Videocodecs met elkaar vergeleken

De heren van ExtremeTech hebben vier verschillende videocodecs onder de loep genomen. Er wordt gekeken in hoeverre de verschillende codecs geschikt zijn voor het comprimeren van zelfgemaakte video's om deze vervolgens op een cd te branden, of te e-mailen naar vrienden en familie. Er wordt dus vooral gekeken naar de kwaliteit en de comprimeersnelheid, de prijs van de codec of de mogelijkheid tot streamen wordt niet meegenomen in het eindoordeel. Voor de test worden de volgende codecs bekeken: Divx 5.1.1, Windows Media Video 9 (WMV9), QuickTime 6.5 met de Sorenson3-codec en QuickTime 6.5 met Apple's eigen MPEG4-codec.

Opvallend is dat de populaire Xvid-codec niet meegenomen is in de test. Uit verschillende tests blijkt dat deze vaak beter presteert dan bijvoorbeeld Divx. De compressietechnieken worden losgelaten op verschillende video's in twee resoluties. De 720x480-beelden worden opgeslagen op cd en zijn daarom maximaal 1Mbit/s. De 360x240-beelden worden op internet gebruikt en mogen dus maximaal 500kbit/s zijn. Als bij de codecs gekozen moet worden tussen kwaliteit of snelheid, wordt altijd voor kwaliteit gekozen. De gebruikte beelden komen uit de films Matrix Reloaded, Spider-Man, X-Men 2 en Monsters, Inc. De eerste drie bevatten vooral veel bewegende beelden en de laatste scène is erg kleurrijk en wordt dus gebruikt om de kleuren te vergelijken.

Een screenshot van het origineel (klikbaar)

Uit de verschillende tests blijkt dat Divx en WMV9 de beste resultaten leveren. Divx geeft details erg goed weer, maar begint wat eerder foutjes te vertonen. WMV9 is vaak net wat minder scherp, maar vertoont bij snelbewegend beeld weer minder snel fouten. De resultaten van Sorenson3 zijn erg wisselend, maar het beeld vertoont toch erg vaak blokken. De MPEG4-codec van Apple presteert ver onder de maat. Zelfs in rustige scènes staat het beeld vaak vol vierkanten. Als vervolgens naar de comprimeersnelheid wordt gekeken, valt op dat de twee QuickTime-formaten het snelst zijn. Divx is wat langer bezig en WMV9 schiet het minst op. Deze is regelmatig twee keer zo lang bezig als Sorenson3.

Screenshots nadat de codec's hun werk hebben gedaan (klikbaar)

De conclusie is dan ook dat Divx en WMV9 beide prima presteren. Als er dan toch een keuze gemaakt zou moeten worden, kan voor WMV9 gekozen worden omdat deze in de toekomst door steeds meer standalone apparaten ondersteund zal worden. Er zou voor Divx gekozen kunnen worden als vooral de pc wordt gebruikt om de beelden af te spelen, want deze codec comprimeert wat sneller. De twee QuickTime-codecs presteren volgens de testers onder de maat en zouden eigenlijk niet voor home video's gebruikt moeten worden als er betere alternatieven voor handen zijn.

Reacties (97)

[ToriHino]

Waar slaat dat argument op om voor WMV9 te kiezen omdat deze 'in de toekomst' door standalone apparaten ondersteund zal worden Het is nu al zo dat op dit moment DivX al door een flink aantal standalone apparaten ondersteund wordt (Kiss, Philips, Yamada, etc..)

Lijkt me dus dat dit in het voordeel van DivX (of Xvid) spreekt. Daarnaast is Divx dus qua beeldkwaliteit tenminste zo goed als WMV9 en is de codering ook nog eens sneller

[Budha]

Inderdaad, ik vind deze uitspraak zelfs verdacht.

Waarom zo duidelijk voor de kant van Microsoft kiezen?

En dat XviD (open source en gratis) niet meegenomen is in deze test geeft mij de indruk dat de conclusie gekocht is.

DRM komt er onherroepelijk aan als we Microsoft z'n multimedia formaten laten overheersen. Dat is heel leuk voor de film- en platenmaatschappijen, maar uiteindelijk is het ongunstig voor de consument.

