Intel verkondigt 'High Definition Audio'-specificatie

Op de site van Intel staat het persbericht dat het bedrijf een nieuwe naam heeft voor zijn next-gen audio-specificatie, namelijk 'Intel High Definition Audio'. De nieuwe specificatie die voorheen bekend stond onder de codenaam Azalia zal de kwaliteit van consumenten-audio naar de pc brengen, zo meldt het bericht. Intel heeft nauw samengewerkt met andere bedrijven om zo een breed inzetbare en flexibele architectuur te ontwikkelen die ook in de toekomst ruimte biedt voor verdere ontwikkeling.

Met deze specificatie wordt audio van hoge kwaliteit zowel bij opname als weergave mogelijk op pc's, wat voorheen behouden was aan hi-fi sets. De nieuwe architectuur biedt hierdoor de mogelijkheid tot multichannel 192 kHz, 32-bit geluid, waarmee de lat voor pc-audio weer hoger wordt gelegd. Intel verwacht de nieuwe specificatie midden dit jaar onder een royalty-free licentie uit te geven en deze zal al in de nieuwe Grantsdale-chipset die voor de eerste helft van dit jaar staat gepland worden geïmplementeerd.

Reacties (95)

[EricJH]

Zo nu even een audiofiel aan het woord.
Die 32 bits zijn echt onzin. Of staat 32 bits voor het aantal bits waarmee de filters achter de komma rekenen? Dat is nl. wel logisch. Dan zal er wel sprake zijn van 24 bits audio met 8 bits achter de komma voor het rekenen. Dat van die 32 bits zal wel weer door een marketing jongen of meisje bedacht zijn

24 bits is een mooie standaard die we nog helemaal niet kunnen waarmaken. Het heeft een bv. signaal/ruisverhouding van 146 dB. Ik ken maar één Hi End voorversterker die dat haalt Hij meet beter dan 140 dB S/N. Een pre amp van Mark Levinson. Die is uit twee delen opgebouwd. Eén voor de voeding en de schakelelectronica en de ander voor de pre- amp zelf. ADC's en DAC's halen dat nog niet. Zelf alle maffe tweakers hier kunnen dit niet bij elkaar tweaken: een DACje voor in of aan de PC met S/N 146 dB.

Wat wel goed is dat bij hogere sampling frequenties de inschakeltijd van het signaal, die veroorzaakt wordt door het digitale filter, net zo snel wordt als de oude analoge tape. Het inschakelverschijnsel is lange tijd niet gezien als bron van vervorming van het signaal. Er treed een versmering op bij het inschakelen van het signaal.Lees deze paper van dCS er maar op na: http://www.dcsltd.co.uk/papers/aes97ny.pdf .

Dus het nut van een hogere samplingfrequentie zit hem niet in dat boventonen boven de 20 kHz nu wel meegenomen worden maar dat de transientresponse verbetert en er dito minder vervorming door versmering in de tijd optreedt.

Er valt nog een klein ding te zeggen over waarnemen boven de 20 kHz. er is ooit eens in Japan gepostuleerd dat een membraam op het oog trillingen boven de 20 kHz,tot 30kHz, zou kunnen registreren. De wetenschapper in kwestie ging nog iets verder door te beweren dat Gamalan muziek zijn rustgevende werking (produceert meer alfagolven in de hersengolven) aan de harmonischen boven de 20 kHz.te danken zou zijn. Helaas nooit meer iets vernomen over de (on)waarheid van deze theorie.

En de 16 bits waarvan men vroeger dacht dat het wel genoeg zou zijn: dat is dus ook niet zo.Dat bleek al in de 80 er jaren in de opname studio's. 24 bits is gewoon een veel te ruime jas; gewoon op de groei gekocht. omdat je het natuurlijk maar nooit weet hoe de dingen zich ontwikkelen.

[Verwijderd]

Hoewel het menselijk oor tonen boven de 20kHz niet waar zou kunnen nemen, is uit laboratorium-onderzoek enkele jaren geleden gebleken dat mensen wel een significant verschil ervaren tussen muziek met als max. frequentie 20 kHz en muziek als max. frequentie 40kHz. Een verklaring ervoor hadden de onderzoekers niet (maar dat was ook niet het doel van het onderzoek)

[dasiro]

Zo nu even een doorsnee consument aan het woord.

imho zitten hier bijna geen consumenten op te wachten eerlijk gezegd. Allemaal goed en wel dat het wat voller klinkt, maar de normale mensen zijn al bij met een MP3 die in 128 of 192 kbps is ge-encodeerd.

Net zoals die buizenversterker op een of ander (aopen ?) moederbord, audiofielen: waaauuw, andere 95% van de markt: huh, kosten voor niets.

[wimwest]

Eindelijk iemand die het begrepen heeft. Digitale filters voor 44,1kHz sample freq. moeten ontiegelijk steil filteren op 20kHz (binnen 2kHz van 0dB naar -100dB!!), dit betekent lange filters (200 taps) en lange uitslingertijden. Voor hogere sample frequenties hoeven de filters veel minder steil te zijn. voor 96kHz sample frequenties heb je een overgangs band van 20kHz tot 48kHz (= 28kHz) om van 0dB naar -120dB te gaan!
32 Bits is gewoon kul (192 dB S/N) zelfs om afrondings fouten op te vangen. 24 bits is daarvoor ruim voldoende.

