Het afgelopen jaar is er stukje bij beetje meer informatie vrijgekomen over de nieuwe Windows-versie met als codenaam Longhorn. Eén van de onderdelen die in deze versie aangepakt zal gaan worden is het bestandssysteem. De meest recente versies van Windows kunnen omgaan met het FAT32- en het NTFS-bestandssysteem. In Windows Longhorn moet hier het Windows Future Storage, afgekort WinFS, aan toegevoegd worden. WinFS zal een extra laag vormen bovenop een bijgewerkte versie van NTFS. De 'basistaken' van het bestandssysteem, zoals bestandsmanipulatie, blijven bij NTFS, terwijl de nieuwe features door de laag WinFS toegevoegd worden. Het zal niet verplicht zijn om gebruik te maken van WinFS in Longhorn, waardoor Longhorn ook prima zal draaien op FAT32-systemen, al zal er dan geen gebruik gemaakt kunnen worden van WinFS. Over de technische uitwerking van WinFS hebben wij al eerder geschreven in dit nieuwsbericht.
Alle Windows-versies slaan gegevens en bestanden op dit moment zonder noemenswaardige kenmerken op. Als er gezocht wordt via de zoekfunctie, dan kan er maar met mate gebruik gemaakt worden van speciale zoekopties om bepaalde bestanden uit te sluiten en andere juist weer in te sluiten. Over het algemeen is dat geen groot probleem omdat extra zoekprogramma's of bestands- of mediabibliotheken het terugvinden van bestanden eenvoudiger maken. In WinFS moeten deze mogelijkheden echter al standaard in het bestandssysteem aanwezig zijn. Om dit te bereiken gaat er metadata, in de vorm van XML, aan ieder bestand toegevoegd worden met daarin informatie over de auteur, de modificatiedatum, bestandsgrootte enzovoort. Daarnaast zal er informatie worden toegevoegd over de inhoud van het bestand dat is opgeslagen, welke informatie precies wordt opgeslagen wordt bepaald via zelf te definiëren schema's.
Windows zal in staat zijn om gebruik te maken van deze metadata om op basis daarvan bepaalde semantieke relaties te leggen tussen bestanden. Zo zullen bij een zoekopdracht de bestanden en andere gevonden data, zoals e-mail en contactpersonen, gegroepeerd worden weergegeven op basis van de metadata en zal het mogelijk zijn om op basis van de aanwezige relaties snel extra informatie of bestanden op te zoeken. Alle bestanden, data en gegevens worden in WinFS items genoemd. Hieronder vallen dus niet alleen bestanden zelf, maar ook e-mails, contactpersonen uit het adresboek en afspraken uit een kalenderapplicatie. Standaard worden er een aantal schema's meegeleverd waarmee de XML metadata beschreven wordt, maar ontwikkelaars kunnen deze ook zelf schrijven waardoor er ook custom relaties gelegd kunnen worden tussen items. Daarnaast kunnen aan items ook opdrachten gehangen worden om bijvoorbeeld een programma te starten.

Itemmanagement is niet de enige taak die WinFS moet gaan uitvoeren. Een van de andere taken is Info Agent, een service waarmee bestandstaken geautomatiseerd kunnen worden. Hoe dit precies ingevuld gaat worden en welke taken uitgevoerd mogen worden door Info Agent is afhankelijk van de gebruiker. Deze kan dit namelijk volledig volgens een aantal vastgelegde regels definiëren. Een andere taak die WinFS is toebedeeld, is synchronisatie. Deze service kan gebruikt worden om bepaalde data, bijvoorbeeld contacten of documenten, die verspreid zijn over verschillende partities, storage disks of zelfs - externe - computers met elkaar te vergelijken. Aangezien WinFS nog volop in ontwikkeling is zullen er vast en zeker nog wijzigingen doorgevoerd gaan worden. Vast staat in ieder geval wel dat alles draait om relaties die gelegd kunnen worden tussen de items in het bestandssysteem. De visie van de ontwikkelaars is om van WinFS een soort relationele database te maken.