[Verwijderd]

DivX wordt ook slechts gedeeltelijk ondersteund door een aantal apparaten. De belangrijkste reden hiervoor is dat DivX 3.11 Alpha (de meest aanvaarde DivX-codec (of althans voor een hele tijd)) een gehackte versie is van de microsoft codec en microsoft op zijn beurt het gebruik van de codec via wettelijke beperkingen weet te verbieden in standalone toestellen.

Een mogelijke reden waarom XViD nog niet verkozen wordt boven WMV9 is open source. Bedrijven gaan nog steed voor commerciële producten omdat deze vaak een hogere overlevings/stabiliteits/... garantie kunnen bieden. Op termijn zou er wel verandering in komen, kijk maar naar PHP / MySQL en zelf Java die in het begin sterk hebben moeten vechten om hun plaats te veroveren in de zaken/professionele wereld.

[Budha]

Ik heb een Kiss DivX speler en die ondersteunt tegenwoordig ook gewoon DivX 3.11. Blijkbaar is het nu geen probleem meer.

Persoonlijk zit ik helemaal niet te wachten op WMA en WMV. Ik wil graag zelf bepalen hoevaak ik mijn muziek/films overzet naar een nieuwe harddisk, mp3-speler of cd/dvd.

Al die Big Brother toestanden zijn een enorme bedreiging voor onze vrijheid als consument.

[blouweKip]

Een mogelijke reden waarom XViD nog niet verkozen wordt boven WMV9 is open source. Bedrijven gaan nog steed voor commerciële producten omdat deze vaak een hogere overlevings/stabiliteits/... garantie kunnen bieden.

Ik denk dat je er een verkeerd beeld van hebt. juist met open source (xvid/ogg) heb je meer garantie dat het werkt en ondersteunt blijft, als bedrijven al voor wmv kiezen is dat of omdat ze niet beter weten of omdat ze op een of andere manier gedwongen worden (al dan niet door eisen mbt drm)

Toch denk ik dat dat niet de reden is dat xvid niet meegenomen is maar dat er idd sparke is van een "politieke" keuze, wel jammer imho

[Verwijderd]

bedrijven gaan voor WMV omdat deze gepushed wordt door MS. open source heb geen budget om z'n codecs te pushen, MS des te meer. die hebben geld over, dus kunnen ze best wat grote bedrijven betalen om hun codec te laten gebruiken.

de reden dat xvid nog steeds zo populair is, is toch omdat de kwaliteit van XviD ver boven die van WMV ligt. Ik vind t verder ook vreemd dat er 2(!) quicktime codecs worden gebruikt, terwijl er veel meer verschillende codecs op de markt zijn. persoonlijk was ik aangenaam verrast door de kwaliteit van de VP6 video in die winamp tv streams.
ik denk dat dit "onderzoek" gewoon gesponsort was door MS, met als doel Apple af te kraken en hun WMV te promoten, vooral vanwege die rare conclusie dat apparaten "in de toekomst" WMV gaan ondersteunen. ik zie eerder DivX als standaard verschijnen en WMV er soms als bonus bij, net zoals MP3 de standaard voor audio is en er ook al aardig wat spelers crappy WMA'tjes afspelen.

[Verwijderd]

Persoonlijk ben ik het met je eens dat er meer toekomst zit in open source, maar ik haal maar een argument aan dat ik vernomen heb op een meeting (welke lezing ontglipt me even).

[eggieman]

Helemaal mee eens.

DRM is misschien geen verkeerd iets, andere discussie. (Wil ik me niet in mengen, download ook illigaal muziek)

Een beregroot nadeel vind ik ook het niet vrij zijn van de standaard Vitual Dub ( gaaf gratis editor voor video, aanrader) kan niet overweg met WMV omdat dat geen gratis standaard, alleen de MediaPlayer van windows MAG daar mee overweg.

En als je de laatste JPEG bekijkt... Dan vind ik de WMV absoluut geen winnaar, dan kies is voor 1 en 3 de DivX en Quicktime.

Een nadeel is dat de quicktime een oude standaard is. In 1995 kon ik al stukjes van videoclips downloaden in MOV formaat (bij toen nog veronica) En tegenwoordig hebben de MOV files een nauwelijks grotere bitrate, en enkele postings geleden stond dat Pixar overschakelt naar Apple. Met een bitrate van 1 MB per min kan geen enkel filmpje er goe uit zien. Ik denk dat de slechte kwalificatie van Quicktime t emaken heeft met de immer slechte filmpjes van quicktime die tegen komt op het net.