[burne]

maar dat de transientresponse verbetert

Dus jij hoort het verschil tussen een sinus en een blokgolf van 15KHz? Knappe truuk.

[Synthiman]

Heeft het nut?

24 bit: We praten hier over de dynamiek. (Het verschil tussen zacht en hard om even kort door de bocht te gaan!)

Signaal ruis verhouding? Geen argument! Een goede installatie met goede DA converters van 16 Bit 44,1 kHz, geeft een dermate goede signaal / ruis verhouding, dat bij hoog volume instelling er in de stille passages geen ruis hoorbaar is! Dus hiervoor geen reden om naar 24 bit en laat staan hoger, te gaan.

Dynamiek? Het verschil tussen zachte en luide passages wordt bij 24 bit uitgerekt en wel op een "helaas" non-lineare manier. Het gevolg: hard is TE hard en zacht is TE zacht. Voorbeeld: om de tekst bij een film te verstaan als er gefluisterd word, zet je je versterker zo, dat je het net verstaat. Bij de eerstvolgende luide passage moet je het geluid weer zachter zetten en zo blijf je bezig! (Yamaha raad in zijn gebruiksaanwijzing van een surround versterker unit aan om voor thuisgebruik de 16 bits mode te kiezen, 24bit is voor gebruik in een zaal) Daar intel het hier over CE (Consumer Electronics) heeft lijkt mij dat ze hier dus met 32 bit de boel toch een ideaal schetsen dat niet met de praktijk overeenkomt.

Er zijn mensen die beweren dat 24 bit wel zin heeft voor zaken zoals het uitsterven van een galm bijvoorbeeld. Persoonlijk kan ik echter leven met 16 bit en zie ik niet echt de noodzaak in van 24 bit. Ik vind het zelfs eerder storend dan nuttig. (Zie hierboven)

Let wel! Ik praat nu over de converters. Het heeft voor afronding intern bij multitrack recording WEL zin. Echter, dat is wederom al lang van toepassing: een beetje fatsoenlijk stukje software doet dit al jaren! (Ook bij effect berekening, galm, delay etc.)

Tenslotte: De converters bepalen uiteindelijk in eerste plaats de kwaliteit van je geluid. Maakt niet uit wat je erachter hangt, als de converters bagger zijn, is het eindresultaat ook bagger!

Frequentie 196 kHz: insiders spreken bij deze sample frequentie over lab-toepassing. Deze frequentie wordt gebruikt voor oa geluids-analyse. Hierbij gaat het voornamelijk om geluiden met hoge frequenties die naar beneden getransponeerd worden. In de muziek wereld is 96 kHz eigenlijk de limiet. (Altijd wel grapjassen die de uitzondering vormen, okee!)

"44,1kHz klinkt niet zo goed! Vinyl/96kHz klinkt beter!": Een vaak gehoord argument. Naar mijn mening een ONZIN argument!
Hoewel er theoretisch meer spreekt voor vinyl (LP), blijkt dit in de praktijk veel minder waar te zijn.
Men gaat vergelijken! Op de zelfde installatie (hoop ik tenminste toch). Ik neem als voorbeeld: Gino Vannelli - Powerful people. Deze plaat draaiden we veel op feestjes. Na deze op CD aangeschaft te hebben, kan ik niet anders dan vast te stellen dat deze inderdaad warmte mist!
ECHTER dit ligt niet aan het medium CD!!!! Het ligt aan het feit dat het materiaal niet behandeld is voor gebruik op CD. Luister je bijvoorbeeld naar Sgt. Peppers van The Beatles, dan hoor je een perfect product, dat niets te wensen over laat.
Zomaar vergelijken tussen vinyl en 44,1 kHz CD is dus onzinnig.

Is 96 kHz beter?

Net als bij 44,1 kHz is er bij de 96 kHz converters ook verschil in kwaliteit. Zo is het niet automatisch zo dat de converter van 96 kHz beter klinkt dan die van 44,1 kHz. Persoonlijk geef ik nog steeds de voorkeur aan goede 44,1 kHz converters. (Tascam)

Zoals iemand reeds eerder vermeldde: de meeste electronische muziek-instrumenten werken met 44,1 converters. (Enkele uitzonderingen daar gelaten).
Dus vanuit dat oogpunt is er eigenlijk ook niet direct een noodzaak om naar 96 kHz te gaan.

Muziek klinkt laatste jaren killer hoor ik mensen zeggen! Ze weten echter niet waardoor het komt en gissen maar wat naar de oorzaak.

Misschien een tipje van de sluier?
Kijk eens naar de prijs van een losse converter, als losse component en je zult ontdekken dat er een gigantisch verschil is in prijs. 44,1 is veel duurder!!!
De laatste jaren zijn veel studio's 96 kHz converters gaan gebruiken. Deze 96 kHz converters zijn volgens insiders in de studiowereld juist de veroorzakers van het "kille" geluid! De 96 kHz converters worden gebruikt voor de multitrack opname. Uiteindelijk wordt er dan toch op 44.1 gemasterd. En dan zegt de luisteraar: "zie je, CD klinkt koud!" Een vertekend beeld dus! Opnames met goede kwaliteit converters op 44.1 kHz laten op dit moment de nieuwe 96 kHz converters het nazien! (Of beter gezegd: naHOREN)

Mensen zijn gewend meer kHz (MHz) is beter.
In de computerwereld is dat al niet altijd waar en in de audiowereld al helemaal niet.
Welnu als mensen toch automatisch denken dat 96 kHz beter is en de industrie enorm veel geld kan sparen t.o.v. 44,1 kHz, dan zou de industrie een dief van eigen beurs zijn als ze dit buitenkansje niet zouden benutten. Zelf vind ik dit schandalig en "boerenbedrog", maar goed, wie ben ik.

