Europese belastingbetalers zal kosten. Wat is nou HET 'gouden' motief voor de ministers en de leden van het EP om dit erdoor te drukken?

[da Burp]

Inderdaad. De tegenargumenten zijn inmiddels uiterst duidelijk. Ik heb echter nog geen enkel stevig onderbouwd argument gehoord voor softwarepatenten. Ze zullen er ongetwijfeld zijn.
Zoals zo goed als iedereen ben ik ook tegen, maar om nou te zeggen dat dit een afgewogen mening is. Ik verwacht niet dat ik van mening zal veranderen als ik alle voor en tegen argumenten op een rijtje heb. Maar hoe kunnen we ooit een degelijke discussie voeren als we de voor argumenten niet eens kennen. Dan is het tenslotte pas mogelijk om hier echt tegenargumenten tegenover te zetten om zo de voor argumenten dus het liefst onderuit te kunnen halen.

Schiet mij maar lek...

[Mick]

Wat is nou HET 'gouden' motief voor de ministers en de leden van het EP om dit erdoor te drukken?

De kennis-economie stimuleren. Volgens Frits Bolkestein is de huidige tekst koek en ei en zou het soort problemen oplossen die de FFII aankaart (wat natuurlijk niet zo is anders zou die voorbeeldshop er niet zijn). Hij zegt er het volgende over:

"The Council's agreement is a big step towards getting this Directive adopted in a form which will provide a major contribution to European competitiveness and assist the proper functioning of the Internal Market. We must reward investment in innovation if a real knowledge-based economy is to flourish in Europe. It is nothing more than basic common sense to make sure that inventions are not excluded from patent protection simply because they use computer software. But the Commission has always been committed to making sure that patents in this field, as in any other, cannot be used to squeeze out legitimate competition or to prevent others getting fair access to technology and ideas. This text achieves that balance and I very much hope the new European Parliament will be able to adopt it swiftly." [[url="http://europa.eu.int/rapid/start/cgi/guesten.ksh?p_action.gettxt=gt&doc=IP/04/659|0|RAPID&lg=EN;"]EC[/url]]

De Europese Commissie gelooft dat de nieuwe patentwet noodzakelijk is om een goede kennis-economie te laten ontstaan. Het gaat er kennelijk om een stimulans te bieden om investeringen in die kennis-economie te doen, opdat die economie zich goed kan ontwikkelen.

Het probleem is volgens mij een gebrek aan inzicht aan de kant van de wetmakers; wat ertoe leidt dat ze het verschil niet (kunnen) begrijpen tussen een uitvinding en het automatiseren van een (bestaand) proces. Kijk maar op die FFII site, en je ziet dat je de meeste patenten kunt zien als automatisering (of 'computer-implementatie') van op zich bestaande zaken.

De compressie-patenten (JPEG, MP3) zijn wel van een andere orde, omdat je kunt stellen dat een algoritme dat beter/sneller comprimeert op zichzelf een uitvinding kan zijn. Maar zelfs in dat geval is het niet 100% duidelijk, omdat A één of ander zoek-algoritme kan ontwerpen, en B dat vervolgens zou kunnen toepassen in een compressie-algoritme (en dat vervolgens patenteren..). Je hebt echt een panel van reviewers (zoals bij wetenschappelijke publicaties) nodig om dat soort aanvragen te evalueren.

Gegeven bovenstaande is het duidelijk dat het nergens op slaat om dergelijke ingewikkelde compressie-patenten en eenvoudige 'automatiserings'-patenten onder dezelfde wetgeving te laten vallen (en natuurlijk ook om die 'automatiserings-patenten' überhaupt toe te kennen). Laten we hopen dat de volgende lichting Europarlementariërs wijs genoeg is om dat in te zien...

[Jefrey Lijffijt]

Het probleem zit hem niet in de regelgeving maar in het naleven ervan. Dat je boodschappen in een karretje kan doen zou niet gepantenteerd moeten kunnen worden.
Ik neem aan dat er ooit wel een patent is toegekent op winkelwagentjes. De patenthouder daarvan kan denk ik dat softwarepatent ongeldig laten verklaren. Of als dat patent al verlopen is dan is het opvolgende patent zeker ongeldig. Of werkt het niet zo?

[Verwijderd]

Ik denk niet alleen dat deze patenten die in dit voorbeeld worden gegeven niet te controleren zijn. Ik denk ook dat bijna niemand zich daaraan gaat houden.

Als ik naar mezelf kijk (en ik ontwerp sites) dan hebben ze bij mij echt pech. Ik ga namelijk creatief te werk en ga echt niet zoveel sites en bedrijven af om te kijken of er toevallig op iets wat ik net heb geimplenmenteerd (bv tabbladen) een patent zit.

Ik vind dit zoiezo niet goed om de creativiteit van het ontwerpen van software te helpen maar meer de creativiteit van hoe omzeil ik het patent. Iets wat ik denk dat het uitvinden van goede software/sites tegenhoud.