[markjanssen]

Het MOV fileformaat is uitsluitend een Container formaat, net als AVI en Vorbis. Het beschrijft alleen HOE data moet worden opgeslagen in het formaat. De blokjes data in de container bevatten allemaal een header en een payload.

In de header staat wat voor pakketje het is, en met wat voor codec deze gecompressed is. Door de loop der jaren is quicktime (en avi en vorbis, en matroska.... etc) flink wat codecs gaan supporten.

Die MOV files die je 8 jaar geleden hebt gedownload gebruiken vrij simpele RLE encoding of andere simpele video-codecs... De mov-files die je tegenwoordig download bevatten mpeg4, h264 of sorenson... nogal een groot verschil.

Net als dat avi-files bijna iedere soort video kunnen bevatten (zie de FOURCC code in de headers)

Edit: H.264 (en niet 323 of zoiets)

[infirit]

Sorry maar ik kan het niet laten:
OGG is de container waarin je een Xvid, vorbis en/of een text stream (subs) in kan zetten.

Ogg
Ogg is the name of Xiph.org's container format for audio, video, and metadata. Vorbis
Vorbis is the name of a specific audio compression scheme that's designed to be contained in Ogg. Note that other formats are capable of being embedded in Ogg such as FLAC and Speex.

en een link naar de bron: http://www.vorbis.com/faq.psp#names

[MrDummy]

Correctie op infirit post:
OGG is bekend als muziek codec. OGM is de container formaat waar je bedoelt. Dat is juiste antwoord.
Sinds kort is er een nieuw container MKV (Matroska) ontwikkeld die OGM zou vervangen. Deze ondersteunt de vreemde talen beter door gebruik van unicode en weergeeft ze beter als ondertiteling. Ook kan men meer spelen met plaatsing van subtitles.
Was eigenlijk ontwikkeld voor Japanse (en andere aziatische talen) media.

[iKiddo]

Hierboven zijn een paar dingen onduidelijk geformuleerd. Het .ogg formaat is tegenwoordig niet meer populair als multimedia container. Nu wordt de .ogm extensie gebruikt. Maar Ogg (het is geen afkorting, dus niet OGG) is wel degelijk de naam van de container!
De muziek codec heet, zoals infirit correct aangaf (Ogg) Vorbis.

[Verwijderd]

DRM komt er toch wel aan, niet alleen maar bij MS (zie bijvoorbeeld de iTunes Music Store). Het is gewoon een eis vanuit de film- en muziekindustrie.

[Verwijderd]

Alleen is het de vraag of ontwikkelaars van open source codecs (zoals Xvid en Ogg) zich hier iets van aantrekken... persoonlijk denk ik van niet

[Verwijderd]

Als ze dat niet dan komen er geen grote commercieele toepassingen mee tot stand.
De filmindustrie gaat niet meewerken aan codecs waarin geen goede DRM optie zit, dan blijven ogg en xvid leuk voor de hobbyisten maar in DVD spelers zullen ze niet of nauwelijks terug te vinden zijn.

[Budha]

De filmindustrie zal zeker niet meewerken aan een formaat zonder DRM, maar ik betwist dat daarom andere codecs geen toekomst hebben.

Eerst waren er alleen vage, kleine merken die mp3 ondersteunden in hun dvd-spelers. Inmiddels is er zowat geen A merk dvd-speler meer zonder mp3 ondersteuning.

Kiss heeft de volgende trend ontketend op DivX gebied. Inmiddels heeft Philips ook al een speler en zijn er al tig B merken die in dit segment concurreren.

Als de vraag naar DivX-spelers toeneemt zal uiteindelijk het aanbod ook wel toenemen.

[Verwijderd]

inderdaad klinkt dit heel verdacht, de meeste apparaten die ik ken zullen in de toemst juist geen WMV ondersteunen. Mobiekltjes gaan bijna allemaal voor MPEG4;Trouwens als ik thuis iets bekijk in Quicktime ziet het er pakken beter uit dan in WMV. Maar ik moet wel zeggen dat datzelfde Quicktime er op windows minder goed uit ziet dan op mijn mac.

[EXX]

Hebben we die videocodecs eigenlijk binnenkort nog wel nodig?