De studiowereld: Veel van de kwaliteit van je muziek hangt ook af van de OPNAME! In de studiowereld is er ook sprake van verschillende "kampen". Zo heb je multitrack recorders. Grofweg: Tascam of Alesis. Tascam is stuk duurder, maar heeft naam de betere converters te hebben. Alesis zou "kil" klinken. Door de toch flink lagere prijs is Alesis toch in de meeste studio's terecht gekomen.
De master-recorder: Veelal Tascam DA-30. (Studio-standaard, DAT-recorder). Voor de vinylaanhangers: heel veel LP's zijn gemasterd op deze recorder alvorens het op vinyl kwam en dus is het geluid ook door het AD/DA proces gegaan!

Wil je kwaliteit enigszins objectief testen, dan vind ik dit een leuke: Pak een Minimoog (analoge synthesizer) En vergelijk de opname met het live-geluid. Ook is het luisteren naar een cello een aanrader. Klinkt de cello realistisch, dan zit het meestal wel snor.

Nog een leuke test: Beluister een Fairlight CMI IIx en vergelijk met een Ensoniq Mirage. (Beiden 8 bitters en ca. 32 kHz). Technisch gezien qua specs. vrijwel identiek. De Mirage gaat snel vervelen. De Fairlight sla je 3 noten aan en dan ga je op de bank zitten luisteren. Na een uur verveelt het nog niet!

Mijn persoonlijke eindconclusie: 44,1 kHz 16 bit is voor mij het einde.

Nog even over het "latentie" verhaal: Latentie is alleen lastig met multitrack opname. Als je op een drumstel slaat dat 1 meter van je oor af staat, dan duur het ca. 2 milliseconden alvorens het geluid je oor bereikt. De meeste moderne recording-kaarten/units hebben een latentie die zonder meer werkzaam is. (Kan hier nog dieper op ingaan maar laat het hierbij).

De muziek industrie zal natuurlijk wel graag naar een hogere standaard gaan. Kunnen ze veel muziek NOG een keer verkopen omdat het nu "beter" klinkt!

Edit: Typo's

[pilo2710]

Nou, dat wordt nogal wat als ik het zo lees. 192Khz, 32-bit. Ik vraag me alleen af of je dat met het menselijk oor kan horen. Het is wel een grote stap vooruit. Normaliter is het 44.1 Khz en 16-bit en dat is al meer dan acceptabel voor de meeste mensen. Ik ben benieuwd!

[The Jester]

Dat maakt wel degelijk verschil, aangenomen tenminste dat je een fatsoenlijk bedrag voor je speakers reserveert....
Een LP heeft een duidelijk slechtere kanaalscheiding en S/N-ratio dan een CD, maar klinkt veel warmer.
Da komt o.a. vanwege de harmonischen.
Elke toon/noot heeft harmonischen die een veelvoud zijn (in hoogte) van het origineel. Voor het oor een genot, voor analoge transmissie een crime. Iedere techie van mijn generatie wordt misselijk bij het horen van de term The third harmonic!

Wanneer de harmonischen boven de gehoorgrens liggen en eruit worden gefilterd, gaat dat tóch ten koste van de 'klankkleur'.

Omdat een CD gesampled wordt met 44.1KHz, heb je in theorie een bereik van 22,04KHz. Een deel van het signaal wordt echter voor ander zaken dan PCM gebruikt, zodat je tot 20 KHz komt. Alle harmonischen boven de 20KHz zijn derhalve niet aanwezig, hetgeen verklaart waarom een stuk vinyl warmer klinkt...

Door de sampling rate te verhogen kun je dit verlies beperken. Door de word-lengte (16/24/32-bits te verhogen, kun je de D/A conversie nauwkeuriger maken, zonder het spectrum te vergroten. 192KHz aan 32 bits is derhalve een hele verbetering. Wél is het zo, dat verdere vergroteringen steeds minder resultaat hebben. Denk maar aan het verschil tussen 8-bit en 16-bit kleur t.o.v. 16 en 32 bit kleur. Het verschil is er, is zichtbaar, maar duidelijk minder schokkend dan het 8/16-bit verschil.

Kortom: een goede ontwikkeling, zolang het maar niet tot in het extreme doorgevoerd wordt. De informatie moet namelijk wél ge-processed worden, hetgeen grote eisen aan de hardware stelt. ga maar na: 1 seconde muziek op een conventionele CD is 44.100*16=705.600 bits. Diezelfde seconde muziek volgens de IHDA-norm is 6.144.000 bits, ofwel een factor 8,7. Bovendien betekent deze norm de doodssteek voor de audio-CD, gezien de beperkte opslagcapaciteit.

[marsattacks]

>> Een deel van het signaal wordt echter voor ander
>> zaken dan PCM gebruikt, zodat je tot 20 KHz komt.

Wat een onzin. Als je een cd ript heb je 44100 stereo samples per seconde. Daar wordt geen bit van voor 'andere zaken' dan geluid gebruikt.