[TukkerTweaker]

Als ik naar mezelf kijk (en ik ontwerp sites) dan hebben ze bij mij echt pech. Ik ga namelijk creatief te werk en ga echt niet zoveel sites en bedrijven af om te kijken of er toevallig op iets wat ik net heb geimplenmenteerd (bv tabbladen) een patent zit.

Je zal wel moeten, als de patenthouder hier namelijk actief op gaat controleren en jouw site tegenkomt zal deze al dan niet middels een rechtzaak geld willen zien en/of eisen dat de site wordt aangepast.
M.a.w. je zult zelf direct een patent moeten aanvragen op iets wat jij zo creatief hebt bedacht anders doet een ander het wel namelijk. Kan een kostbare zaak worden.

[Ma_rK]

Patent hoef je niet aan te vragen om het te kunnen gebruiken. Indien iemand anders jou techniek patenteerd, dan behoud jij het recht op gebruik (voorgebruik). Je mag het dus blijven gebruiken omdat jij dat al deed. Echter, indien iemand anders de technologie ook wil gebruiken zal hij bij de patent houder aan moeten kloppen voor een licentie. Je zult er als ontwikkelaar dus geen geld aan over houden indien andere jouw techniek gebruiken, die jij niet zelf gepatenteerd hebt.

[Olaf van der Spek]

Echter, indien iemand anders de technologie ook wil gebruiken zal hij bij de patent houder aan moeten kloppen voor een licentie.

Waarom?
Het patent is toch ongeldig omdat er prior-art beschikbaar is?

[Targeter]

ligt eraan. als het bedrijf dat het patent heeft, hetgene is dat het als eerste gebruikte, maar pas later patent heeft aangevraagd, is er geen prior art. Maar als jij in de tussentijd de techniek al gebruikte (dus voor er sprake was van een patent), mag jij het toch blijven gebruiken.

[Dreams]

Het lijkt er op dat het toch weer *niet* doorgaat... Het zou ook wat zijn als ruim 20 landen het zo maar ineens eens zouden kunnen worden over iets belangrijks.

[Verwijderd]

Bovendien wist een krachtige Amerikaanse lobby de verantwoordelijke eurocommissaris Frits Bolkestein bereiken. Bolkestein heeft zich ook in andere kwesties, zoals die van de passagiersgegevens, al een steunpilaar voor Amerikaanse belangen getoond. Ook nu wees Bolkestein op het belang van het internationale bedrijfsleven.

Wat een rat is die Bolkestein ook he. Namens wie is hij nu eigenlijk eurocommesaris, voor Nederland of Amerika?

* 786562 binary

[Ferdinand Oeinck]

Belangrijk punt!!!
Volgens mij is Bolkestein inderdaad eurocommisaris voor de VS. Want is hij het niet die de VS zo belachelijk tegenmoet is gekomen in het verstrekken van persoongegevens van vliegreizigers aan de autoriteiten van de VS?
BOLKESTEIN IS EEN VERRADER!!!! Hij verkoopt ons gewoon aan de VS...

[Major 7]

Het gaat weer echt nergens over daar:
1) boehoe! het is niet in onze taal...
2) wij advocaten verliezen werk
3) ... (zucht)

Nou ja, laat maar....

* 786562 Major

[T.T.]

Je kan je er wel proberen aan te onttrekken. Als jouw webshop echter goed gaat lopen en bekend wordt, dan krijg je dus een berg advocaten op je dak die geld komen eisen omdat je inbreuk maakt op de patenten van hun clienten.

Als ik naar mezelf kijk (en ik ontwerp sites) dan hebben ze bij mij echt pech. Ik ga namelijk creatief te werk en ga echt niet zoveel sites en bedrijven af om te kijken of er toevallig op iets wat ik net heb geimplenmenteerd (bv tabbladen) een patent zit.

Uiteindelijk hebben dus niet zij pech, maar jij als deze wetgeving doorgaat.

[Martin Sturm]

Ik denk niet alleen dat deze patenten die in dit voorbeeld worden gegeven niet te controleren zijn. Ik denk ook dat bijna niemand zich daaraan gaat houden.

Als ik naar mezelf kijk (en ik ontwerp sites) dan hebben ze bij mij echt pech. Ik ga namelijk creatief te werk en ga echt niet zoveel sites en bedrijven af om te kijken of er toevallig op iets wat ik net heb geimplenmenteerd (bv tabbladen) een patent zit.

Ik vind dit zoiezo niet goed om de creativiteit van het ontwerpen van software te helpen maar meer de creativiteit van hoe omzeil ik het patent. Iets wat ik denk dat het uitvinden van goede software/sites tegenhoud.