Als ik een eerder geposte berichte over Blu-ray recorders lees (50 GB data op een disk), dan kun je daar je video net zo goed uncompressed (of compressed met een lossless compression) op kwijt.

[FatalError]

Voor HDTV is dat echt wel nodig.
2 uur HDTV film in MPEG2 kost al 15 GB, lossless zou dat nooit op 50 GB passen.

[Jace / TBL]

Dat denk ik niet, 2 uur HDTV uncompressed kost meer dan een Terabyte Met een lossless compressie krijg je dat echt niet in 50GB.

[jvo]

En in 50 GB ook niet
(Ik denk niet dat je 50 MB bedoelt.)

[Jace / TBL]

eh, ja

[stewie]

dan worden ze geript met een nog hogere kwaliteit
met mpeg 2 of mpeg4/divx/xvid.
ha ha

op een 8GIG Dual layer disk.

[stewie]

o en ik heb hier 2 sample files van Quictime mpeg 4 in VBR.
aangezien deze reviewer geen flauw benul heeft van deze functie.

en let ff op de bitrate van deze bestanden
deze sample is 1.5Mb VBR "indiana jones"
http://www.spymac.com/upload/gallery/user_6087/upload_85210.mov

en deze sample 6.9MB is Met VBR.
allemaal in echt iso mpeg4 " xmen1"
http://www.spymac.com/upload/gallery/user_6087/upload_87759.mov
ik denk dat de input bron van het mpeg4 bestand niet helemaal correct is windows.
Deze samples zijn 100% legaal en vallen onder de Sample Wet.
en let op de bitrate van vooral de eerste
net getests in windows AMD Athlon 2200+ XP werkt prima.
rechter muis opslaan naar disk om de bitrate te bekijken in quicktime

[QkE]

Waarom zouden ze naast xvid die codec van Nero niet meegenomen hebben?

[Verwijderd]

Hierzo, doom9.org. Heeft wel xvid en nero bij de vergelijking genomen, en is zowizo een goede site.

www.doom9.org/codecs-203-1.htm

NeroDigital has certainly made an impression, mostly in the speed department. Though what I suspected in the beginning has come true: We have a tradeoff between speed and quality and the former was clearly favored. Since NeroDigital is supposed to be used in standalone recorders and hence had to be limited in computational complexity, the results are still good, but ND isn't as detailed as its competition and it is somewhat blocky as well (though those are well hidden in many cases). I'm also no fan of being restricted to one application and the non editability of the Recode output is a major nono to me. I'd like to see this codec freed from the Recode corset.

[JMS 450]

Das dan weer mooi nieuws XviD is in verhouding de beste. en divx is een goede nr twee iets wat we konden verwachten.

[Buggle]

Dat is niet waar. DivX en Xvid zijn allebei MPEG4 codecs, het is ook niet voor niets dat beide decoder filters in staat zijn elkaar de decoden, wanneer ze compliant gemaakt worden tijdens het encoden (geen GMC en Qpel als ik het zo uit mijn hoofd doe).

[Verwijderd]

GMC en Qpel zijn allebei onderdeel van de MPEG-4 standaard.

Xvid's implementatie van GMC is geavanceerder dan de die van DivX, en is daardoor niet compatibel met de DivX decoder. Omgekeerd werken DivX-films met GMC wel op de XviD decoder.

In zowel GMC als Qpel zitten bij XviD op dit moment GEEN bugs.
In oudere builds was dit wel het geval, maar daar werd toen duidelijk voor gewaarschuwd en mensen die het alsnog gebruikt hebben toen verdienen een schop onder hun kont.

Ik vind zowiezo de keuze voor WMV9 raar, en de conclusie ook.
Hoewel WMV9 is gekozen om ondersteund te worden in een toekomstige standaard, is het een closed-source non-MPEG standaard.
Het is dus niet compatible met DivX, XviD, Quicktime, Nero en 3ivX en is tegelijkertijd traag en inferieur aan bv XviD.
Kiezen voor WMV9 is bovendien kiezen voor nog een markt waarin Microsoft mag gaan domineren. Wat dat voor gevolgen heeft voor een dergelijke markt laat ik aan jullie fantasie en gevoel voor computer-geschiedenis over.

Bovendien is het ronduit belachelijk om mensen WMV9 te laten kiezen in de veronderstelling dat DivX in de toekomst niet meer ondersteund zou worden. DivX ondersteuning in DVD-spelers neemt juist toe in plaats van af.