[TheLemon]

Inderdaad. Dat het tot 20KHz loopt komt doordat er gewoon keihard lowpass gefilterd wordt boven de 20KHz, dit doen ze ter voorkoming van aliasing ('spook' frequenties als gevolg van het samplen).

[Verwijderd]

Technisch gezien heb je gelijk, er zijn inderdaad 44100 samples per seconde bij een conventionele CD. Echter The Jester heeft het niet over het aantal samples maar over de frequentie van het geluid.

Geluid is een golf. Een golf heeft een piek en een dal. De toonhoogte van het geluid word bepaald door de frequentie van de golf (hoe vaak een volledige golf van piek tot piek voorkomt per seconde). De geluidsterkte wordt bepaald door de amplitude van de golf (hoe hoog de piek en hoe laag het dal is). Als je kijkt naar een zuivere toon van 22.05 KHz heb je dus minimaal 44100 samples nodig. Je moet namelijk minstens een piek van een bepaalde amplitude en een dal van een bepaalde amplitude registreren.

[0rbit]

Ja, de Nyquist-frequentie ja. Wat zeg je nu anders dan de heren TheLemon en marsattacks?

[Verwijderd]

Daar moet je dan ook nog ff bij vertellen dat een zuivere toon een sinus golf is en dat

signaal aan ... uit .... aan .... uit


een blokgolf oplevert .. daar kunnen ze dan wel weer enigzins filters voor bouwen, maar in dat geval moet je kiezen uit een zuivere blokgolf van 20KHz of een zuivere sinusgolf van 20KHz (of iets wat daar tussen in ligt). En volgens mij zijn de harmonischen van een blokgolf en van een sinusgolf echt HEEL anders..

[Verwijderd]

en jij moet niet vergeten dat een blokgolf uit oneindig veel sinusgolven bestaat..
sin(x)+(1/3)sin(3x)+(1/5)sin(5x)+(1/7)sin(7x)+(1/(2n+1))sin((2n+1)x)

[Adion]

Sorry hoor, maar hier geloof ik toch niet zo veel van.
De meeste versterkers (en zeker 10 jaar terug) gaan al niet hoger dan 20kHz, en ook speakers gaan zelden hoger dan 20kHz.
Soms zie je al eens 30 ofzo, maar daar houd het toch echt op.
Ook elementen voor een platenspeler zullen zelden hoger dan 20kHz gaan, dus de enige reden dat een plaat warmer klinkt is waarschijnlijk omdat er minder hoge tonen inzitten.

Volgens mij is 16bit/44.1kHz echt wel genoeg voor eindgebruikers.
Dat men in studio's 24bit/96kHz gebruikt omdat er nog veel bewerkingen moeten gebeuren kan ik ook nog wel begrijpen.
Maar 32bit/192kHz zie ik toch echt geen nut in.

[merijnen]

Maar tegenwoordig met de nieuwe specificaties voor SuperAudio CD en DVD-Audio is de lat voor versterkers en speakers een stuk hoger gelegd. Er zijn ook al nieuwe sets van bijvoorbeeld Sony waarbij de versterker en speakers tot 50000 Hz gaan. En natuurlijk dure losse versterkers van bijvoorbeeld Pioneer, Denon, Yamaha en Sony gaan ook tot zo hoog. Door deze ontwikkeling komen er uiteraard ook speakers op de markt die deze tonen kunnen weergeven.

Tijden Veranderen!

[mjtdevries]

Waarbij toevallig maar even "vergeten" wordt te melden dat een pick-up weer een heleboel mechanische beperkingen heeft, die die theoretische voordelen weer teniet doen.

Maar ach, die discussie voeren audiofielen nu al jaren, dus die wordt hier niet opgelost.

[Grrrrrene]

[quoteEen goed pick-up element bijv. een Van den Hul - The Colibri gaat van 5 Hz. tot 65KHz.
Het enige waar een pick-up op moet toegeven ten opzichte van een digitale bron is de kanaalscheiding en de signaal ruis verhouding.[/quote]

Maar na 10 keer draaien is er van dat hoge frequentiebereik weinig over, lijkt me. Dat is weer het nadeel van de mechanische manier van lezen. Ik denk dat voor beide kampen (LP en CD) de SACD straks de oplossing gaat worden, in 1 keer beide monden gesnoerd

Maar is het niet zo dat harmonische geluiden elkaar kunnen opheffen, en dat je dus +70000 en -65000 kan krijgen, dan hou je +5000 hz over, en dat kun je wel horen...
Maar meestal zetten ze die harmonische herrie al in hoorbaar geluid om, voordat deze op de cd wordt gezet, waardoor je die zeker wel kunt horen...

Maar dat zou toch al in de mic moeten zijn gebeurd tijdens de opnames? Ja, 'k weet er verder ook niks vanaf hoor, maar het lijkt me sterk dat als 2 verschillende frequenties elkaar kunnen opheffen, dat pas bij het digitaliseren gebeurt...