Waarom zouden ze niet te controleren zijn? Het LZW-patent (van toepassing op het GIF-bestandsformaat) is ook gecontroleerd met als gevolg dat bijna geen een OSS-pakket dit formaat meer ondersteunt (dit patent is inmiddels gelukkig wel verlopen in een groot deel van de wereld). Zoals in Amerika al het geval is, moet een software ontwikkelaar als gevolg van deze patenten een halve juridische opleiding volgen om te kijken of hij niet allerlei patenten schendt. Dat je dit niet doet wil niet zeggen dat je er geen problemen mee krijgt.

Er hoeft maar 1 bedrijf te zijn die een van deze patenten financieel gaat uitbuiten en een groot deel van de webshops kunnen wellicht sluiten.

Je punten die je noemt in je reactie zijn precies de reden waarom patenten niet innovatie stimuleren maar juist tegenhouden. Voorstanders van de softwarepatenten zeggen echter precies het omgekeerde, namelijk dat softwarepatenten innovatie stimuleren.

(dit is een reactie op de post van type72

[Verwijderd]

Als deze wet wordt aangenomen, blijkt dus maar weer eens dat we in principe geregeerd worden door het bedrijfsleven.

[Verwijderd]

Bedenkende dat patenten maximaal 20 jaar duren....
Tot over 20 jaar lief webshopje...

[Ybox]

Ik dacht dat die lui er zaten als “volksvertegewoordigers” nou ik weet niet welk volk ze vertegenwoordigen! Vergissen ze zich misschien met het hele legertje lobbyisten dat om hun heen loopt

[imagica]

Ik hoop echt dat de Europeese Raad dit voorstel wederom afkeurd en dat de tegenstanders van Software Patenten meer invloed krijgen op het volgende voorstel anders zie ik het i.d.d. somber in.

Het enige inovatieve wat men zal stimuleren is het zoeken naar hetzelfde voor elkaar krijgen met een andere manier, oftewel iedereen moet op zijn eigen manier het wiel opnieuw uitvinden en het interpreteren van wetgeving/patent aanvragen.
Echter kunnen 'concepten' (de 1 click button @Ebay) ook gepatenteerd worden, dit houd in dat als ik het patent kan verkrijgen op b.v. forums of een breder begrip "Plaats waar bezoekers d.m.v. text wel of niet begeleid door emoticons reacties in platte text of threaded vorm reacties kunnen plaatsen op een nieuwsbericht" ik veel geld ga vangen van T.NET.

Ik denk in iedergeval dat ik een commercieel patenten-uitgifte buro ga uitgeven als het doorgaat inclusief een Software-patent gespecialiseerde juristen afdeling en lekker ga binnenlopen.

[TukkerTweaker]

"Plaats waar bezoekers d.m.v. text wel of niet begeleid door emoticons reacties in platte text of threaded vorm reacties kunnen plaatsen op een nieuwsbericht" ik veel geld ga vangen van T.NET.

Lijkt me sterk dat emotiocons nog niet gepatenteerd zijn, dus jij kunt op jouw buurt je geld weer gaan afdragen.

Ik denk in iedergeval dat ik een commercieel patenten-uitgifte buro ga uitgeven als het doorgaat inclusief een Software-patent gespecialiseerde juristen afdeling en lekker ga binnenlopen.

Kijk dan ben je financieel goed bezig.

[imagica]

Volgens mij is Microsoft patenthouder op Emoticons i.d.d. of er is in iedergeval een aanvraag pending i.v.m. messenger.

[ultimasnake]

En wat nou als wij van tweakers.. overal waar geen patent op staat... patent op aanvragen en dit daarna gewoon met de rest van de wereld vrij delen?

dat kan toch wel? hele probleem opgelost.... dus als dit kan gewoon doen tweakers.. snel.... ik neem de patent op Smilies wel

jammer dat ik pas te laat hoorde over die demonstraties... maar als het verder gaat zal ik bij de volgende toch echt aanwezig zijn ik kan zo al mijn sites wel schrappen na al die patent shit

[Schmoove]

Heb je enig idee wat het kost om een patent aan te vragen??
.... dat dacht ik al. Het kost heel veel geld!!! Een patent aanvraag is dan ook alleen zinvol als je met je vinding geld kan gaan verdienen.

[Verwijderd]

Valt wel mee

Hier is de tarievenlijst
http://www.bie.nl/algemeen/octrooirecht/de_kosten/tarievenlijst.asp?Lo ket=0#0

Maar goed, om een Europees octrooi aan te vragen ben je wel zo'n € 1000,- kwijt en een paar honderd per jaar.

Let wel, dit zijn de tarieven die je aan de overheid betaald dus niet de kosten die een octrooibureau zelf nog extra berekend voor hun werk.

Maar goed, om nu voor elk wissewasje een octrooi aan te vragen is dus ook niet zo heel nuttig, het geld moet inderdaad ook nog terugverdient worden.

[Mr.Aargh]

Kosten voor aanvragen Europees patent,
in Nederland zelf is het niet zo duur naar verhouding, in Europa een factor 5 duurder.

http://www.european-patent-office.org/epo/fees1.htm