Groeten van de maintainer van de unofficial XviD FAQ.
http://www.vslcatena.nl/~ronald/docs/xvidfaq.html

[Verwijderd]

GMC en Qpel zijn beide ook gewoon onderdeel van de MPEG-4 standaard. Het is wel waar dat in verschillende versies van Xvid en Divx regelmatig bugs zitten in die tools.

[The Third Man]

Nee, GMC en Qpel zitten niet in de DivX standaard en worden dus ook niet door veel Divx-standalones ondersteund. Gelukkig breiden de fabrikanten de spelers nu met extra foefjes uit waardoor je niet per sé meer GMC en Qpel hoeft te laten schieten.

[Snikker]

http://www.cdfreaks.com/article/131

Hier een vergelijking van Xvid, DivX en Nero Digital.

[Verwijderd]

Er wordt gekeken in hoeverre de verschillende codec's geschikt zijn voor het comprimeren van zelfgemaakte video's om deze vervolgens op een cd te branden, of te e-mailen naar vrienden en familie.

De gebruikte beelden komen uit de films Matrix Reloaded, Spider-Man, X-Men 2 en Monsters, Inc.

Ben ik de enige die dit een rare keus vindt? Als je wilt beoordelen wat er overblijft bij de compressie van zelfgemaakte (DV?) video's, neem dan geen perfect uitgelicht ongecomprimeerd Hollywood-materiaal als basis.

[The Third Man]

Ik geloof dat je vergeet dat al die films ook gecomprimeerd op DVD worden aangeleverd, of dacht jij dat MPEG2 lossless was

[zeekoe]

MPEG2 is volgens mij vrijwel lossles (in ieder geval ten opzichte van MPEG4)
De keyframes worden uncompressed opgeslagen, de andere frames worden wel een beetje gecomprimeerd.

[Verwijderd]

Tja, leuk zo'n vergelijking van cdfreaks, maar als ze dan de screenshots nieteens op precies hetzelfde tijdstip nemen, kan ik die vergelijking al niet meer serieus nemen. Dan zeg ik: laat zoiets over aan doom9

[mad_dog]

als ik even snel een niet onderbouwde mening van geven: Als hieruit blijkt dan wmv9 en divx het beste zijn, kan je er van uit gaan dan xvid dus op hetzelfde niveau staat. Ik denk zelfs dat xvid beter is (eigen ervaring en blijkt ook uit vele andere tests op internet (staat ook in artikel) ) dan divx. Kortom kies voor xvid.

Ikzelf comprimeer me home videos altijd op wmv9, en dvds doek altijd naar xvid. Dit zijn verruit de beste keuzes als je het mij vraagt

[ijdod]

Om een probleem met xvid te illusteren: met welke build, en van wie? Xvid is geen onbekende van artifacts als de build waar de film mee ge-encodeerd is afwijkt van de build waarmee hij afgespeeld wordt.

[Verwijderd]

pcies ze zijn bij XviD 1.0 RC3 nog ff geduld en de final release is er. http://www.doom9.nl/

zie ook:
http://roeder.goe.net/%7Ekoepi/xvid.shtml

[Verwijderd]

Laatste build, van Koepi bijvoorbeeld. Werkt als een trein, en gratis, en minstens zulke goede kwaliteit als DivX of WMV9 (beter zelfs, naar mijn ervaring), en open source (dus nooit DRM). Easy choice

[Dj Neo Ziggy]

Volgens mij was mp4 ook bedoelt voor mobiele toepassingen.

[Carbon]

Volgens mij was mp4 ook bedoelt voor mobiele toepassingen.

Niet helemaal juist, 3GPP (een onderdeel van de MPEG-4) is daarvoor bedoeld.

Meer info: http://www.apple.com/mpeg4/3gpp/

http://www.m4if.org/resources/mpeg4userfaq.php

[mace]

Ze doen een paar dingen niet goed:

1) ze croppen (bijsnijden) de video niet, dus er worden waardeloze zwarte balken geëncodeerd.
Dit werkt de kwaliteit tegen

2) Ze hebben te weinig codec's, Xvid mis ik hier erg, dit is IMO de codec met de beste detail/blokkerigheid verhouding (als je de blokken vermindert, gaat er altijd detail verloren).