[mjtdevries]

@smartsys

Je geeft nu precies aan waar het probleem met deze discussies ligt.
Een buizenversterker vervormt, maar jij vindt dat geluid aangenaam rustig.
Maar wat is nu beter? Jij zal de buizenversterker "beter" vinden, terwijl een ander de transistor "beter" vindt omdat ie niet vervormt.
Zolang die definitie van beter niet duidelijker is heb je een oeverloze discussie.
LP klinkt aangenaam en CD is te schel. (werd vooral in het begin geroepen). Maar wat was nou het geluid dat het beste het orgineel reproduceerde? Want als je aan LP gewent bent mag CD anders klinken, maar dat betekent dan niet dat de LP daarom beter is.

Zo vindt iedereen dat een 128k mp3 niet hetzelfde klinkt als een CD. En daarom is een mp3 dus minder goed.
Maar als je een dubbelblinde test doet, dan blijkt dan men soms wel verschil hoort, maar dan juist de mp3 mooier vind klinken. (c't magazine heeft dat bij een stel audiofielen getest)

Dus als iemand de discussie wil voortzetten eerst maar eens definieren waar je het over wilt hebben. Zo plezierig mogelijk geluid, of zo nauwkeurig gereproduceerd geluid?

[smartsys]

Blijkbaar heb jij geen idee waar je over praat.

Een versterker heeft een bandbreedte welke in sommige gevallen tot van 0 tot ruim 100KHz. doorloopt. In de specificaties wordt vaak echter alleen het vermogen en de daarbij behorende vervorming binnen een opgegeven bandbreedte opgegeven. Dat wil niet zeggen dat de versterker niet buiten dat gebied kan werken. Veel luidsprekers gaan inderdaad niet verder dan 22 of 25KHz. maar dat is waar het -3dB punt ligt. Daarboven wordt wel weergegeven, maar minder luid.

Een goed pick-up element bijv. een Van den Hul - The Colibri gaat van 5 Hz. tot 65KHz.
Het enige waar een pick-up op moet toegeven ten opzichte van een digitale bron is de kanaalscheiding en de signaal ruis verhouding.
Waarom een pick-up warmer klinkt is omdat er geen samples worden gemaakt van een origineel. Bij iedere bemonstering van informatie weg. Het is welliswaar micro informatie, maar juist deze micro informatie geeft rust aan muziek.

[MaxxBass]

Maar is het niet zo dat harmonische geluiden elkaar kunnen opheffen, en dat je dus +70000 en -65000 kan krijgen, dan hou je +5000 hz over, en dat kun je wel horen...
Maar meestal zetten ze die harmonische herrie al in hoorbaar geluid om, voordat deze op de cd wordt gezet, waardoor je die zeker wel kunt horen...

Het idee wat je krijgt dat vinyl warmer klinkt is iets wat hifi liefhebbers graag vermelden, maar dat is volgens mij alleen omdat je met een pick-up kunt stoeien met elementen en dergelijke, en dus je geluid kan aanpassen aan je smaak... dat kun je met de meeste cd-spelers niet.

De meeste pick-up liefhebbers missen de jusite DA conversie (die bij de eerste cd-spelers niet de beste waren), en daarbij heb je bij een platenspeler ook nog sprake van resonantie, die muziek uit de luidsprekers trilt door naar het element van de speler, waardoor je een soort 'sfeer' krijgt..

Met de moderne, betere spelers (Harman Kardon, enz..) is de DA conversie haast perfect... dus eigenlijk is het een beetje achterhaald...

[Verwijderd]

De ECHTE grote Merken als Denon en B&W doen absoluut niet mee met deze flauwekul.

Alleen de net-boven-budget merken zoals Sony propageren dit gebeuren...

En venyl klinkt niet warmer omdat hij meer hogere harmonischen heeft, maar omdat het zaakje beneden de 20kHz zo zwaar vervormd is. (Idem voor buizen versterkers.)

[smartsys]

Inderdaad is ook een nadeel van pick-up het mechanische contact tussen naald en vinyl waardoor wrijving, warmte en dus slijtage optreed.

De kwaliteit van een LP gaat dus achteruit bij veelvuldig gebruik.

De opmerkingen welke ik hoor over trillingen etc. kunnen optreden wanneer je de pick-up niet goed ontkoppeld. Oftewel speciale racks met ontkoppelende plateaus, dempers en uiteraard de pick-up zelf kunnen een enorm verschil maken tussen een goed en een niet-goed geluid.
Ook CD en DVD spelers hebben overigens baat bij goed ontkoppelde en trillingsvrije ondergronden.

Wat ik hier echter merk is dat veel mensen er ten onrechte vanuit gaan dat een goed geluid alleen te verkrijgen is bij hele goede specificaties van de gebruikte apparatuur. Een buizenversterker mag dan wel vervormen, maar het geluid klinkt wel aangenaam rustig. Een rust die bij heel weinig transistor versterkers te realiseren is. Maar goed. Ik weet wat ik goed vind klinken. Ik vind dat de meeste buizenversterkers een aangenamer geluid uit dezelfde bron, of dat nu een CD of een LP is, en uit dezelfde speakers weet te toveren dan het meerendeel van de transistor versterkers. Ook weet ik dat een LP, al is het wat minder gedetaileerd, ook zeer aangenaam kan klinken, mits de pick-up en de rest van de apparatuur ook in orde zijn. Als iemand het tegendeel vind, dan is dat zijn of haar keus, maar geen van de technieken is slecht. Alleen iemands smaak kan verschillen waardoor de ene techniek de voorkeur krijgt boven de andere. Ik weet echter dat veel mensen nog nooit goed geluisterd hebben naar goede apparatuur en hun meningen basseren op wat ze in een hifi choice of weet ik veel welk blad hebben gelezen of hun vriendje of leraar natuurkunde hun heeft verteld. Dit soort mensen pik je er zo tussen uit en ze verzieken discussies op een irritante manier.

[SG]

192/20 ==19,5 samples voor 'n 20Khz golf dat houd in dat de digitale ruis vermindert wordt en hogere frequenties zuiverder worden door voldoende samples.
Aangezien daar
twee samples voor de hoogste weergeefbare freq is niet voldoende aangezien freqntie elke analoge waarde kunnen hebben zal bij een iets lagere freq je net periodiek die piek en dal missen maar net in de stijgende en dalende flank zitten.

dus voor de werkelijke hoogst weergeefbare freq die nog niet zo sterk vermangeld wordt door de sample limiet hou ik op 8 en dan kom je op 24Khz dat houd in als je tot 18Khz kan horen dat wat je dan nog kan horen toch redelijk zuiver wordt weergegeven.

[picobyte]

Dikke bullshit dus he
CD audio is al tig jaartjes oud en alles wat je daarmee vergelijkt aan huidige techniek moet gewoon beter zijn!
Zelfs MP3 op 128kb doet het al beter dan de originele CD specificatie
En uiteindelijk is het nog altijd de (buitengewoon slechte) speakerset die een stereosetje afschrijft op kwaliteit, wat prestatie betreft.
Want HiFi/surround dat is geen chip of speaker maar een geheel van uitgebalanceerd van de luiseraar en het systeem en bovendien heel persoonlijk.

[Jefrey Lijffijt]

MP3 is gewoon altijd slechte kwaliteit voor mensen met een goed gehoor.
Waar MP3 gebruikt van maakt is het feit dat wanneer je een toon hoort, je tonen in een bereik daaromheen die zachter zijn niet hoort. Deze worden gewoon niet opgeslagen en je hebt dus minder data om op te slaan.

Voorbeeld: je hebt een niet perfect gemiddeld gehoor, je hoort de toon die wordt afgespeeld slechter dan gemiddeld, maar lagere tonen hoor je normaal wel. Op de cd zul je dus die lagere tonen wel horen terwijl ze in de mp3 uberhaupt niet zitten.
Bij 196 kb valt dit bijna niet te horen maar ik kan 128 kbits mp3's persoonlijk echt niet aanhoren, gewoon dikke baggerkwaliteit voor mensen met een niet gemiddeld gehoor!

[RuddyMysterious]

Euh, ik dacht eerder dat mp3 gebruik maakt van afgeleiden en raaklijnen, en zo om de zoveel x-waarde (tijd) een punt neemt en dan de raaklijn berekent in dat punt van de orginele goniometrische functie (geluid is sinusfunctie, of een variant daarop).
En zo probeert men die functie dan te benaderen, door een mp3 vol te stouwen met vergelijkingen van raaklijnen die punten hebben die dichter bij elkaar liggen naarmate de bitrate omhoog gaat. Eigenlijk poepsimpel en slim systeem, maar het gaat bij mp3 om een benadering en niet om een analoge manier van weergeven. Daarom is mp3 in wezen nooit een exacte kopie van de originele file en is er altijd wel loss op. (bij hogere bitrates is die te verwaarlozen bij normaal gebruik)

[Verwijderd]

Neen, mp3 deelt het spectrum op in 32 banden van ongeveer 600 Hz. Vervolgens wordt gekeken in welke banden signaal gemaskeerd wordt door naburige, luidere signalen en welke signalen onder de gehoorgrens liggen. Dit hangt natuurlijk ook af van hoe hard je iets afspeelt, maar daar heeft Fraunhofer schijnbaar modellen voor.
Vervolgens wordt elk van die banden met het mininmaal benodigde aantal bits gecodeerd. Soms zelfs iets minder en dat hoor je dan als vervorming.

[Verwijderd]

MP3 op 128kb doet het al beter dan de originele CD specificatie?? HAHAHA
Hoe kom je daar nou weer bij. Ik heb nog nooit een MP3 bij 128kb/s gehoord die ik niet slechter vond klinken dan het de originele cd.

[_Thanatos_]

duh, als je van een CD naar MP3 converteert, kan het nooit beter, maar ik denk dat picobyte bedoelt dat het beter is, wanneer je converteert van bijv een vinyl. En dan naar 96KHz/24-bits. Dat is zeker beter dan CD-audio.

[LEiPiE]

hoop dat ze dan nu S/PDIF uitgangen standaard gaan maken... heb net m'n eerste versterker met 'glas' en dan dus ook m'n DVD speler met een optisch kabeltje aangesloten... wil nu al niet meer zonder

Voordeel van S/PDIF is dat de DA conversie dan tenminste niet in die 'geluidsvervuilde' PC gebeurt en je ook geen galvanische verbinding meer hebt (ergo minder bromproblemen).
Ben nu sowieso aan 't kijken naar een geluidskaartje dat niks hoeft te kunnen behalve digitale audio over glas te sturen, maar ja je krijgt er dan standaard meteen weer allerlei zooi bij.

Maar goed concluderend: Intel laat zien toch nog over inovatiekracht te beschikken EN het idee van open standaarden te ondersteunen, hulde!