3)Ook mis ik de nero digital codec, welke de snelste is en voor die snelheid goede kwaliteit neerzet (ik wacht zelf liever wat langer, maar ND is erg rap.)

/edit: typo's

[KMK]

1) is niet waar.. Kijk maar naar het WMV plaatje daar is veel te veel gecropped.
Dus er wordt wel gekrocropt

[Verwijderd]

Ik vind het grappig, maar wel begrijpelijk, dat ze de resultaten in een jpeg-file weergeven. Het schiet natuurlijk niet veel op om een lossy bestandsformaat te gebruiken voor de plaatjes. Hiermee is het goed mogelijk dat er details verdwijnen door de compressie van de jpeg zelf, die in de eindresultaten van de encodes nog wél aanwezig waren.

[airliner]

jpeg kan behoorlijk wat hebben hoor, misschien niet als je met ms paint (vb) opslaat, maar met adobe ps of vergelijkbare software kan je de kwaliteit instellen, dan kan je bitmap (ongecomprimeerd) evenaren

[DynaMikeY]

Hou wou je een lossy formaat het losless origineel laten evenaren???

Ik zelf geef de voorkeur aan MPEG2 compressie, omdat deze bij hogere bitrates een betere kwaliteit geeft. Uiteraard is dat niet relevant voor deze test, omdat het op CD en internet gezet moet worden.

[jiriw]

nounou .... dat zit wel heel dicht tegen een flame aan ..... (onderbouwing graag)
Hoe hoger je de kwaliteitssetting bij JPEG instelt, hoe minder lossy de graphics worden gecomprimeerd. Het resultaat neemt dan natuurlijk wel meer schijfruimte in beslag... dat is een afweging die je zelf moet maken..
Met een lossy codec met goede kwaliteitsinstellingen kan je dus de kwaliteit van lossless benaderen door de kwaliteitsinstelling hoger te zetten. In theorie zou je zelfs kwaliteitsinstellingen zo hoog kunnen zetten dat alle beeldinformatie behouden blijft. Dan heb je dus met een "lossy" codec een plaatje/filmpje/andere data "lossless" getransformeerd (let op dat ik hier geen gecomprimeerd gebruik want het is best mogelijk dat je meer data nodig hebt om met een gebruikt algorithmen alle informatie van je orgineel te behouden dan dat het orgineel zelf groot is ... Ik weet nu eenmaal niet zoveel van het JPEG algorithmen dat ik daar een fatsoenlijk onderbouwde uitspraak over kan doen)

[Verwijderd]

Mja, PNG en andere lossless compressiemethoden bestaan tenslotte ook al jaren.

En over iedereen die denkt dat JPG op zijn hoogste instelling lossless is: compress en uncompress eens een BMP van een gedetaileerde foto en doe een bitcompare van het origineel en de uiteindelijk uncompressed resultaat

[irritableskillz]

Kijk dan ook even gelijk op doom9.org voor een zeer uitgebreide codec test waar wel onder andere xvid en nero digital in op zijn genomen.

[PjotrX]

Je moet is de volgende thread op de forum van doom9 is bekijken, hier wordt hevig gediscusseert over de kwaliteit van verschillende codecs, waaronder ook twee nieuw vp6.2 en een nieuwe codec van real die behoorlijk goed presteren. De thread wordt ook nog geupdate als nieuwe versies van codec beschikbaar zijn. http://forum.doom9.org/showthread.php?s=a1e2c5a6ecd60dc7dc9efd8a021d36 0c&threadid=64789

[imagica]

Wat ik jammer vind is dat de playback gemakken niet meegenomen zijn, WMV(9) heeft een nare eigenschap dat als je scrolt door het video het filmpje tot 4 seconden alleen geluid weergeeft (heeft met encoden en Iframes te maken) tot er weer een full-frame komt, het lekker zoeken naar een bepaalde scene in de film is vrijwel niet te doen in deze codec.

Over de kwaliteit van Quicktime, trailers op apple.com zijn anders van uitmuntende kwaliteit voor de gemiddelde 30Mb in HQ breedbeeld. ben nog geen betere site tegengekomen met zulke goede kwaliteits trailers.

@stewie, waar kan ik iets vinden over de sample wet en waaraan je moet voldoen ? Ik wil binnenkort ook stukjes video online plaatsen van copyrighted materiaal/films.