[tweakerbee]

Je hebt S/PDIF ook in coaxiale vorm. Waar jij aan refereert staat beter bekend als TOSlink (een optische verbinding).
Waarom Creative al tijden een coaxiale S/PDIF uitgang (in minijack formaat) meelevert i.p.v. een fatsoenlijke optische uitgang is mij eigelijk een raadsel.

[mjtdevries]

De reden daarvoor is waarschijnlijk dat coaxiaal veel meer gebruikt wordt dan optisch.
(Het is ook nog eens goedkoper voor dezelfde kwaliteit, maar dat kan een gevoel van het eerste punt zijn)

[RickN]

Wat een flauwekul. 32 bit is echt zwaar overdreven!
Super audio cd is 24 en dat is eigenlijk al teveel.

Met 32 bit heb je denk ik ongeveer 12 bit aan ruis; als je geluk hebt is het de ruis van je bronmateriaal en anders wel van je filters en andere signaalbewerkingen.

Geen set boxen, hoe duur ook, gaat je hierbij helpen, punt.

En ik gok even dat ze zo'n hoge sampling rate nemen om het gebrek aan voldoende nauwkeurige AD converters te omzeilen, zou niet de eerste keer zijn dat dat gebeurt.

[Verwijderd]

RickN, je bedoelt dat dvd-audio 24 bits is. Super audio cd is een 1-bits signaal, overigens volgens een heel ander principe dan PCM zoals bij cd en dvd-audio, namelijk DSD (direct stream digital).

[Verwijderd]

SACD is ook 24 bit, het is gewoon heel vaak overgesampled waardoor een 1 bit signaal overblijft.

[Verwijderd]

Waar zitten die 24 bits dan? Inprincipe wordt een SACD direct van analoog naar 1 bit gemasterd. Zonder PCM fase. 1 Bits converters zijn superieur aan 16/24/32 converters, omdat ze simpeler te construeren zijn. De meeste DA converters zette ook eerst de PCM data om naar een 1-bits PWM (Pulse Width Modulation) stream om vervolgens de conversie te doen. Bij SACD is die hele PCM slag eruit gehaald.
Omdat je met PWM niet goed kan mixen (DSP werkt op dit moment altijd nog met PCM) worden alleen analoge masters naar SACD omgezet. Anders kan je weer net zo goed gewoon naar een CD luisteren.

[RickN]

Je hebt helemaal gelijk.

SACD is idd 1-bit, aka sigma-delta modulatie. Het signaal is echter dusdanig vaak oversamled dat de uiteindelijk S/N (signal to (quantization)noise ratio) gelijk is aan die van een normaal 2x oversampled 24-bit PCM signaal.

Maar wat ik dus wilde zeggen was dat ze mij niet wijsmaken dat ze straks op die geluidskaarten echt hoge kwaliteits 32-bit AD converters gaan zetten, dus jagen ze die samplerate omhoog om toch nog een geweldige S/N te kunnen claimen. Wat de consument echter niet weet is dat in het signaal inherent al een bepaalde hoeveelheid noise zit, waar je dus helemaal niks aan kunt veranderen.....Dus je zit straks met een 32-bits signaal, waarvan de 12 minst significante bits bij wijze van spreken net zo goed uit een randomgenerator hadden kunnen komen.

[Luxx]

Voor puur coderen wel, maar als je met een audiobewerkingsprogramma werkt, wil je wel meer kleuren. Je moet het met een videoakart vergelijken, deze werken intern ook met veel meer dan 24/32 bit kleuren (96/128 geloof ik). Omdat verschillende bewerkingen meerdere keren afrondingsdouten kunnen geven, krijg je bij 16bits geluid soms dus toch hoorbare fouten, bij 32 bits heb je daar dus geen last meer van. Het zelfde verhaal is ook te maken voor de (in eerste instantie) belachelijk hoge samplje frequentie.

[solatis]

Wel fijn dat er toch nog nieuwe specificaties worden vrijgegeven die niet aan licenties gebonden zijn...

Maar wat ik me nou afvraag, is of je nou echt het verschil gaat merken...

[SG]

Dat hangt van de omstandigheden af.

Voor het clippende geluid van een 80+ dB sterkte van een discotheek is het niet relevant.

'N dirigent die thuis naar klassieke muziek luistert wat nogal wat dynamiek nodig heeft is het wel weer van meerwaarde.

[reinhrst]

Wel fijn dat er toch nog nieuwe specificaties worden vrijgegeven die niet aan licenties gebonden zijn...

Hij is gebonden aan een royalty-free licentie. En waarschijnlijk eentje die geld gaat kosten zodra ie populair wordt...... Denk maar niet dat intel dingen weggeven...

[Sluuut]

Ik denk dat jij Intel met MS verward

Niet zo flamend bedoelt als het er staat, maar Intel heb ik toch niet zo vaak voor chipsets licenties af zien sluiten (behalve dan met de fabrikanten die het gebruiken voor hun moederborden, maar hier heeft de consument geen last van).

[the_stickie]

om er nog een klein schepje bovenop te doen: rarara wie de eerste x86 architectuur heeft bedacht en vervolgens openbaar gemaakt heeft???

[Verwijderd]

Het kan best zijn dat je het met een mooie speaker-set kan horen, maar dan moet toch echt e.a. gedaan worden aan bijvoorbeeld mobo-audio. Bij veel mobo's hoort je activiteit van je PC/mobo door je speakers/koptelefoon. Bij zulke vervuiling is de hoge bitrate/samplerate natuurlijk onzin.

Bovendien als je zoals ik audio opneemt met 16 kanalen ( 2x EWS 88MT) op 192 KHz/32 bit . . . dan krijg je een enorme hoeveelheid data door je PCI / Chipset e.d. en dus een behoorlijk hoge belasing van de rest van je PC.

Kortom: Deze standaard moet imo dus ook gepaard gaan met verbetering van andere aspecten van de PC wil het enigszins zinnig zijn.

En 32 bit, da's vooral voordelig voor de verwerking, een PC gaat nu eenmaal beter om met 32 bit dan 24 bit.

[Countess]

voor de PCI is al een oplossing. PCI-express.
en intel maakt zelf chipsets, dus zullen ze daar ook wel aan gedacht hebben.

in dit geval laten ze de mobo/chipset/soundkaart makers dus vrij om hun eigen oplossingen voor het probeel te vinden in plaat van een strikte standaard te maken.
vind ik nog niet eens zo slecht.

[Verwijderd]

Bij het lezen van dit bericht dacht ik in eerste instantie ook 'wat een onzin'. Maar er is hier meer aan de hand.
Dat deze standaard behoorlijk hoog is heeft misschien zo z'n redenen.
En ik denk dat je het kunt vergelijken met de grafische kaarten die ineens 64 bits kleuren moesten kunnen weergeven.
Ze gaan gewoon expres hoge eisen stellen. En dit ook met de eisen voor in de toekomst in voorzicht.

En vergeet ook niet dat er in de pro-audio bizz er al zat mensen met 32 bits 192khz audio werken. En had Intel hier deze eisen niet gesteld dan werden ze gewoon niet serieus genomen.

En voor consumenten is dit gewoon aan de hoge kant. Maar als deze specs net zoals AC'97 in goedkope chipsets komt dan lijkt me dat helemaal niet verkeerd. Je kunt dan tenminste al die verschillende standaarden aan voor SACD,DVD-audio,DTS,THX en evt andere standaarden.

[paul123]

En vergeet ook niet dat er in de pro-audio bizz er al zat mensen met 32 bits 192khz audio werken.

Dat is niet waar. Sommige audio programma's werken intern met 32 bits om kwaliteitsverlies bij bewerkingen te voorkomen, maar 32 bit audio files worden niet gebruikt

[Verwijderd]

Ik ben blij dat de heren leveranciers eindelijk zien dat 44.100 / 16 toch wel een beetje heel erg kort door de bocht is. JA, de beperkingen van het huidige SPDIF formaat zijn wel degelijk heel goed hoorbaar, als je weet waarnaar je luisteren moet. Een van de grote problemen van dit formaat is de IM vervorming boven de +/- 8Khz, vanwege de beperkte sample frequentie (hoe hoger het signaal, hoe minder samples per periode, voor 8Khz zijn dit slechts 5(!) samples en het wordt slechter naarmate de frequentie toeneemt). Dit is ook de reden dat een CD "hard" en "electronisch" klinkt: Bij het samlen van geluid onstaan niet harmonische vervormingen welke erg onnatuurlijk klinken voor ons gehoor. Voorbeelden daarvan zijn bijv. scherpe S-sen, triangels die pijn aan je oren doen etc. Helaas weet blijkbaar bijna niemand meer hoe het eigelijk hoort te klinken. Ik raad iedereen dan ook aan een keer naar een onversterkt concert te gaan, dat verduidelijkt een heleboel.
Ik denk dat dit nieuwe formaat een hoop verbetering zal gaan brengen en hoop dan ook dat het snel een wereldstandaard wordt. Wat MP3-tjes betreft: Het is me opgevallen dat ik muziek steeds minder interessant en mooi ben gaan vinden sinds ik naar die dingen ben gaan luisteren. Ik weet niet precies waarom, maar op een of andere manier klinkt het wat doods. Ik heb daarom mijn platenspeler uit de mottenballen gehaald en ben daar weer eens naar gaan luisteren en wat denk je: Tussen alle tikken en rumble door, klinkt dat toch eigelijk een stuk meer naar muziek dan CD's en MP3-tjes. 't zal wel aan mij liggen.....

edit: Typo's

[Verwijderd]

ik vind dat je gelijk hebt. een groot nadeel van 192/32 is wel de enorme extra hoeveelheid processorkracht en diskruimte wat het nodig heeft. maar inderdaad hebben heel veel produktie een harde digitale klank. veel komt ook door te hard masteren waarbij het clipped-bits effect gebruikt wordt. iets waar ik helemaal niet van hou. ik hou persoonlijk van weinig compressie en veel dynamiek. zachtheid in het hoog is vaak een probleem met digitale spullen inderdaad. wat buizen vervorming of simulatie kan dit wel behoorlijk verbeteren.

[paul123]

wat een onzin. de kwaliteit van een high-end audio installatie bereik je echt niet op de pc door de sampling rate en word length zo extreem te verhogen. Laten ze eerst maar eens betere consumenten-geluidskaarten met hoge kwaliteit DACs produceren. Om nog maar niet over de belabberde kwaliteit speakers te spreken die aan de meeste PC's hangen.

Maar ja, Intel moet natuurlijk iets verzinnen om de consument weer een snellere PC te laten kopen...